جداسازی جمعیت‌های برودار (Quercus brantii) با استفاده از شاخص‌های کلان‌شکلی برگ

در این تحقیق ٣٧ جمعیت درختان برودار (Quercus brantii) در استان‌های کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان و چهارمحال و بختیاری انتخاب شدند. سپس نمونه‌های برگ از جهات مختلف تاج درختان تک‌تنه (با ریخت دانه‌زاد) برداشت شدند. ابعاد نسبی و شاخص‌های مختلفی از برگ شامل نسبت طول به عرض پهنک برگ، نسبت طول پهنک به طول دمبرگ، تعداد دندانه‌ها، تعداد رگبرگ‌ها، زاویة بیرونی‌ترین دندانة پهنک برگ، و نیز شاخص ابداعی جدیدی به نام شاخص دندانه‌ای محاسبه شدند. نتایج تحلیل واریانس آشیانه‌ای، مؤید الگوی یکسان تغییر شکل برگ‌های گونة برودار در دامنة‌ مطالعات این تحقیق از تفاوت‌ بیشتر در گروه‌های بزرگ‌تر (اجتماعات مختلف) به‌سمت تفاوت کمتر در گروه‌های کوچک‌تر (جمعیت درخت و محل ‌قرارگیری برگ داخل تاج) است. خوشه‌بندی جمعیت‌ها با استفاده از شاخص‌های برگی، نشان داد که اجتماع بلوط زاگرس جنوبی، کاملاً از سه اجتماع دیگر این گونه متمایز است (درصد تفاوت تا 50 درصد) و شاخص‌های متمایزکننده به‌خصوص شاخص تعداد و شکل دندانه‌های حاشیة برگ، عامل اصلی این تمایز هستند. روش تحقیق و استفاده از شاخص‌های برگی مناسب به‌کاررفته در این تحقیق، با در نظر داشتن دو عامل شکل‌پذیری فنوتیپی و ارث‌پذیری، نیاز به بازنگری دوباره در رده‌بندی کمپلکس این گونه با درنظر گرفتن تئوری جدایی جغرافیایی را مطرح می‌کند. عامل اصلی این جدایی به‌جز تغییرات عرض جغرافیایی (بیش از ٨٠ درصد توضیح‌‌داده‌شده توسط شاخص دندانه‌ای)، تغییرات ارتفاع از سطح دریاست.