تولید ویتامین ب12 در نوشیدنی لبنی تخمیری به روش ناپیوسته خوراک‌دهی‌شده

چکیده سابقه و هدف: پروپیونی‌باکتریوم‌ها قادر به تولید بسیاری از محصولات مهم صنعتی مثل اسید پروپیونیک، ویتامین ب12 و باکتریوسین‌ها هستند و فواید پروبیوتیکی و عوامل محرک رشد باکتری‌های مفید روده‌ای هم دارد. هدف تحقیق حاضر بررسی اثر متغیرهای فرایند بر تولید ویتامین ب12 در نوشیدنی تخمیری حاوی اسید پروپیونیک با به کارگیری طراحی پلاکت-برمن است. مواد و روش‌ها: فرایند تخمیر در فرمانتور L 3 با محیط پایه و منبع کربن ملاس آغاز شد و پس از طی h 36، خوراک‌دهی به مدت 9 و/یا h 12 انجام شد. هر h 24 به‌منظور اندازه‌گیری توده سلولی و ویتامین ب12 از فرمانتور نمونه‌برداری صورت گرفت. میزان توده خشک سلولی با روش خشک کردن انجمادی و میزان تولید ویتامین ب 12 با روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: تجزیه و تحلیل آماری نتایج فرایند نشان داد که همه متغیرهای فرایند تاثیر معنی‌دار بر فرایند داشتند. نتایج نشان داد که بیشترین غلظت نهایی ویتامین ب12 (mg/L 30) و بیشترین بهره‌وری آن (mg/L.h 5/7) از تیمار 9 به دست آمده است در حالی که شرایط 9 متغیر در بهترین حالت بود. نوع منبع نیتروژنی و نوع منبع خوراک موثرترین فاکتورهای به کار رفته در این تخمیر بودند به طوری که به کارگیری شربت ذرت خیسانده و لاکتوز به طور معنی‌داری باعث افزایش بیتر تولید ویتامین شده‌اند. نتیجه گیری: دمای °C 36، 5/6pH=، g/l 25 ملاس، به کارگیری g/l 10 شربت ذرت خیسانده به جای عصاره مخمر، h 96 تخمیر، استفاده از مایه تلقیح حاوی پروپیونی‌باکتریوم فرئودنریچی‌یی با حجم تلقیح 5% و خوراک‌دهی پیوسته لاکتوز با سرعت l/h 04/0 بهترین شرایط تخمیر برای تولید ویتامین ب12 است. استفاده از کشت همزمان و نوع خوراک دو متغیری بودند که در این مطالعه تاثیر زیادی روی تولید ویتامین ب12 نداشتند.