تعیین اثر ضداکسیدانی و ضدباکتریایی ترکیب های شیمیایی اسانس روغنی بادرنجبویه

زمینه: افزایش مقاومت دارویی میکروارگانیسم ­ها و نگرانی در زمینه اثرات مضر نگه ­دارنده‌های شیمیایی، به ویژه در صنایع غذایی، موجب انجام تحقیق­ های گسترده جهت دست­یابی به  ترکیب­ های طبیعی شده است. هدف:مطالعه به منظور تعیین فعالیت ضد­اکسیدانی و ضد­باکتریایی ترکیب­ های شیمیایی اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه انجام شد. مواد و روش ­ها: این مطالعه تجربی در سال­های 1392-1391 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه انجام شد. اسانس بخش ­های مختلف گیاه (برگ، ساقه و گل) با روش تقطیر با آب به دست آمد. ترکیب­ های شیمیایی اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی بررسی و برای تعیین خواص ضد­باکتریایی از روش ­های انتشار دیسک و میکروتیتر- پلیت استفاده شد. فعالیت ضد­اکسیدانی اسانس با استفاده از توانایی ترکیب­ های اسانس در بی­ رنگ کردن رادیکال آزاد دی­فنیل پیکریل هیدرازیل سنجیده شد. یافته­ ها: ترکیب ای- سیترال در برگ، 2- سیکلوهگزن-2، 1- متیل-5- (1- متیل اتیل) در ساقه و ترانس- کاروئول در گل، عمده ­ترین اجزای شناسایی شده گیاه بادرنجبویه بودند. بین اسانس اندام‌های مختلف بادرنجبویه، اسانس برگ و ساقه به ترتیب بیش ­ترین و کم ­ترین اثر ضدباکتریایی را داشتند. بیش ­ترین قطر هاله مهار رشد باکتری­ های استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروراژینوزا مربوط به اسانس برگ بادرنجبویه بود. ارزیابی آزمون ضد­اکسیدانی حاکی از بالا بودن توان ضداکسیدانی اسانس برگ بادرنجبویه بود. نتیجه ­گیری: با توجه به یافته­ ها، می‌توان از اسانس گیاه بادرنجبویه به عنوان یک ترکیب دارویی طبیعی جهت محافظت مواد غذایی و افزایش ماندگاری بهره جست.