تمغا (طمغا)

تحوّل نظام خاتم و نشان در تشکیلات اسلامی‏

ابزار و شیوه‏های لازم برای مکاتبات و کاربرد نشان‏های خاص برای تأیید و اثبات رسمیت آن از سوی حکم‏رانان، از ارکان تشکیلات اداری در دوره‏های مختلف تاریخی بوده است. به همین سبب، از زمان ظهور اسلام، به این موضوعات توجه خاصی معطوف گردید، به طوری که پیامبر(ص) در مکاتبه‏های خویش با سران دولت‏ها و امپراطوران آن دوره، ظاهراً با استفاده از خاتم به عنوان مُهر، آن مرقومه‏ها را رسمیت بخشیدند. با گذشت زمان، در ...

تحوّل نظام خاتم و نشان در تشکیلات اسلامی‏

ابزار و شیوه‏های لازم برای مکاتبات و کاربرد نشان‏های خاص برای تأیید و اثبات رسمیت آن از سوی حکم‏رانان، از ارکان تشکیلات اداری در دوره‏های مختلف تاریخی بوده است. به همین سبب، از زمان ظهور اسلام، به این موضوعات توجه خاصی معطوف گردید، به طوری که پیامبر(ص) در مکاتبه‏های خویش با سران دولت‏ها و امپراطوران آن دوره، ظاهراً با استفاده از خاتم به عنوان مُهر، آن مرقومه‏ها را رسمیت بخشیدند. با گذشت زمان، در ...

سیاست های تجاری تیمور و پیامد های آن

توسعه تجارت در دورۀ تیمور نقش زیادی در رونق شهر ها و اقتصاد جامعه ایران داشته است. اینکه چه عواملی سبب شد از این دوره تجارت داخلی و خارجی رونق بیشتری پیدا کند و پیامد های حاصل از آن چه بوده است، موضوع بحث این مقاله است. تیمور در دورۀ حکومت خود در تجارت داخلی در طول راه ها امنیت ایجاد و برای آسایش کاروان ها، رباط ها و کاروانسراهایی احداث کرد؛ برای رونق تجارت شهرها، به جلب تجارت خارجی پرداخت؛ نظا...

سازمان اداره استیفا و نظام مالیاتی ایران در عهد ایلخانان بر اساس کتاب المرشد فی الحساب

از جمله منابعی که معمولاً در مطالعات تاریخی کمتر به آنها توجه می‌شود، متون آموزشی هستند که با هدف راهنمایی متصدیان و شاغلان دیوان‌های مختلف نگاشته می‌شدند. شناسایی و بهرهوری از این دست منابع، می‌تواند در شناخت تاریخ اقتصادی و اداری بسیار راهگشا باشند. المرشد فی الحساب، به زبان فارسی، نوشتۀ حسن بن علی قاسانی (کاشانی)، یکی از نمونه‌های متون آموزشی فنّ استیفا یا حسابداری دیوانی، در دور، ایلخانی نگاش...

یادداشتی بر کهن ترین سند سازمان اسناد ملی ایران (سند مورخ 726)