تشخیص تنشگاه های بزرگ در البرز با استفاده از لرزه خیزی دهه گذشته و معرفی محتمل ترین مکان های رویداد زمین‌لرزه های بزرگ آینده

نویسندگان

  • خالد حسامی آذر استادیار، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران.
  • سید خلیل متقی دانشجوی دکتری، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران.
چکیده مقاله:

در این نوشتار با استفاده از پیشینه لرزه­خیزی در منطقه زمین‌ساختی البرز، به شناسایی مکان­هایی می­پردازیم که بیشترین احتمال را برای رویداد زمین­لرزه در این ناحیه دارند. در این راستا، متغیرهای لرزه­خیزی (a، b) در ناحیه البرز، به صورت محلی و برای نقاطی با فاصله 10 کیلومتر از یکدیگر محاسبه شده و نقشه متغیرهای لرزه­خیزی منطقه به‌دست آمده است. نقاطی از نقشه مش­بندی شده منطقه که دارای کمینه­ مقدار b هستند، متحمل بیشترین میزان تنش می­شوند، در نتیجه چنین نقاطی معرف تنشگاه­های البرز یعنی محتمل­ترین نقاط برای رخداد زمین‌لرزه هستند. محاسبه متغیر زمان بازگشت محلی (TL) با استفاده از متغیرهای a و b، به عنوان متغیری که محل تنشگاه­ها را به صورت تجمع­یافته­تری نسبت به متغیر b  برآورد می‌کند، به تعیین دقیق­تر مکان تنشگاه­ها انجامیده است. با رسم نقشه احتمال خطر محلی (PL) در ناحیه البرز که با استفاده از مطالعه لرزه­خیزی ناحیه پیش از زمین­لرزه 2004 کجور- فیروزآباد (3/6MW=) به‌دست آمده است، نشان داده می­شود که روش یاد شده، محل رخداد زمین­لرزه یاد‌شده را به عنوان یک ناحیه با احتمال زیاد برای رخداد زمین­لرزه بزرگ معرفی کرده است. نقشه متغیرهای یاد‌شده برای لرزه­خیزی ناحیه در دو بازه زمانی قبل و بعد از زمین­لرزه کجور- فیروزآباد رسم شده تا تغییرات زمانی متغیرهای لرزه­خیزی تحت‌تأثیر این زمین­لرزه مطالعه شود. نقشه لرزه­خیزی منطقه پس از رخداد زمین­لرزه، نشان می­دهد که رخداد آن باعث تغییر الگوی توزیع تنش در منطقه شده است. این زمین­لرزه محل تنشگاه­ها را تغییر داده و رژیم انباشت تنش در ناحیه را از نیمه باختری البرز به نیمه خاوری انتقال داده است.  به نظر می­رسد، گسیختگی قطعه باختری گسل خزر در زمین­لرزه کجور­- فیروزآباد و لرزه­خیزی بالای بخش میانی این گسل، باعث انتقال قفل­شدگی از انتهای باختری به انتهای خاوری آن شده است. بنابراین قطعه انتهای خاوری گسل خزر به عنوان مکانی که به‌تازگی تنش بالایی را تحمل می­کند و به عنوان یک تنشگاه جدید در ناحیه البرز معرفی می­شود. به همین ترتیب، محدوده بین نیمه خاوری گسل شمال البرز و گسل عطاری و همچنین گسل جاجرم به عنوان تنشگاه­های جدید و در نتیجه نواحی خطر جدید در ناحیه البرز معرفی می‌شوند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل لرزه خیزی پهنه بخاردن-قوچان با استفاده از تنشگاه ها و پارامترهای لرزه خیزی

  چکیده پهنه­گسلی بخاردن-قوچان­در قسمت­مرکزی­کمربند­چین خورده-رو­رانده­کپه­داغ در­شمالشرق ایران­در­مجاورت­مرز­ ایران­و ترکمنستان قرارداشته و ­با ­آرایه­ای از­گسلهای فعال امتدادلغز راستگرد با روند شمالغرب-جنوب شرق بوده که پایانه انتهایی آنها خمیدگی­پیدا کرده­و به­گسلهای کور­ متصل شده­اند. تغییر سازوکارگسلها از امتدادلغز به معکوس همراه راندگی باعث افزایش استرس،...

متن کامل

ارتباط میان کشند و زمینلرزه های بزرگ

این مقاله، پژوهشی در ارتباط با رابطه‌ی میان نیروهای کشندی ماه و خورشید و وقوع زمینلرزه‌های بزرگ در طی سالهای 1977تا 2007 است. در اولین مرحله 3475 زمینلرزه بزرگ از کاتالوگ جهانی CMT برداشت شد. سپس بسامدهای روزانه، ماهانه و سالانه‌ی رخداد این زمینلرزه‌ها همچنین نیروهای کشندی برای دوره‌ی وقوع این زمینلرزه‌ها محاسبه شد. در سومین مرحله با استفاده از برنامه‌ای به زبان MATLAB همبستگی متقابل بین بسامده...

متن کامل

تشخیص آنامولی های TEC قبل از وقوع زلزله های بزرگ با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی

وقوع زلزله علاوه بر تغییر در هندسه و فیزیک پوسته زمین تأثیرات دیگری را نیز به همراه دارد. از آن جمله، تأثیر بر لایه یونسفر می‍باشد که خود را به‌صورت تغییر در میزان الکترون، چگالی یون‌ها، میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی این لایه نشان می‌دهد. هر پارامتر ژئوفیزیکی و ژئوشیمیایی در لایه‌های لیتوسفر، اتمسفر و یونسفر زمین که قبل از وقوع زلزله تغییراتی در آن پدید آید به‌عنوان پیش‌نشانگر شناخته می‌شود...

متن کامل

پیش بینی مکانی زمین لرزه های بزرگ در منطقه ایران با استفاده از معیار شکست کولمب

پاسخ به این سؤال ضروری است که چگونه وقوع یک زمین لرزه ممکن است زمین لرزهای بعدی را به دنبال داشته باشد؟ وقوع زمین لرزه با گسلش یا شکست در پوسته زمین همراه است. بدین منظور بایستی معیار شکست در محیط الاستیک پوسته زمین یا همان معیار شکست کولمب مورد بررسی قرار گیرد. آنالیز تغییرات تنش کولمب در بسیاری از مناطق لرزه خیز جهان بکار گرفته شده است. این مطالعات نشان می‌دهند که مکان و سرعت وقوع زمین لرزه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 22  شماره 85

صفحات  125- 134

تاریخ انتشار 2012-11-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023