تحلیل عوامل و فرایندهای مؤثر بر تدوین سیاستگذاری فضایی توسعه کالبدی مناطق روستایی ایران
نویسندگان
چکیده مقاله:
روستاهای ایران با مشکلات عدیده ای در ابعاد اکولوژیکی، کالبدی، اقتصادی و اجتماعی روبه رو هستند. مجموعه مشکلات فوق منجر به تبدیل روستاها به مکانی برای استقرار گروههای پردرآمد شهری، اغتشاش کالبدی، تغییر کاربری اراضی و عدم توجه به فرآیند تدوین سیاستها و برنامهها در برابر فراورده و برآیند آنها میشود و در نتیجه، آینده توسعه کالبدی مناطق روستایی با چالشی جدی مواجه است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضعیت موجود چارچوب تدوین سیاستگذاری فضایی توسعه پایدار کالبدی مناطق روستایی کشور انجام شده است. در این راستا، هم محتوای سیاستهای توسعه روستایی و هم فرآیند تدوین این سیاست ها و نقش عوامل مؤثر در آن مورد بررسی قرار می گیرند. دستیابی به شناخت در این پژوهش با استفاده از دو روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار و نظریه داده بنیاد(گراندد تئوری) انجام شده است.نتایج نشان می دهد که چارچوب تدوین سیاستگذاری فضایی موجود توسعه پایدار کالبدی مناطق روستایی در ایران متشکل از عوامل سیاستگذاری، فرآیندهای سیاستگذاری و محتوای سیاستهاست. افزون بر این، عوامل مهمی نظیر نبود سیاستهای کلی نظام در توسعه روستایی، تمرکزگرایی و جایگاه حاشیهای جامعه روستایی در سطح ملی بر چارچوب تدوین سیاستگذاری فضایی نیز اثرگذار است. همچنین، فرآیندهای کنونی سیاستگذاری، چالش های متعددی دارند که دربرگیرنده سیاستهای بخشی و متمرکز و نیز عدم انسجام و هماهنگی دستگاه‌ها در تدوین برنامهها می‌باشند. تعدیل چالشهای یادشده مستلزم اصلاح فرآیندها و نهادها به جای گسترش تشکیلات اداری، یکپارچگی سیاستهای توسعه کشاورزی و روستایی و در نهایت ایجاد و تقویت خوشه‌ها، منظومه‌ها و شبکه‌های روستایی است. تحلیل محتوای کیفی اسناد نشان داد که عوامل برنامه‌ریزی، بودجه‌ریزی و تدوین استراتژی ملی توسعه پایدار بیشترین نقش واثربخشی را در تدوین سیاستگذاری فضایی توسعه روستایی داشته و بعد از آن، لزوم هماهنگی بخش‌ها و ارتباط سطوح مختلف ملی و محلی و نیز بعد اقتصادی، بعد زیربنایی – کالبدی قرار دارند.
منابع مشابه
طراحی الگوی چالشهای تدوین سیاستگذاری فضایی مناطق روستایی کشور
در سال‌‌های اخیر سیاستگذاری روستایی دچار تغییرات اساسی شده و از‌آنجاکه این سیاستگذاری‌‌ها عمدتاً در قالب توسعه پایدار و با دیدگاه سرزمینی مطالعه میشود، پوشش همگانی همه بخش‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد. در ایران، نبود دیدگاه کل‌نگر در فرایند سیاستگذاری کشور سبب شد تا بخش‌های مختلف در روستاها هر‌یک بهصورت جزیره‌ای عمل کنند و به اصل مکمل بودن مکان‌ها توجه چندانی نشود. هدف این مقاله، طراحی الگوی چا...
متن کاملتحلیل عوامل مؤثر بر ناامنی غذایی مناطق روستایی شهرستان گرگان
امنیت غذایی بهطور کلی دسترسی همه مردم در همة اوقات به غذای کافی برای داشتن زندگی همراه با فعالیت و سلامتی می‌باشد. محاسبه شاخص استراتژی مقابلةغذایی یکی از دقیق‌ترین و ساده‌ترینروش‌های اندازه‌گیری وضعیت امنیت غذایی در هر جامعه می‌باشد. سطح امنیت غذایی در مناطق روستایی شهرستان گرگان با استفاده از شاخص استراتژی مقابله غذایی و نمونه‌ای به حجم ۲۶۷ خانوار با استفاده از روش تخصیص متناسب با حجم از ۵ ده...
متن کاملتحلیل تحولات کالبدی سکونتگاه‌های روستایی استان گیلان به منظور تدوین الگوی توسعه کالبدی
تحولات منجر به چالشهای عمده توسعه پایدار روستایی در ایران را میتوان در پنج عامل چالشهای اقتصادی، مدیریتی و برنامه‌ریزی، محیطی، اجتماعی و فیزیکی ـ کالبدی طبقهبندی کرد. تحولات کالبدی جامعه روستایی کشور و از جمله استان گیلان را میتوان از دو منظر مورد بررسی قرار داد. بخشی از تحولات تحت تأثیر برنامههای دولت (بهویژه تهیه و اجرای طرحهای کالبدی) قرار گرفتهاست و بخشی دیگر نیز بهصورت ارگانیک و ...
متن کاملتأثیرات گردشگری تجاری بر توسعه کالبدی ـ فضایی مناطق شهری
امروزه گردشگری به واقعیت مهم اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده است، که در همة محیط‌ها و مکان‌ها مانند شهر، روستا، کوهستان، سواحل و جز اینها وجود دارد. در زمان حاضر، شهرها از پربیننده‌ترین نواحی جهان به‌شمار می‌آیند، که هر ساله پذیرای میلیون‌ها نفر گردشگرند. جهانگردی شهری امروزه بهصورت یکی از فعالیت‌های مهم اقتصادی درآمده است که جریان کارها، اقدام‌های اجتماعی و تغییرات فضایی را شکل می‌دهد. درواقع افز...
متن کاملتحلیل عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی کشاورزی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: دهستان دامنکوه شهرستان اسفراین)
امروزه کارآفرینی کشاورزی از مهم‌ترین راه‌کارهای توسعه‌ی روستایی محسوب میشود. اگر چه کارآفرینی تنها راه‌کار اشتغال زایی و افزایش درآمدهای مردم روستایی نیست، اما قطعاً بهترین و بهره ورترین نوع آن است. به همین منظور این پژوهش با هدف تحلیل عوامل موثر بر کارآفرینی در بخش کشاورزی نواحی روستایی انجام شده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و براساس ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد. اطلاعات و...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 7 شماره پیاپی 17
صفحات 25- 43
تاریخ انتشار 2020-06-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023