تحوّل نهاد وقف و دور نمای آینده آن
نویسنده
چکیده مقاله:
در کشور ما «نهاد وقف» هم از نظر چهرة عبادی و قصد تقرب در آن و هم ازجهت اقتصادی‘ اهمیت فراوانی دارد؛ چندان که می توان گفت در طول تاریخ یکی از وسایل عمومی شدن مالکیت خصوصی و توزیع عادلانة ثروت و حفظ میراث فرهنگی و شعائر مذهبی بوده است. با وجود این ‘ حبس عین مال موقوف ‘ به ویژه در مورد املاک‘ سبب شده است که بخشی از سرمایة ملی از گردش بیفتد و بی مبالاتی متولیان وقف و اختلاف موقوف علیهم این نهاد مفید حقوقی و اجتماعی را از اثر مطلوب خود منحرف سازد و باعث ویرانی املاک کشاورزی شود. دشواری فروش مال موقوف و استثنایی بودن موارد«تبدیل به احسن» آرمانهای واقف و حکمت تشریع وقف را خنثی می کند و ضرورت بازنگری در قواعد سنتی را با حفظ موازین شرعی آشکار می سازد‘ در حالی که بنیادها و مؤسسه های خیریة امروز جهان ‘ با بهره مند شدن از دو مفهوم 1.« شخصیت حقوقی» بنیاد و تعلق اموال به این شخصیت 2. مفهوم نهاد کلی دارایی و استقلال آن در برابر اجزاء دارایی‘ از عیوب نهاد وقف پرهیز کرده اند و سرمایة در درون دارایی بنیاد گردش طبیعی خود را دارد. هر دو مفهوم «شخصیت حقوقی» و «دارایی» در حقوق کنونی ما وجود دارد: شخصیت حقوقی موقوفه به تدریج در فقه شکل گرفت و شناخته شد و قانون اوقاف آن را رسمی کرد. مفهوم دارایی کلی و مستقل از اجزاء نیز‘ که خود شاخه ای از شخصیت حقوقی اموال است‘ امروز از امور بدیهی است. پس‘ ذهن کنجکاو در برابر این پرسش قرار می گیرد‘ که چرا ما با استفاده از ابزارهای نو به بازنگری قواعد سنتی و از جمله «حبس عین» نپردازیم و نقص نهاد مفید را همچون بنیادهای خیریه درجهان برطرف سازیم؟ طرح «تحول مفهوم وقف و دورنمای آیندة آن» تلاشی برای نزدیک ساختن مفهوم وقف به بنیادهای خیریه با حفظ موازین فقهی است و همة ابداع و ابتکار در این تلفیق و همگانی است و می تواند نظام حقوقی وقف را دگرگون سازد و کاربرد اقتصادی و اداری فراوان داشته باشد.
منابع مشابه
تغییرات آتی آموزش عالی و دور نمای دانشگاههای آینده
در سالهای اخیر آموزش عالی کشور در ابعاد کمی و کیفی رشد نموده است اما نکته قابل تأمل آن جاست که با وجود آنکه ظرفیتسازی مناسبی در دانشگاهها از بعد کمی صورت گرفته، اغلب دانشگاههای کشور به سبک سنتی توسعه یافتهاند و با شرایط زمان خود همگام نشدهاند. به همین دلیل نتوانستهاند از حداکثر ظرفیتهای فناورانه بهره برده و نیازهای جامعه را پاسخ دهند. هم اکنون به دلیل تغییرات وسیع در فناوریهای نوین این...
متن کاملجایگاه نهاد وقف در اقتصاد بخش سوم
نهاد خیرخواه وقف بهرغم سابقه درخشانش در تمدن قدیم اسلامی، امروزه از دید کارآمدی، سازمانی و مکتبی با چالشهایی روبهرو است؛ این در حالی است که میتوان با بررسی بُعدهای گوناگون نهاد وقف به طور نظاممند و در چارچوب دینی معتبر و مبتنی بر دلایل نقلی، عقلی، علمی و تجربی و با استفاده از اطلاعات حاصله از اقتصاد بخش سوم و اقتصاد دهش این چالشها را حل کرده و راه جدیدی برای نظام اقتصادی اسلامی در کشورهای ...
متن کاملامکان استفاده از نهاد وقف در تجاریسازی دانش و فناوری و الگوی پیشنهادی آن
سنت حسنه وقف پشتوانه اقتصادی اهداف بلند انسانی است. هر چند در گذشته میان نهاد وقف و دانش و فناوری در قالبهایی مانند وقف مدارس علمی پیوند عمیقی وجود داشت، اما امروز میتوان یکی از جلوههای برقراری تناسب میان اهداف وقف با پیشرفتهای علمی روز را در استفاده از وقف در جهت تجاریسازی دانش و فناوری معرفی نمود، به این معنا که واقف برای استفاده از عین موقوفه را در مسیر تجاریسازی دانش و فناوری تعیین کن...
متن کاملتجزیه و تحلیل «تراست» در حقوق انگلیس و مقایسه آن با نهاد وقف در حقوق ایران
حقوق انگلیس و کشورهای کامن لا از نهاد «تراست» برای نیل به آرمانهای معنوی استفاده میشود. کاربرد شایع این نهاد و همچنین نقش وسیع و گسترده آن در تنظیم روابط اجتماعی از یک سو و عدم انس و آشنایی اذهان اکثر حقوقدانان ایرانی با مفهوم و ماهیت ترست از سوی دیگر تجزیه و تحلیل آن را ضروری می سازد. تراست عمل حقوقی یک طرفه است که با اراده مالک به نفع یک یا چند شخص ایجاد میشود. در تحلیل تراست،نظریه های گوناگو...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 48 شماره 0
صفحات -
تاریخ انتشار 2000-06-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023