تحلیل چگونگی بازتاب گونه‌های بینامتنی با شاهنامه در تاریخ‌نوشته‌های سلسله‌ای برمبنای بینامتنیّت ژرار ژنت

بینامتنیّت مبتنی بر پیوند یک متن با متن­های دیگر است. این متن­ها می­تواند از دو شاخة متفاوت، امّا وابسته به یک فرهنگ باشد، چنان­که شاهنامه و متن­های تاریخی سلسله­ای این­گونه است. به این صورت که پیوند و ارتباط بسیاری میان پیش­متن شاهنامه و تاریخ­نوشته­های سلسله­ای در طول ادوار متمادی ایجاد شده است. از این رو، مسألۀ پژوهش این است که ارتباط بینامتنی میان شاهنامه و تاریخ­نوشته­های سلسله­ای از سدة ششم تا میانة سدة هشتم هجری چگونه است؟ بدین منظور از نظریّة ترامتنیّت ژرار ژنت که یک نظریّة کامل در این باره است، بهره می­بریم. هدف اصلی در این جستار، دست­یابی به انواع هم­حضوری­ها و روابط بینامتنی متن­های تاریخی سلسله­ای در بازة زمانی موردِ­نظر و شاهنامه است. روش پژوهش، تطبیقی و مبتنی بر توصیف و تحلیل داده­ها است. نتایج بدست­آمده حاکی از آن است که تاریخ­نویسان سلسله­ای مبتنی بر نگرش­های تاریخی و شیوة تاریخ­نویسی خود، با آگاهی کامل، شاهنامه را در جهت پاسخ‌گویی به انتظارات خود و مخاطبان خود برگزیده­اند و در این راستا به ترتیب بیش‌ترین تا کم­ترین از چهار گونة بینامتنی نقل­قول، تلمیح، سرقت ادبی و ارجاع بهره برده­اند.