تحولات اصلاحی در جهان اسلام: مقایسه دوران جدید اسلامی و مسیحیت قرن شانزدهم

نویسندگان

  • ابوالحسن نواب عضو هیات علمی دانشگاه ادیا و مذاهب
  • بهروز حدادی استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب
چکیده مقاله:

نهضت اصلاح دینی در قرن شانزدهم (رفرماسیون) به رغم همه تشابهات و همسانی‌ها، تفاوت‌های جدی و اساسی با نهضت‌های اصلاحی معاصر در جهان اسلام دارد که البته در یک نگاه مقایسه‌ای این نقاط افتراق، گاه نقطه قوت یک جریان محسوب می‌شوند و گاه نقطه ضعف آن. از مهم‌ترین وجوه افتراق می­توان به موارد زیر اشاره کرد: وجود پشتوانه‌های فلسفی و الاهیاتی قوی در نهضت اصلاح دینی و فقدان یا ضعف آن در جهان اسلام؛ بهره­مندی جهان اسلام از نگرشی الاهیاتی که از برخی نقاط ضعف در الاهیات مسیحی مصون بود؛ بها دادن به تفکر تجربی در مغرب‌زمین و بی­توجهی به آن در جهان اسلام؛ تفاوت اساسی در جهان­بینی و انسان­شناسی در جهان اسلام و غرب؛ فراگیری اصلاحات دینی و توده­ای شدن آن در غرب بر خلاف جهان اسلام؛ توجه به ابعاد اجتماعی و مؤلفه‌‌های مربوط به آن مانند قانون، مشروطیت، آزادی، تفکیک قوا، عدالت، و توجه به دنیا به عنوان مقدمه­ای برای آخرت در جهان اسلام، در برابر آخرت‌گرایی صرفِ پروتستانی؛ وجود کانون‌های قدرت مدنی و اجتماعی در مغرب­زمین، به عنوان عاملی مؤثر در مهار حکومت‌های اقتدارگرا. در این مقاله این وجوه افتراق را می‌کاویم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جهان اسلام و آیین پروتستان بررسی رویکرد بعضی از اندیشوران ایرانی به تحولات پروتستانی قرن شانزدهم

نهضت اصلاحات پروتستانی، جنبشی عظیم بود که تأثیر فراوانی بر همه ساحت‌های نظری و عملی مغرب‌زمین گذاشت. لذا بعضی از متفکران جهان اسلام با ملاحظه مشکلات عدیده جهان اسلام، چاره کار را نوعی اصلاح از سنخ اصلاحات پروتستانی دانستند. در نتیجه نگاهی همدلانه و گاه توأم با شیفتگی به آن داشتند؛ اما با بررسی دقیق‌تر این تحول بزرگ در جهان مسیحی می‌توان گفت این گرته‌برداری، نوعی ساده‌اندیشی و سطحی‌نگری در این م...

متن کامل

نخستین گفتمان مناظره‏ای بین ایران - اسلام و مسیحیت در دستنوشت‏های فارسی (پایان قرن شانزدهم و آغاز قرن هفدهم میلادی)

هدف: این نوشتار معرفی نخستین اثر نوشتاری با رویکرد گفتمان مناظره‏ای، در تاریخ دست نوشت‏های فارسی، بین دو حوزه عقیدتی اسلام و مسیحیت را معرفی می‏کنید. روش:روش این تحقیق تاریخی است و این پرسش ها بررسی شده است ؛ رویداد در کجا، چه زمانی، با چه کسانی، با چه باور و پیش زمینه عقلی و با چه انعکاسی در متن روی داده است . یافته‏ها: نخستین دستنوشت فارسی پس از اسلام که این گونه را بین دو آیین اسلام و مسی...

متن کامل

نخستین گفتمان مناظره‏ای بین ایران - اسلام و مسیحیت در دستنوشت‏های فارسی (پایان قرن شانزدهم و آغاز قرن هفدهم میلادی)

هدف: این نوشتار معرفی نخستین اثر نوشتاری با رویکرد گفتمان مناظره‏ای، در تاریخ دست نوشت‏های فارسی، بین دو حوزه عقیدتی اسلام و مسیحیت را معرفی می‏کنید. روش:روش این تحقیق تاریخی است و این پرسش ها بررسی شده است ؛ رویداد در کجا، چه زمانی، با چه کسانی، با چه باور و پیش زمینه عقلی و با چه انعکاسی در متن روی داده است . یافته‏ها: نخستین دستنوشت فارسی پس از اسلام که این گونه را بین دو آیین اسلام و مسی...

متن کامل

جهان اسلام و تحولات ژئوپولیتیکی شیعه در دوران معاصر

چکیده در عرصه ژئوپولیتیک قدرت ها در حال رقابت برای حفظ منافع و کسب قدرت بیشتر جهت ایفای نقش تأثیرگذارتر در معادلات ژئوپولیتیکی هستند. زیرا داشتن نقش پر رنگ تر به منزله نفوذ و هژمونی بیشتر در معادلات ژئوپولیتیکی است. چنانکه قدرت ها بر اساس میزان وزن و قدرت ژئوپولیتیکی شان در تحولات جهانی به ایفای نقش می پردازند. بعد از وقوع انقلاب اسلامی در ایران و به قدرت رسیدن حکومتی با ایدئولوژی شیعه، کم ...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 14  شماره 54

صفحات  105- 143

تاریخ انتشار 2012-12-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023