جایگاه آیات قرآن در تکوین تفکر سیاسی آیت‌الله مرتضی مطهری
نویسندگان
چکیده مقاله:
آیت‌الله مطهری فیلسوفی در حوزۀ حکمت متعالیه بود که پس از مدتی، به عرصۀ سیاست گام نهاد و به صورت معتنابهی به آیات سیاسی قرآن‌کریم استناد کرد (تاریخچه)، موضوعی که در تحول اندیشه او از کلام به فلسفۀ سیاسی و سپس به نظریه‌پردازی‌سیاسی، مورد توجه قرار نگرفته (پیشینه) و درنتیجه، چنین فرایندی و کاربرد آیات قرآنی در آن، همچنان مبهم باقی مانده است. (مسئله) لذا این پرسش مطرح است که نقش آیات قرآن در تکوین تفکر سیاسی شهید مطهری چیست؟ (سؤال). گمان نگارندگان آن است که مطهری فیلسوفی تکلیف‌مدار بود که براساس نیازهای جامعۀ ایران و براساس آیات قرآنی به‌تدریج مراحل کلام و فلسفه را طی کرد و به حکومت اسلامی (نظریه) دست یافت (فرضیه). نوشتار پیش‌رو با نگاه تاریخی و شیوه تحلیلی (روش) به‌دنبال تبیین سیر مراحل منطقی و مبنایی تکوین منظومۀ فکری- سیاسی مطهری است (هدف). براساس نتایج به‌دست آمده که تکوین آیات سیاسی قرآن در تفکر سیاسی استاد مطهری روند سه‌مرحله‌‌ای را پیموده است. این روند از کلام سیاسی آغاز شده، سپس به فلسفۀ سیاسی و دست آخر به نظریه‌پردازی‌سیاسی انجامیده است. هرچند میان این پیمایش سه‌گانه، مرزبندی شفافی دیده نمی‌شود، اما از چنین منطقی در تفکر سیاسی مطهری می‌توان دفاع کرد (یافته).
منابع مشابه
بازنمایی غرب در گفتمان سیاسی مرتضی مطهری براساس رویکرد پسااستعماری
نحوهٔ برخورد با غرب از مهمترین مؤلفه‌های مهم فضای اندیشهای ایران است. انقلاب اسلامی یکی از محصولات همین دغدغه‌مندی اندیشهای میباشد. مطهری بهعنوان یکی از مهمترین ایدئولوگ‌های انقلاب کوشید تا در مقابله با پارادایم غزب‌زدگی با ایجاد ساز و برگی نوین برای باورها و اصول دینیِ سنتی، زمینه‌ای فراهم کند که دین اسلام توان رقابت با ایدئولوژی‌های غربی را داشته باشد. او می‌خواست از این راه ایمان جوانا...
متن کاملحدود اختیارات حکومتی فقیه در نگاه تطبیقی به آرای سیاسی شیخ مرتضی انصاری و مرتضی مطهری
پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران، مسأله‌‌ی پذیرش "ولایت عامّه‌‌ی فقیه" در برابر عدم ولایت یا ولایت محدود فقیه از سوی فقها و اندیشمندان، همواره بهعنوان محل بحث و مشاجره در محافل علمی و سیاسی میباشد. از جمله مهمترین آن‌‌ها شیخ مرتضی انصاری و مرتضی مطهری هستند. نوشتار حاضر با نگاهی تطبیقی و رجوع به آرای این دو، با به‌‌کارگیری روش تحلیل محتوای کیفی، به اثبات پذیرش اختیارات حکومتی برای...
متن کاملتفکر سیاسی در قرآن
قرآن کریم صد و چهارده سوره دارد. طبق آماری که از روایات ترتیب نزول سورهها به دست آمده است، هشتاد و شش سوره مکی و بیست و هشت سوره مدنی است. در اینکه به چه سورهای مکی و به چه سورهای مدنی گفته میشود، اختلاف نظر است. معیار زمان، معیار مکان، معیار خطاب و محتوا و معیار سماع و نص، از جمله معیارهایی است که توسط پژوهشگران علوم قرآنی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در این مکتوب معیار زمان مورد پذیرش...
متن کاملطرح آیات الاحکام سیاسی قرآن مجید
یکی از مباحث قابل ملاحظه در کنکاش تحقیق و بررسی بحث احکام سیاسی در قرآن مجید است در برخورد با این مسئله دیدگاه های متفاوتی وجود دارد مذهبی های روشنفکر و غرب گرا یا غرب زده اصولا وجود چنین احکامی را در قرآن و مذهب منکر می باشند و می گویند دین از سیاست جدا است و کاری به سیاست ندارد در مقابل مذهبی های سنتی هر چند مانند روشنفکران دین را از سیاست جدا نمی دانند اما ورود در عرصه سیاست را نیز از آفت مذ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره 11
صفحات 11- 36
تاریخ انتشار 2017-09-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023