تفسیر نمادین نقش مایه ماهی در سفالینه های قرون 6و7 هجری ایران با نظری بر مثنوی مولانا
نویسندگان
چکیده مقاله:
قدمت حضور ماهی در هنر ایران به اشکال گوناگون، جنبهای نمادین به آن بخشیده است. سفالینههای ایران در دوران پیش و پس از اسلام، میزبان این نقشمایه بودهاند. نمادین بودن نقشمایهٔ ماهی، اهمیت ارائهٔ تفسیر، از آن را پررنگ مینماید. پژوهش پیش رو با انتخاب قرون 6 و 7 هجری بهعنوان ادواری از تاریخ ایران اسلامی که تهاجم اقوام ترک و مغول، سبب رواج خلوتگزینی و گریز به باطن شده بود و از دیگر سو با در نظر گرفتن پیوند ناگسستنی میان هنر و ادبیات در این بستر فرهنگی، کوشیده است با نظری بر معنای نمادین ماهی در اشعار مولانا در مثنوی معنوی، به تفسیر این نقشمایه بر سفال اسلامی ایران در محدودهٔ این دو قرن بپردازد. در مثنوی معنوی مولانا، بهدفعات از ماهی بهعنوان نماد انسان سالک و یا انسان کامل بهره برده شده است. انسان کامل در دریای حق مستغرق است و جز، تمنای وصال او خواستهٔ دیگری ندارد، از سوی دیگر، فرم ارائهٔ غالب، برای نقشمایهٔ ماهی در سفالینههای قرون 6 و 7 هجری ایران به دو صورت چرخش ماهیان به دور نقطهای واحد در مرکز سفالینه و حرکت ماهیان در بخشبندیهای چهارگانه بوده که با توجه به معنای نمادین ماهی در مثنوی، این نقشمایه در سفال ایران اسلامی، میتواند در دو معنای انسان کامل و انسان اهل بهشت، قابل تفسیر باشد. پژوهش پیش رو رویکردی توصیفی- تحلیلی داشته و روش گردآوری اطلاعات به شیوهٔ کتابخانهای صورت پذیرفته است.
منابع مشابه
تأویل و تفسیر معانی نمادین نقشمایه ماهی در قالیهای دوره صفویه با نظر به مثنوی معنوی مولانا
Since long ago the motif of “fish” has been one of the motifs employed in Persian artworks. As well as having extraordinary beauty of form, fish has deep symbolic meanings and has motivated Persian artists of different ages to employ it in their works. Rugs of Safavid era are among such artworks. Both in ancient Iranian mythology and also in Islamic culture, fish has enjoyed a signi...
متن کاملنقش مایه های انسانی بر سفالینه های پیش از تاریخ فلات مرکزی ایران
این مقاله فاقد چکیده میباشد.
متن کاملنقش مایه های انسانی بر سفالینه های پیش از تاریخ فلات مرکزی ایران
این مقاله فاقد چکیده میباشد.
متن کاملبررسی و تحلیل چگونگی ترسیم نمادین نقوش حیوانی سفالینه های قرون 3 و 4 ه. ق ایران
نماد سیرتی ناپیدا از صورتی پیداست که با موجود شدن انسان و شروع تعقل نقشی کلیدی را در زندگانی بشریت آغاز نمود. نمادها در شکل های گوناگون از جمله نمادهای حیوانی، گیاهی و هندسی بروز یافتند و از میان آنها نمادهای حیوانی به دلیل نزدیکی انسان و حیوان، جایگاهی مهم را در ادوار گوناگون زندگی بشر به دست آوردند. با بررسی انواع نمادهای حیوانی در هر دوره می توان به افقی از دیدگاه های فکری بشر در آن زمان دس...
متن کاملبررسی نقش خورشید بر سفالینه های ایران
سفال به عنوان نخستین کتاب مصور بشر، از دیرباز بستری بوده برای نمایش احساس و بیان اندیشه های انسان. پایداری و ماندگاری فرهنگی این نقوش دیرپا بر بستر سفالینه هایی از هزاره های پیشین تا روزگاران پس از اسلام نمادی است از امتداد فرهنگ قوم ایرانی و ره آوردی برای هنرمندان امروز که آرمانشان ماندگاری واحیای آن تأثیرات مثبت و کارآیی است که درگذشته بدان رسیده اند. از میان این نقوش آنچه بیش از همه به چشم...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 2 شماره 5
صفحات 74- 86
تاریخ انتشار 2015-04-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023