تمثیل ماهیت، اقسام،‌ کارکرد

نویسنده

  • فتوحی, محمود تهران، دانشگاه تربیت معلم تهران
چکیده مقاله:

تمثیل یکی از اصطلاحات پرسابقه، گسترده و احیاناً مبهم در نقد ادبی و بلاغت فارسی است.‌ امروزه در نوشته‌های ادبی گاه آن را با سمبل، مثل و حکایت مترادف می‌آورند. در این مقاله نویسنده کوشیده است با بررسی پیشینه این مقوله ادبی در ادبیات دینی و اسطوره‌ها، تعاریف بلاغیان قدیم و جدید در بلاغت و نقد ادبی را بکاود و ماهیت، کارکرد و اقسام تمثیل را تبیین کند. همچنین از طریق بیان تفاوت‌های آن با استعاره و نماد، قلمروهای تمثیل را نیز مشخص کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تمثیل و کارکرد آن در شعر درمانی

در هنر درمانی، کلامی­ساختنِ هر چیزِ غیرِ کلامی یا هوشیارسازی آن­چه ناهوشیار است یکی از جالب­ترین و بدیع­ترین فعالیت­های هنر درمان­گر محسوب می­شود. شعر درمانی، یکی از جنبه­های هنر درمانی است. هر گاه کاربرد توصیفی و قاعده­مندی علمی پدیده­ها مدِّ نظر باشد از زبان توصیفی، و زمانی که نگرش نمادین پدیده­ها مورد نظر قرار می­گیرد، از زبان تمثیلی استفاده می­شود. بهترین زبانی که می­تواند معارف عقلی و مفاهیم مع...

متن کامل

بررسی کارکرد تمثیل در آثار ادبی تعلیمی

ادب تعلیمی یکی از انواع ادبی است که از ساحت اخلاقی و آموزش ویژه‌ای سخن می‌گوید. آنچه در آثار ادبی تعلیمی، تعلیم و پند و اندرزهای اخلاقی را حلاوت بخشیده است و تأثیرگذاری آن را دو چندان ساخته است، استفاده از ابزار کارآمد تمثیل است که با بسامدی درخور توجه در متون تعلیمی ادبی نمود یافته است. پدید آورنده آثار تعلیمی برای تقریر و توضیح مطلب اخلاقی خود یا ایضاح و تثبیت آن در ذهن مخاطب از این شیوه‌ی اد...

متن کامل

بررسی کارکرد تمثیل در آثار ادبی تعلیمی

ادب تعلیمی یکی از انواع ادبی است که از ساحت اخلاقی و آموزش ویژه‌ای سخن می‌گوید. آنچه در آثار ادبی تعلیمی، تعلیم و پند و اندرزهای اخلاقی را حلاوت بخشیده است و تأثیرگذاری آن را دو چندان ساخته است، استفاده از ابزار کارآمد تمثیل است که با بسامدی درخور توجه در متون تعلیمی ادبی نمود یافته است. پدید آورنده آثار تعلیمی برای تقریر و توضیح مطلب اخلاقی خود یا ایضاح و تثبیت آن در ذهن مخاطب از این شیوه‌ی اد...

متن کامل

گروه کارکرد تمثیل در اشعار سبک خراسانی

در بلاغت فارسی اصطلاح تمثیل حوزه معنایی گسترده‌ای را در بر می‌گیرد که تشبیه مرکب، ضرب‌المثل، اسلوب معادله، حکایت اخلاقی و روایت‌های داستانی و قصه‌های رمزی را شامل می‌شود. تمثیل ریشه در عقلانیت و اندیشه دارد، از این رو رابطه‌ی آن با متون خردگرا یک رابطه‌ی مستقیم است. در تاریخ ادب فارسی، شاعران سبک خراسانی از مضامین تمثیلی بسته به میزان تعلیمی بودن سروده‌هایشان در جهت بیان مقاصد خویش بهره‌ برده‌ا...

متن کامل

بررسی کارکرد ابزار «تمثیل و حکایت» در مجالس تعلیمی صوفیانه

بخش عمده­ای از نثرهای صوفیانه، نثرهای تعلیمی است که دربردارنده­ی تعلیم اصول و مبانی اعتقادات دینی و عرفانی از سویی و تبلیغ عرفان و تصوف در میان مردمان عامه و متوسط جامعه از دیگر سو بوده است. به این نکته باید اشاره داشت که یک گونه از نثرهای تعلیمی و تبلیغی مجالس وعظ صوفیانه است. برپایی مجالس وعظ و به تعبیری «مجلس گفتن» در ایران پس از اسلام از رسم­های کهن بوده و به عنوان یکی از راه­های فهم تعلیم ...

متن کامل

تمثیل، گونه‌ها و کارکرد آن در پنج اثر منثور تاریخی

رسانگی و انتقال پیام، اصلی­‌ترین کارکرد نثر، به‌ویژه نثر تاریخی است؛ به همین سبب در آن باید از شگردهای بلاغی که دستیابی به این هدف را به تعویق می­‌اندازد، کمتر استفاده شود؛ امّا ازآن‌­رو که در ادبیّات فارسی، شعر وجه غالب ادبی به‌شمارمی­‌رود و نثر تحت‌تأثیر آن قرار گرفته است، به‌‌ناچار از شگردهای مختلف ادبی که خاصّ شعر هستند، نیز بهره جسته است. حتّی نثر تاریخی که وظیفۀ آن گزارش مستقیم تاریخ بدون دخا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 13  شماره 47

صفحات  139- 176

تاریخ انتشار 2005-09

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023