تخمین ِ توزیع مکانی رطوبت سطحی خاک در مناطق خشک و نیمه خشک با استفاده از داده‌های دورسنجی

نویسندگان

  • علی اکبر نوروزی استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران،‌ایران
  • علی محمد آخوندعلی استاد، گروه مهندسی منابع آب، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران
  • فریدون رادمنش استادیار، گروه مهندسی منابع آب، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران
چکیده مقاله:

ایجاد رواناب به عوامل متعددی بستگی دارد، با این وجود رطوبت خاک یکی از عوامل مهم در تولید آن محسوب می‌شود که به رغم اهمیت بسیار زیاد، اندازه‌گیری‌های پیوستۀ آن از نظر مکانی و زمانی دشوار و در پاره‌ای از مناطق غیر ممکن است. هدف از مقاله حاضر، کاربردی ساختن تهیه‌ی نقشه‌ی رطوبت سطحی خاک در مناطق خشک و نیمه خشک با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای تصویر‌سازهای OLI و TIRS، منطبق با زمانِ برداشت‌‌های میدانی، به همراه مقادیر محاسبه شده‌ی چندین نمایه‌ی طیفی، تجزیه‌ی مولفه‌های اصلی و تبدیل داده‌ی Tasseled Cap است. 24 متغیر پیش‌بینی کننده مورد استفاده قرار گرفت و همبسته‌ترین آن‌ها  به روش رگرسیون اکتشافی و روش همبستگی دو متغیره، با محاسبه‌ی عامل تورم واریانس، ضریب پیرسون و ضریب تبیین، در سه سطحِ رطوبتیِ 4 تا 5 درصد، بیشتر از 5 درصد و کمتر از 4 درصد، مشخص شدند. روشِ آمار مکانی شاخص مورانز برای همبستگی جغرافیایی داده‌ها استفاده شد. 47 نقطه در سطح منطقه تحقیق به روش تصادفیِ طبقه‌بندی شده و ایجاد شبکه‌های 1800 متری در یک الگوریتم سیستماتیک، به عنوان متغیر پیش‌بینی نمونه‌برداری و در آزمایشگاه به روش وزنی-حرارتی، تعیین رطوبت شدند. پی‌ریزی توابعِ تخمین رطوبت سطحی خاک نیز با سه روش رگرسیون حداقل مربعات جزئی (PLSR)، گام به گام و Enter  انجام گرفت که تمامی مدل‌ها از واسنجی قابل پذیرشی برخوردار بودند. محاسبه‌ی 5 معیار خطاسنجی توسطِ 24 درصدِ داده‌های میدانی که به طور تصادفی انتخاب شده بودند، نشان داد که داده‌های لندست8 می‌تواند برای تخمین رطوبت سطحی خاک موثر باشد و دقت توابع استخراج شده با روشِ رگرسیون‌ چندگانه‌یِ گام به گام (425/1 تا 585/0=RMSE)، بیشتر از سایر روش‌ها است. مدل‌های معرفی شده برای سطح رطوبتی5%≤ ، تمایلِ به بیش برآوری (788/0=MBE)، و برای سایرِ سطوحِ رطوبتی، تمایل به کم برآوری دارند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تخمین رطوبت خاک سطحی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و پارامترهای هواشناسی در مراتع مناطق خشک و نیمه خشک

رطوبت خاک و تغییرات زمانی و مکانی آن یکی از اجزاء بسیار مهم مدل‌های اقلیمی، اکولوژیکی و هیدرولوژیکی است. ارائه نمای جامع و یکنواخت از نواحی مختلف زمین، تصویر‌برداری مکرر از مناطق وسیع و غیر‌قابل دسترس، به همراه اطلاعات با فواصل زمانی منظم از ویژگی‌های مهم سیستم‌های سنجش از دور می‌باشد. پوشش گیاهی مرتعی در مناطق خشک و نیمه خشک تحت تأثیر رطوبت خاک می‌باشد، بنابراین می‌توان از شاخص‌های پوشش گیاهی ...

