تحلیل مفهوم تفکر انتقادی در پرستاری بالینی

مقدمه: پیر شدن جمعیت، افزایش تفاوت های فرهنگی- اجتماعی در جوامع، افزایش بیماریهای مزمن، کاهش منابع مالی، تغییرات برق آسای تکنولوژی، تأکید بر ارتقاء سلامت و مراقبت در منزل، افزایش به نیاز به مراقبت های بیمار محور و عملکرد مبتنی بر شواهد ، محیط های بهداشتی- درمانی را بیش از پیش پیچیده ساخته اند.در چنین محیط هایی فراهم آوردن مراقبت های ایمن و اثر بخش از بیماران که منطبق بر معیارها و استانداردها باشد، تنها با توسعه ی مهارتهای تفکر انتقادی در پرستاران امکان پذیر خواهد بود. در پرستاری تعاریف متعددی در خصوص مفهوم تفکر انتقادی وجود دارد که اغلب آنها عمومی بوده و گاه فاقد همبستگی با عملکردهای بالینی و حرفه ای پرستار می باشد. روش بررسی: جهت دستیابی به یک تعریف عملیاتی در خصوص تفکر انتقادی در پرستاری بالینی، از استراتژی تحلیل مفهوم هشت مرحله ای "راجرز" جهت تعیین پیشایندها ، ویژگی ها و پسامدها استفاده گردید. جستجو در پایگاه های داده ای معتبر در فاصله ی سالهای 1995 تا 2014 برای دستیابی به منابع انگلیسی و فارسی منجر به آنالیز 58 مقاله، 3 پایان نامه و دو فصل از دو کتاب بر اساس مدل استقرایی" راجرز " گردید . یافته ها: نتایج حاصل از آنالیز داده ها بیانگر آن بود که تفکر انتقادی در پرستاری بالینی دارای3 پیشایند ، 6 ویژگی شامل به کارگیری فرآیند پرستاری در برخورد با موقعیت های بالینی، عملکرد کلی نگر و جامع، به کارگیری مهارتهای هوش هیجانی در برخورد با موقعیت ها، استفاده از الگوهای مختلف جهت شناخت، عوامل زمینه ساز تفکر انتقادی و عناصر و اجزا تفکر انتقادی می باشد. دستیابی به مهارتهای تفکر انتقادی منجر به پیامدهای مثبتی نظیر مراقبت ها پرستاری بیمار محور و موثر، خلاقیت، عملکرد مبتنی بر شواهد و حرفه ای شدن در پرستاری خواهد گردید. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه منجر به دستیابی به یک تعریف قابل درک و شفاف در خصوص مفهوم تفکر انتقادی در پرستاری بالینی گردید. این تعریف خواهد توانست بسیاری از تفاسیر و استفاده های نادرست از این مفهوم را در حرفه ی پرستاری اصلاح نموده، و با ایجاد یک ساختارو چارچوب صحیح جهت ارائه ی عملکردهای بالینی اثر بخش ، متضمن استقرار شایستگی حرفه ای درپرستاری گردد. کلید واژه: تفکر انتقادی، آنالیز مفهوم، پرستاری بالینی، ایران وصول مقاله:23/8/95 اصلاحیه نهایی:4/11/95 پذیرش:18/11/95