تهیه و اعتباریابی ابزار سنجش «آمادگی ورودی یادگیرنده به دوره‏های الکترونیکی»

هدف این پژوهش تدوین و ارائه ابزار سنجش آمادگی ورودی یادگیرنده به دوره‏های الکترونیکی است. ویژگی‏های ورودی یادگیرنده الکترونیکی یکی از دروندادهای مهم محیط‏های آموزش الکترونیکی است که بر فرآیند و بروندادهای آموزشی تأثیر می‏گذارد. جامعه‏آماری این پژوهش شامل دو دسته؛ متخصصان یادگیری الکترونیکی کشور و کارآموزان پسر رشته‏های فنی- حرفه‏ای است. برای انتخاب نمونه از بین متخصصان یادگیری الکترونیکی از روش نمونه‏گیری ملاک محور و برای انتخاب نمونه از جامعه کارآموزان از روش نمونه‏گیری خوشه‏ای چند مرحله ای استفاده شد. کارآموزان شرکت کننده در این پژوهش افرادی هستند که در تابستان 1388 در آموزشگاه‏های دولتی و آزاد زیر نظر سازمان آموزش فنی- حرفه‏ای کشور ثبت نام کرده‏اند. با مطالعه مبانی و پیشینه مربوط به آمادگی یادگیرنده الکترونیکی، پنج عامل و 37 گویه مربوط به آنها استخراج شد، برای تعیین روایی صوری و محتوایی به متخصصان ارسال گردید. داده‏های حاصل از این کار با استفاده از ابزارهای پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری شد. تحلیل داده‏ها نشان داد که پنج عامل شناسایی شده از طرف متخصصان تأیید و برخی از گویه‏ها به صورت جزئی یا کلی تغییر یافت. سپس برای تعیین پایایی ابزار پرسشنامه به صورت مقدماتی در بین 60 نفر از کارآموزان فنی حرفه‏ای توزیع و تحلیل شد. تحلیل همبستگی هر گویه با کل گویه‏ها (89/0) محاسبه شد و دو مورد از گویه‏ها که با کل گویه‏ها همبستگی کمتری داشتند، کنار گذاشته شدند. سپس پرسشنامه در بین 540 نفر از کارآموزان نمونه آماری توزیع و 412 پرسشنامه جمع آوری شد. نتایج تحلیل عاملی با استفاده از روش واریماکس و براساس آزمون اسکری بیانگر وجود پنج عامل (دسترسی و مهارت کار با رایانه و اینترنت، مهارت‏های ارتباطی و مشارکتی، ویژگی‏های شناختی، مهارت‏های فراشناختی، مهارت‏های خود رهیابی) درآزمون آمادگی ورودی یادگیرنده به دوره‏های الکترونیکی بود، که در مجموع بیش از 67/48 درصد از واریانس کل آزمون را تبیین کردند. همچنین تحلیل داده‏ها نشان داد که ضریب آلفای کرانباخ عامل اول (90/0)، عامل دوم (75/0)، عامل سوم (77/0)، عامل چهارم (83/0) عامل پنجم (82/0) و کل گویه‏ها معادل (92/0) است. تحلیل داده‏های حاصل از روش تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان داد که پنج عامل شناسایی شده و گویه‏های مربوط به آنها با هم مرتبط هستند. براساس یافته‏های این پژوهش یادگیرنده داوطلب ورود به دوره‏های الکترونیکی باید؛ با کاربرد ابزارهای اینترنتی آشنا باشد، مهارت‏های شناختی و فراشناختی داشته باشد و از قدرت خود رهیابی و برقراری ارتباط الکترونیکی همزمان و ناهمزمان برخوردار باشد.