تحلیل گفتمان رویکرد علمای دینی به تعزیه حسینی

نویسندگان

  • فاطمه گلابی دانشیار جامعه‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز
چکیده مقاله:

هدف اصلی تحقیق، تحلیل گفتمان حاکم بر جامعه علمای دینی و چگونگی تأثیر گفتمان حاکم بر جامعه علمای دینی بر ترویج مناسک گرایی در تعزیه بوده است. تلاش تحقیق بر آن است تا ریشه‌های شکل‌گیری مناسک گرایی را در فضای گفتمانی علمای دینی تشیع و متعلقات عزاداری مذهبی بررسی کند. روش تحقیق از نوع تحقیق کیفی و تکنیک بکار گرفته شده تکنیک تحلیل گفتمان هست. در بررسی مفاهیم از تحلیل گفتمان «لاکلا و موفه» و در بررسی علّی این رویکرد از تحلیل گفتمان «نورمن فرکلاف» استفاده گردیده است. بر اساس مصاحبه‌ها و تحلیل آن‌ها دال‌های حاکم بر فضای گفتمانی جامعه علمای دینی تشیع در بعد از انقلاب اسلامی ایران را می‌توان در قالب حضور ضعیف در مراسم تعزیه، نقص محتوای سخنرانی، کاهش مقبولیت، وابستگی مالی و ضعف مهارت‌های کلامی؛ در مقابل حضور مستمر علمای دینی قبل از انقلاب اسلامی ایران در مراسم تعزیه حسینی، غنای محتوای سخنرانی، عدم وابستگی مالی و داشتن مهارت‌های کلامی خلاصه کرد. طبق یافته‌های تحقیق، گفتمان حاکم بر جامعه علمای دینی تشیع در ایران در قیاس با گذشته (قبل از انقلاب اسلامی) سمت و سویی مناسک­گرایانه و منفعت­طلبانه به خود گرفته است و چهره‌ای که از دین ارائه شده «غیر عرفی» است. یکی از نشانه‌های «دین غیر عرفی» و دینی که مناسباتی تمامیت‌خواه و غیر مردمی به خود گرفته، در امتزاج نامتوازن دو نهاد دین و سیاست نهفته است. در یک استنتاج کلی می‌توان گفت، غلبه «دین غیر عرفی» و منفعت طلبانه با «حذف روح پرسشگری در جامعه» و «تغییر در مناسک بومی جوامع» منجر به ترویج مناسک گرایی در تعزیه شده است

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

گفتمان رسمی علمای مسلمان در اتحاد شوروی

رهبران اتحاد شوروی در چند دهه حاکمیت بر آسیای مرکزی، سیاست‌های الحادی و ضدمذهبی را در مقابل اقوام مسلمان آسیای مرکزی در‌پیش‌گرفتند که موجودیت مسلمانان را تهدید می‌کرد. به‌دنبال آغاز جنگ جهانی دوم، اتحاد شوروی ناچار از تجدید نظر در سیاست‌های دشمنی علیه مسلمانان شد و تشکیلاتی به‌نام اداره دینی مسلمانان یا اداره مفتیات را به‌وجود ‌آورد که حیات مذهبی مسلمانان آن کشور را سامان می‌داد. حال پرسش اصلی ...

متن کامل

تحلیل گفتمان اشعارسمیح القاسم براساس رویکرد بینافردی"

سمیح القاسم همواره به عنوان یکی از شاعران برجسته مقاومت محسوب می‌گردد به طوری که وی را یکی از اعضای مثلث مقاومت  تلقی می‌کنند که نقش مهمی در به تصویر کشیدن فاجعه فلسطین داشته است اما در سالهای اخیر نظرات مختلفی در مورد تغییر رویکرد سیاسی وی از مقاومت به سازش مطرح شده است در این میان با توجه به اینکه شاعران و ازجمله سمیح القاسم زبان خاص خود را داشته و پی بردن به رویکرد اصلی انان به سادگی صورت نم...

متن کامل

تحلیل گفتمان ادیان در مناظره امام رضا(ع) با علمای دین مسیح و یهود

محور مناظرات معروف امام رضا(ع) در مرو که میان آن حضرت و بزرگان دو دین مسیحیت و یهودیت رخ داد، قضیه «الوهیت حضرت عیسی(ع)» است. در این مناظره، امام علیه این مدعا چندگونه استدلال اقامه فرمودند: استدلالهای مستقیم در نفی الوهیت حضرت عیسی(ع)، استدلال های غیرمستقیم در قالب اثبات نبوت حضرت عیسی(ع) و اثبات نبوت حضرت محمد(ص).      امام رضا(ع) از دلالت های معنایی و زبانی  برای اثرگذاری در مخاطب و اق...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 16

صفحات  263- 284

تاریخ انتشار 2020-03-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023