تصویرپردازی‌های هنرمندانه نظامی از مؤلفه های منظومه خسرو و شیرین

نویسندگان

  • فریبا معینی دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد
چکیده مقاله:

زبان شعر نظامی که از برجسته‌ترین شاعران سبک آذربایجانی است، کاملاً تصویری و کنایی است و در شعر او استفاده هنرمندانه از انواع صورخیال بسیار دیده می‌شود. اگرچه ماجرای خسرو و شیرین در قرن ششم داستانی مشهور و آشنا برای عام و خاص بوده است، هنرنمایی نظامی در شیوه بیان از جمله در توصیف و تصویر زیبارویان و صحنه‌های طبیعت، آشکارا دیده می‌شود. در بین آثار نظامی درباره خسرو و شیرین بایدگفت پرداختن به موضوعی غنایی، آن هم عشق اشرافی و همایونی، هم‌چنین علاقه نظامی و حوصله کم نظیر او در توصیف شخصیّتی هم‌چون خسرو و شیرین و حوادث پیرامون آن‌ها از دلایلی است که موجب شده خسرو و شیرین در ادبیّات فارسی و حتّی در میان آثار خود نظامی از لحاظ بلاغی و ادب جایگاهی خاص داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر آن است که تصاویر عاشق و معشوق و نیز جلوه‌هایی از تصاویر طبیعت را در هنرمندانه‌ترین منظومه غنایی ادب فارسی – خسرو و شیرین – بررسی کند و هنرنمایی‌های نظامی را در تصویرآفرینی و خیال‌پردازی بیان نماید. از ویژگی‌های تصاویر نظامی در خسرو و شیرین می‌توان به تنوّع‌طلبی و پرهیز از تکرار، بهره‌گیری از عناصر اشرافی، دقّت و ظرافت در تصویرآفرینی، استفاده گسترده از رنگ‌ها و خلاقیّت و ابتکار اشاره‌کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسة منظومه های خسرو و شیرین فردوسی و نظامی

داستان خسرو و شیرین در دو منظومة متفاوت آمده است. سرایندة یکی از منظومه‌ها حماسه ساز است و در پهنة رزم میدان دار و سرایندة منظومة دیگر پیاله گردان ساحت بزم است. فردوسی حماسه سراست، امّا این منظومة عاشقانة مختصر با حماسة بی مانند او بی تناسب نیست. نظامی داستان سراست و دارای تجربة عشق، و با استادی شگرفی منظومة عاشقانه‌ای مفصّل را بتصویر کشیده است. نخست خلاصه‌ای از هر دو منظومه ارائه می‌گردد، سپس ب...

متن کامل

تحلیل عناصر داستان در منظومه های خسرو و شیرین نظامی و شیرین و خسرو هاتفی

نظامی گنجوی، در پایان قرن ششم نظم داستان­ های بزمی و غنایی را به نهایت کمال رسانیده است. بعد از او شاعران زیادی سعی کردند تا با نوشتن نظیره­ هایی در برابر منظومه ­های او، مهارت­ های خود را به نمایش بگذارند؛ که یکی از آنها هاتفی است، امّا هیچ یک از آنها به جایگاه والای نظامی نرسیده است. در این پژوهش سعی بر آن بوده است تا با تجزیه و تحلیل عناصر سازندة داستان در دو منظومة «خسرو و شیرین» نظامی و «شی...

متن کامل

بررسی جنبه های تاریخی دو منظومه غنایی «خسرو وشیرین» نظامی و«شیرین و خسرو» امیرخسرو دهلوی

در میان داستان های خمسه­ی نظامی، ماجرای عشق خسرو پرویز، پادشاه ساسانی به شیرین برادر زاده­ی بانوی ارمن، به سبب رنگ ملی و برخورداری اززمینه های افسانه ای و غنایی از زیبایی و اهمیت خاصی برخوردار است. امیرخسرو دهلوی دومین منظومه­ی خمسه­ی خویش را به این داستان اختصاص داده است. او با آنکه سوژه و سیر اصلی داستان را مطابق روایت نظامی سروده است اما تغییراتی نیز در جریان داستان ایجاد کرده است. ضرورت و ا...

متن کامل

چرا منظومه خسرو و شیرین نظامی دو صدایی است؟

با بررسی منظومة‌ خسرو و شیرین از نظرگاه روانشناسی تحلیلی‌می‌توان دریافت‌که این منظومه، دوصدایی است. بدین معنی که صدای غرا و سرکوبگر نظامی در برابرصدای قهرمان مؤنث داستان قرار می گیرد و شگفتا که همین صدای خفه و خاموش شیرین بر بانگ غرای نظامی غلبه می‌کند. در حقیقت عملکرد و رفتار موقرانه و سنگین وار شیرین که برساختة داستان پرداز است، بلندترین بانگ در سراسر این منظومه، است که تا لحظة مرگ خاموش او ا...

متن کامل

عنصر کشمکش در منظومه ی خسرو و شیرین نظامی

چکیده حکیم‌نظامی در ادبیات فارسی به عنوان شاعر داستان‌سرا، یگانه استاد صاحب ‌سبک، در این عرصه است که سکّه ی فرمانروایی بر این شیوه ی خاص تاکنون به نام او زده شده است. از آنجا که داستان یکی از مهم‌ترین انواع ادبی در ادبیات نوین ملل جهان است، بررسی آثار نظامی از آن بخش‌های معدود ادب کهن فارسی است که امروزه مورد اقبال بسیاری از ادب‌ دوستان قرار گرفته است. در میان آثار داستانی نظامی اکثر اهل ادب، من...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 15

صفحات  101- 120

تاریخ انتشار 2019-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023