تعارضات مبانی فلسفی علم جامعه‌شناسی در ایران

نویسندگان

  • علی حسین حسین زاده
  • محمد علی مومبینی
  • کریم رضا دوست
چکیده مقاله:

هدف: علوم نوین طی چند قرن اخیر با شتاب بسیاری از سوی جوامع جهان سوم طلب شده و در عین حال، با معضلات و چالشهای بی‌شماری نیز همراه بوده است. جامعه‌شناسی به عنوان یکی از حوزه‌های علم جدید نیز در جوامع جهان سوم به سرنوشتی نابسامان دچار شده است. از این رو، تحقیق حاضر از منظر فلسفی، عدم تطابق لازم میان دستگاه فلسفی-معرفتی موجود در فرهنگ و تمدّن جامعة ایران و مبانی فلسفی-معرفتی علم جامعه‌شناسی واقعاً موجود را به عنوان خاستگاه علل ناکارآمدی جامعه‌شناسی در جامعة ایران، بررسی کرده است. روش: تحقیق حاضر، با روش کیفی- اسنادی صورت پذیرفته است. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، تحوّل و شرایط شکل‌گیری مبانی فلسفی جهان‌بینی، معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی شالودة لازم را برای پیشرفت علم و به خصوص علم جامعه‌شناسی فراهم کرده و فهم این مبانی برای شناخت چگونگی شرایط تحصیل علم در حیطةعلم جامعه‌شناسی بسیار اساسی و مهم است. نتیجه‏گیری: از سوی دیگر به دلیل تعارض میان مبانی فلسفی و دستگاه معرفتی موجود در جامعة ایران پیرامون هستی، انسان و کسب معرفت علمی با مبانی فلسفی- معرفتی علوم جدید،علم جامعه‌شناسی در ایران با مسائل و مشکلات عدیده‌ای مواجه شده است؛ به طوری که پیش از هر اقدام، در راستای مقابله با ناکارامدی علم جامعه‌شناسی، نیاز به شناخت و بررسی این تعارض و تصادم لازم و ضروری است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مبانی فلسفی مردم شناسی علم

در حوزه مطالعات علم، تبیین فلسفی اولین رویکرد به علم بود که از اواخر قرن نوزدهم شروع شـد و سبب پیدایش مکاتبی همچون پوزیتیویسم، ابطالگرایی و برنامههـای پژوهشـی لاکـاتوش در قـرن بیستم شد. از نیمه دوم قرن به بعد مکاتبهایی همچون مکتب اجتماعی ادینبـورا سـعی کردنـد تـا تبیینهای اجتماعی از علم ارائه دهند. مطالعاتی از این دست، علم را نه صرفا مجموعهای از گزارهها بلکه حاصل فعالیت جامعهای با عنوان جامعه ف...

متن کامل

مقایسه مبانی فلسفی علم دینی و علم طبیعت‌گرایانه

در این مقاله ابتدا نشان می‌دهیم که در مقام پردازش، انتخاب و بررسی نظریه‌های علمی‌، دانشمندان تحت تأثیر جهان‌بینی خود عمل می‌کنند و این تأثیر هم در بعد نظری یعنی در شکل‌گیری و تنظیم نظریه و هم در بعد عملی یعنی در کاربرد نظریه در ایجاد فناوری و یا کاربرد آن در شکل‌دهی نظام فکری فرد و جامعه، بروز و ظهور دارد. در قدم بعدی به رابطه­ی دوجهان‌بینی اصلی رقیب‌، یعنی جهان‌بینی  طبیعت‌گرایانه و جهان‌بینی ...

متن کامل

مبانی فلسفی مردم شناسی علم

در حوزه مطالعات علم، تبیین فلسفی اولین رویکرد به علم بود که از اواخر قرن نوزدهم شروع شـد و سبب پیدایش مکاتبی همچون پوزیتیویسم، ابطالگرایی و برنامههـای پژوهشـی لاکـاتوش در قـرن بیستم شد. از نیمه دوم قرن به بعد مکاتبهایی همچون مکتب اجتماعی ادینبـورا سـعی کردنـد تـا تبیینهای اجتماعی از علم ارائه دهند. مطالعاتی از این دست، علم را نه صرفا مجموعهای از گزارهها بلکه حاصل فعالیت جامعهای با عنوان جامعه ف...

متن کامل

مقایسه مبانی فلسفی علم دینی و علم طبیعت گرایانه

در این مقاله ابتدا نشان می دهیم که در مقام پردازش، انتخاب و بررسی نظریه های علمی ، دانشمندان تحت تأثیر جهان بینی خود عمل می کنند و این تأثیر هم در بعد نظری یعنی در شکل گیری و تنظیم نظریه و هم در بعد عملی یعنی در کاربرد نظریه در ایجاد فناوری و یا کاربرد آن در شکل دهی نظام فکری فرد و جامعه، بروز و ظهور دارد. در قدم بعدی به رابطه­ی دوجهان بینی اصلی رقیب ، یعنی جهان بینی  طبیعت گرایانه و جهان بینی ...

متن کامل

مبانی فلسفی منطق شهودی

منطق شهودی، به عنوان منطقی فلسفی و غیر کلاسیک، بیش از همه بر فلسفه‌‌ شهودگرایی براوئر (Brouwer) و نظریات فلسفی او در مورد ریاضیات و منطق بنا شده است. این نظریات، رویکردی کاملاً متفاوت را با رویکرد کلاسیک به منطق و ریاضیات عرضه می‌دارد. شهودگرایی براوئری، منطق را مقدم بر ریاضیات نمی شمرد و آن را نتیجه‌ای برساخته از روندهای ساخت‌ هویات و براهین ریاضی می‌داند. در مقاله‌‌ حاضر، به تبیین مبانی نظری م...

متن کامل

مبانی فلسفی مخاطرات محیطی

Environmental hazards include all kinds of hazards in the environment such as natural and technological or natural and man-made. The natural phenomena such as rains or floods are the normal behaviors of the nature which only when they cause damage to the human life, are considered as hazard. The technological events such as road accidents, air pollution and chemical pesticides are always danger...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 16  شماره 52

صفحات  373- 400

تاریخ انتشار 2012-12-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023