جایگاه گفتمان نگاه به شرق در تغییر رویکرد سیاست خارجی ایران با تأکید بر ژنوم ژئوپلیتیک روسیه
نویسندگان
چکیده مقاله:
از اولویت‌های سیاست خارجی ایران بنابر سند چشم‌انداز بیست‌ساله، دستیابی به جایگاه برتر منطقهای است. با وجود ظرفیت‌هایی که این هدف‌گذاری را معقول کرده است محدودیت‌هایی هم وجود دارد که تأمین آن را با مشکل روبه‌رو می‌‌سازد. یکی از این موانع چالش‌زا، ساختار نظام بینالملل و نظام فرعی منطقهای است که جمهوری اسلامی ایران باید برای دستیابی به این موقعیت برتر بر آنها غلبه کند. ژنوم ژئوپلیتیک به‌مثابۀ نقشۀ ژنتیک جغرافیایی سیاست و برخاسته از جغرافیای یک کشور، سیاست خارجی کشورها را در تأثیر قرار می‌دهد. ایران با داشتن پانزده کشور همسایه در منطقهای ژئواستراتژیک، موقعیت برجسته‌ای دارد. این نوشتار با هدف بررسی عامل‌های ژئوپلیتیک تأثیرگذار بر تغییر نگاه سیاست خارجی ایران از غرب به شرق با تأکید بر روسیه انجام شده است. نگارندگان، با روش توصیفی-تحلیلی به‌دنبال پاسخ به این پرسش هستند که چه عامل‌های ژئوپلیتیکی سبب تغییر نگاه سیاست خارجی ایران از غرب به شرق به‌ویژه روابط ایران و روسیه در سالهای 1991 تا 2016 شده است؟ در پاسخ به این پرسش فرضیه این است که عامل‌های ژئوپلیتیک ایران، ساختار نظام بینالملل، فروپاشی اتحاد شوروی، تغییر موقعیت ایران در منطقه، گفتمان‌های سیاست خارجی ایران، منطق سیاست و فشار غرب در زمینه‌های مختلف علیه ایران سبب تغییر نگرش گفتمان سیاست خارجی ایران از غرب به شرق بین سالهای 1991 تا 2016 و ایجاد روابط ویژه بین ایران و روسیه شد. به‌گونه‌ای که با وجود برخی منافع متفاوت، رابطه با روسیه از مهم‌ترین روابط سیاست خارجی ایران در سه سطح دوجانبه، منطقهای و بین‌المللی شد.
منابع مشابه
عوامل ژئوپلیتیک ﺗﺄثیرگذار بر تغییر نگاه سیاست خارجی ایران از غرب به شرق با ﺗﺄکید بر روسیه بین سالهای 1991-2016
چکیده فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، اهمیت ژئوپلتیک و منطقهگرایی را در نظام بینالملل دوچندان کرده، به طوری که بسیاری از کشورها در سیاست خارجی خود منطقهگرایی را به عنوان اصلی ثابت و اساسی جهت ﺗﺄمین منافع و امنیت ملی خود برگزیدهاند. نگاه عملی و نظری در طول سالهای گذشته در سیاست خارجی ایران عدم توجه به راهبرد نگاه به شرق و نگاه یک جانبه به غرب، باعث غفلت از سایر مراکز و منابع قدرت و ثروت جها...
متن کاملتغییر رویکرد پوتین در سیاست خارجی نوین روسیه
با روی‌کارآمدن دوبارۀ پوتین در روسیه فرصت دیگری فراهم شد تا این کشور هم‌زمان هم از غرب دوری کند و هم از منافع همگرایی با آن در عرصۀ سیاست خارجی و معادلات منطقهای و فرامنطقه‌ای بهرۀ لازم را ببرد. رویکرد واگرایی و استقلال روسیه در نقاط مورد اختلاف با غرب، سطح نفوذ این کشور را در عرصۀ بین‌المللی افزایش می‌دهد. پرسش اصلی نوشتار این است که آیا سیاست خارجی روسیه در دورۀ جدید ریاست جمهوری پوتین، تداو...
متن کاملجایگاه ایران در مکاتب فکری سیاست خارجی روسیه
سیاست خارجی روسیه برآمده از اندیشه هایی است که در مکاتب فکری موجود در فضای اندیشگی این کشور ریشه دارند. ماهیت این مکاتب به صورت جسته و گریخته مورد پژوهش قرار گرفته است ولی درباره دسته بندی مشخص این مکاتب و تاثیر آنها بر روند شکل گیری سیاست خارجی روسیه در قبال ایران، پژوهشی در دست نیست. در این رابطه، مقاله حاضر با طرح چند پرسش به این موضوع می‌پردازد؛ ایران دارای چه جایگاهی در...
متن کاملبازشناسی جایگاه روسیه در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
با وقوع انقلاب اسلامی شاهد تحول گفتمانی در سیاست خارجی ایران بودیم. پیامد این تحول، دگرگونی در نقش و جایگاه بازیگران نظام بینالملل در سیاست خارجی ایران بود. یکی از دولت‌هایی که از دهۀ دوم انقلاب به‌تدریج جایگاه نوینی در سیاست خارجی ایران به‌دست آورد و به‌عنوان یک کنش‌گر مهم نظام بینالملل به بازیگری ماهر در روابط خارجی ایران تبدیل شد، فدراسیون روسیه است. این کشور علاوه‌بر پیوندهای سنتی ناش...
متن کاملتحولات مفهوم آمریکاستیزی در سیاست خارجی روسیه با تأکید بر سیاست خارجی پوتین
آمریکاگرایی و آمریکاستیزی در دورة شوروی، تأثیر مستقیمی بر رفتار نخبگان و گروه‌های سیاسی این کشور داشت. این تأثیر مکرّر، به ناگزیر، در قالب عنصری از فرهنگ سیاسی شوروی، به دورة پس از فروپاشی آن منتقل و بر مشی نخبگان سیاسی، به ویژه بر رفتارهای سیاست خارجی آنها تأثیر گذاشت. در دورة یلتسین، تحت تأثیر نابسامانی‌های هویتی و تسلط رویکردهای ایدئولوژیکی، تأثیر تأکید بر هر دو وجه این مؤلفه بر رفتارهای سیا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 12 شماره 1
صفحات 115- 135
تاریخ انتشار 2019-03-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023