تحلیل گفتمانی جهانی‌شدن و ظهور اسلام سیاسی سلفی‌ـ جهادی در خاورمیانه عربی

نویسندگان

چکیده مقاله:

در چند قرن اخیر، دربارة تأثیر غرب بر شرق، پژوهش‌هایی صورت گرفته (تاریخچه)، اما چنین تتبعاتی اغلب عالمانه نبوده است(مسئله)؛ درنتیجه، ریشه‌یابی میزان و شیوة اثرپذیری‌های گوناگون  شرق از غرب پاسخ‌های علمی نیافته است (پیشینه). این پژوهش در صدد پاسخ به این پرسش کلیدی است که جهانی‌شدن چگونه باعث ظهور گفتمان اسلام سیاسی سلفی‌ـ جهادی در منطقة خاورمیانه شده است(سؤال)؟ جهانی‌شدن با تشدید بحران معنا، به تقویت گفتمان اسلام سیاسی سلفی‌ـ جهادی در منطقه خاورمیانه منجر شده است (فرضیه). مقالة پیش‌رو درپی کشف چگونگی ظهور گفتمان اسلام سیاسی سلفی‌ـ جهادی داعش، و جبهه النصره است (هدف). این پژوهش که بر پایه روش تحلیل گفتمان سامان‌یافته (روش)، نشان می‌دهد که جهانی‌شدن در منطقة خاورمیانه با به‌چالش‌کشیدن هویت‌های حاکم، ضرورت جست‌وجوی معنای غلط را تشدید کرده است. سلفی‌گری، نیز از پاسخ‌هایی است که به این نیاز داده شده است. آنها با انحصاری کردن چنین معنایی، با تکیه بر مفاهیمی چون شریعت، رهبری، جهاد، بازگشت به سلف و تقابل با سکولاریسم در صدد ایجاد هویت‌های به‌ظاهر مقاومی‌اند که بیش از آنکه به ایجاد انسجام و حمایت از افراد در برابر دنیای خصمانة بیرونی باشد، اسلام مقاومت‌گرا را می‌شکند (یافته).

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی زمینه‌های اجتماعی و سیاسی ظهور داعش در خاورمیانه

گروه داعش به‌عنوان نمایشی نو از بنیادگرایی اسلامی افراطی، جنایت‌های بی‌شماری را در عراق، سوریه و دیگر کشورها به بهانه احیای خلافت اسلامی مرتکب شده است و به‌عنوان یک بازیگر مؤثر در روابط بین‌الملل، نقش فزاینده‌ای را در معادلات بین‌المللی کنونی ایفا می‌کند. هدف این پژوهش، بررسی زمینه‌های سیاسی و اجتماعی ظهور گروه‌های تروریستی نظیر داعش در خاورمیانه بوده و فرضیه‌ای که در پی بررسی آن هستیم، این است...

متن کامل

ظهور و کارکرد اسلام سیاسی در روند استقلال الجزایر

پس از آغاز اشغال الجزایر توسط فرانسه در سال 1830م، اسلام جهادی فوری‌ترین واکنش مسلمانان این سرزمین بود که در جنبش امیر عبدالقادر و دیگر مجاهدان قابل پیگیری است. رایت اسلام جهادی بیش از نیم قرن تا اوایل قرن بیستم برپا بود. اما در نسلهای بعد این رایت به اسلام سیاسی تغییر پیدا کرد که می‌کوشید آن چه را از خلال جنگ به دست نیامده از طریق سیاسی به دست آورد. این نوع اسلام سیاسی با رویکرد اصلاح‌طلبی می‌...

متن کامل

اسلام سیاسی در ایران ظهور یوتوپیک، حیات ایدئولوژیک و چشم‌اندازها

این مقاله به یکی از عوامل مؤثر بر بازتولید گفتار اسلام سیاسی پس از پیروزی انقلاب می‌پردازد. تأکید بر نقشی است که تحول الگوی شهرنشینی طی سه دهۀ گذشته ایفا کرده است. ظهور قلمرو زیستی ویژه در شهرهای کوچک در مقایسه با شهرهای بزرگ و روستاها، بازار مصرف تازه‌ای برای آموزه‌های این روایت دینی تولید کرده است. مقایسۀ یافته‌های کمی اثبات‌کنندۀ آن است که ذهنیت اجتماعی شهرهای کوچک به‌منزلۀ حاشیه‌هایی بر متن...

متن کامل

گفتمان اسلام سیاسی و ظهور هویت زنانه در دورۀ پهلوی

یکی از پدیده‌های مهم در ایران معاصر، ظهور گفتمان اسلام سیاسی است. مقالۀ حاضر می‌کوشد با بازخوانی اولین و برجسته‌ترین متون اسلام‌گرایان ـ یعنی سه نشریۀ مکتب اسلام، مکتب تشیع و مسجد اعظم ـ به ارائۀ روایتی مستند از زن سیاسی‌شده در اسلام سیاسی و نقش سوژگی زنان در انقلاب بپردازد. از این سه نشریۀ اسلامی، چهار روایت از بازخوانی متون به‌دست می‌آید. این چهار روایت به‌کمک شاخص‌های شش‌گانۀ لوبوف در روش تح...

متن کامل

بررسی زمینه های اجتماعی و سیاسی ظهور داعش در خاورمیانه

گروه داعش به عنوان نمایشی نو از بنیادگرایی اسلامی افراطی، جنایت های بی شماری را در عراق، سوریه و دیگر کشورها به بهانه احیای خلافت اسلامی مرتکب شده است و به عنوان یک بازیگر مؤثر در روابط بین الملل، نقش فزاینده ای را در معادلات بین المللی کنونی ایفا می کند. هدف این پژوهش، بررسی زمینه های سیاسی و اجتماعی ظهور گروه های تروریستی نظیر داعش در خاورمیانه بوده و فرضیه ای که در پی بررسی آن هستیم، این است...

متن کامل

تحلیل گفتمانی جنبش شبکه‌ای انقلاب‌های عربی 2011

بیشتر تحلیل­گران غربی به ویژه آمریکایی، عمدتاً از منظر واقع­گرایی تهاجمی به سیاست خارجی ایران در عراق می­نگرند. این نویسندگان اهداف و راهبردهای سیاست خارجی ایران را بیشینه­سازی قدرت در راستای هژمونی منطقه­ای، شدیداً فرقه­گرایانه و تهاجمی ارزیابی می­کنند. مقاله حاضر برخلاف رویکرد فوق، از دریچه موازنه تهدید «استیون والت»  به سیاست خارجی ایران در عراق از سال 2003 تا 2018 می­نگرد. آنچه راهبرد اصلی سی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 7

صفحات  89- 113

تاریخ انتشار 2015-09-06

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023