تحلیل گفتمان اصلاح معرفت دینی در مواعظ سید جمال‌الدین واعظ اصفهانی

نویسندگان

  • مفتخری, حسین دانشگاه خوارزمی
  • موسوی سیانی, سعید دانشگاه شیراز
  • نجف زاده شوکی, قدیر دانشگاه خوارزمی
چکیده مقاله:

بازتولید کشمکش‌های گفتمانی نیروهای سنت‌گرا، تجددخواه و اصلاح‌گرایان دینی عصر مشروطه در جامعه‌ معاصر ایران، بازاندیشی میراث فکری این گفتمان‌ها را ضروری کرده است. تحلیل گفتمان اصلاح معرفت دینی در عصر مشروطه پاسخی بدین نیاز است. از این‌رو به‌منظور بازشناسی شاخصه‌های گفتمان اصلاح معرفت دینی روزنامه‌ الجمال مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی بر اساس تحلیل انتقادی گفتمان به تحلیل شاخصه‌های گفتمان اصلاح معرفت دینی پرداخته‌ شد. بر اساس این چارچوب نظری هر متنی برساخته‌ بافتار تاریخی است و از طریق کنش بیناگفتمانی و جذب میراث اندیشگی سایر گفتمان‌ها صورت‌بندی می‌شود. با کاربست تحلیل انتقادی گفتمان بر روزنامه الجمال نشان داده شد که بحران‌های بافتار تاریخی عصر مشروطه همچون استبداد داخلی، استعمار خارجی و موضع‌گیری نسبت به عناصر فرهنگی مدرنیته از دشواره‌های گفتمان اصلاح معرفت دینی بوده است. روزنامه الجمال به‌مثابه‌ یکی از کاربران این گفتمان کوشید تا با جذب عناصر مطلوب از گفتمان‌های سنت‌گرا و تجددخواه و تولید کنش بینا گفتمانی، پاسخ درخوری به دشواره‌‌های مزبور بدهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

گفتمان اصلاح معرفت دینی در عصر مشروطه(مطالعه‌ی موردی: روزنامه‌ی حبل‌المتین تهران)

مواجهه‌ی نخبگان ایرانی عصر مشروطه با تمدن غربی زمینه‌ساز فرآیند فرهنگ‌پذیریِ مفاهیم و دستگاه‌های اندیشه‌ی غربی از سوی اندیشه‌وران این برهه‌ی تاریخی و به تبع آن صورت‌بندی گفتمان‌های سنت‌گرا، تجددگرا و اصلاح معرفت دینی شد. بازتابندگی باورداشت‌های این گفتمان‌ها در زیست‌جهان کنونی ایران ضرورتی حیاتی به بازاندیشی شاخصه‌های گفتمان‌های مزبور می‌دهد. بازشناسی شاخصه‌های گفتمان اصلاح معرفت دینی در روزنامه...

متن کامل

«نوسازی و اصلاح دینی ازدیدگاه سید جمال اسد آبادی»

سید جمال اسد آبادی (1897-1838م/1314-1254 ه.ق) ‘ یکی از برجسته ترین مصلحین مسلمان و از بانیان اصلی تفکر نوسازی جوامع شرقی ومسلمان در دوره معاصر‘ ضمن اینکه اندیشه های سیاسی و آرای اصلاحی اش ریشه درآراء و اندیشه های حکما و متفکران مسلمان قرون گذشته داشت‘ عمیقا متأثر از اوضاع و شرایط حاکم بر جوامع مسلمان و جهان اسلام در قرن 19م/13 ه.ق بود. این جوامع به علل فراوانی در اوج انحطاط و عقب ماندگی و در هم...

متن کامل

معرفت فطری و معرفت عقلی در اندیشه سید بن طاووس

تحلیل رابطه ایمان و معرفت از مهم­ترین مسائل انسان­شناسی دینی است. سید بن طاووس از سویی بر نفی روش­های کلامی و استدلالی تصریح می­کند و از سوی دیگر در مواردی پرشمار، بر عقل فطری تأکید کرده و از استدلال­های عقلی بهره جسته است. دیدگاه او بر جریان­های عقل­ستیز بعدی اثر جدی داشت. ازاین­رو جمع­بندی دیدگاه وی در نسبت­سنجی استدلال عقلی و ایمان در حیات انسان دینی اهمیت می­یابد. با کنار هم ­گذاردن...

متن کامل

بازکاوی اثرات ‌گفتمان اصلاح دینی بر گفتمان ‌انقلاب اسلامی؛ تداوم یا تکامل

حضور استعمار و ظهور دولت‌های استبدادی در جهان اسلام از عوامل زوال اندیشه سیاسی بوده است. درکنار این عامل تعاملات ساختاری استعمار و استبداد به ترویج سطحی‌نگری و گسترش اندیشه جبرگرایی نیز منجرشد. این نگرش ضمن تاثیر بر باورها و فرهنگ سیاسی مردم، دین را از اثرگذاری مطلوب بر حیات سیاسی و اجتماعی جامعه به حاشیه راند و آن را به عنوان امری شخصی و غیر اجتماعی در حوزه عبادات و اعمال فردی جای داد. به تریج...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 1  شماره 26

صفحات  59- 78

تاریخ انتشار 2017-07

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023