متن کامل

تخمین رطوبت خاک سطحی با استفاده از تصاویر ماهواره ای و پارامترهای هواشناسی در مراتع مناطق خشک و نیمه خشک

رطوبت خاک و تغییرات زمانی و مکانی آن یکی از اجزاء بسیار مهم مدل های اقلیمی، اکولوژیکی و هیدرولوژیکی است. ارائه نمای جامع و یکنواخت از نواحی مختلف زمین، تصویر برداری مکرر از مناطق وسیع و غیر قابل دسترس، به همراه اطلاعات با فواصل زمانی منظم از ویژگی های مهم سیستم های سنجش از دور می باشد. پوشش گیاهی مرتعی در مناطق خشک و نیمه خشک تحت تأثیر رطوبت خاک می باشد، بنابراین می توان از شاخص های پوشش گیاهی ...

متن کامل

تحلیل پتانسیل تابشی خورشید در مناطق خشک و نیمه خشک ایران مرکزی با استفاده از داده های دورسنجی

ایران کشوری است با تعداد روزهای آفتابی زیاد که از نظر مقدار دریافت انرژی تابشی خورشید در شمار مناسب ترین کشورهای جهان محسوب م یشود. به دلیل محدود بودن انرژی های فسیلی و صرف هجویی برای نسل های آتی بایستی به دنبال جایگزینی و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر همچون انرژی خورشیدی بود. رویکردهای متعددی جهت محاسبة رخدادهای تابشی خورشیدی به دو صورت کامپیوتری و دستی برای هر مکان زمینی مشخص شده اند...

متن کامل

تخمین رطوبت لایه سطحی خاک اراضی مرتعی مناطق خشک و نیمه خشک با استفاده از شاخص دما و پوشش گیاهی (مطالعه موردی: استان خراسان)

رطوبت لایه سطحی خاک و تغییرات زمانی و مکانی آن از مهمترین متغیرهای محیطی است که به­دلیل اندازه­گیریهای دشوار، پرهزینه و وقت­گیر میدانی، تاکنون به­طور گسترده در مدلهای اقلیمی استفاده نشده است. امروزه با پیشرفت روزافزون علم، جایگزینی فنآوریهای جدید برای مدیریت صحیح منابع محدود آب و خاک ضروری می­باشد. هدف از این تحقیق بررسی کاربرد داده­های سنجنده modis[1] برای برآورد رطوبت لایه سطحی خاک اراضی مرتع...

متن کامل

استفاده از مدل داده کاوی CANFIS در تخمین ظرفیت تبادل کاتیونی برخی خاک‏های مناطق خشک و نیمه خشک**

داده کاوی این فرصت را فراهم می کند تا داده‏های موجود از خاک، به مناطق دور از دسترس تعمیم داده شوند و داده‏های خاک را در طیفی از مقیاس‏ها، متراکم کرده و یا گسترش داد؛ بطوریکه می‏توان آن را به عنوان یکی از دستاوردهای با ارزش در جهت کمک به تصمیم گیری صحیح مدیران اجرایی تلقی نمود. ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) یکی از مهمترین ویژگی‏های شیمیایی خاک‏هاست که توانایی خاک در ذخیره عناصر غذایی و یا عناصر آلای...

متن کامل

تخمین رطوبت لایه سطحی خاک اراضی مرتعی مناطق خشک و نیمه‌خشک با استفاده از شاخص دما و پوشش گیاهی (مطالعه موردی: استان خراسان)

رطوبت لایه سطحی خاک و تغییرات زمانی و مکانی آن از مهمترین متغیرهای محیطی است که به­دلیل اندازه­گیریهای دشوار،‌ پرهزینه و وقت­گیر میدانی، تاکنون به­طور گسترده در مدلهای اقلیمی استفاده نشده است. امروزه با پیشرفت روزافزون علم،‌ جایگزینی فنآوریهای جدید برای مدیریت صحیح منابع محدود آب و خاک ضروری می­باشد. هدف از این تحقیق بررسی کاربرد داده­های سنجنده MODIS[1] برای برآورد رطوبت لایه سطحی خاک اراضی مر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 24  شماره 2

صفحات  370- 382

تاریخ انتشار 2017-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023