تحلیل عناصر داستان در منظومه های خسرو و شیرین نظامی و شیرین و خسرو هاتفی

نویسندگان

چکیده مقاله:

نظامی گنجوی، در پایان قرن ششم نظم داستان­ های بزمی و غنایی را به نهایت کمال رسانیده است. بعد از او شاعران زیادی سعی کردند تا با نوشتن نظیره­ هایی در برابر منظومه ­های او، مهارت­ های خود را به نمایش بگذارند؛ که یکی از آنها هاتفی است، امّا هیچ یک از آنها به جایگاه والای نظامی نرسیده است. در این پژوهش سعی بر آن بوده است تا با تجزیه و تحلیل عناصر سازندة داستان در دو منظومة «خسرو و شیرین» نظامی و «شیرین و خسرو» هاتفی، نقاط قوّت و ضعف آنها را شناسایی کرده و به شناخت بیشتری نسبت به آنها دست یابیم.در این پژوهش وجوه تمایز این دو داستان در زمینة طرح داستان (کشمکش، گره افکنی، گره گشایی، حادثه)، شخصیّت پردازی و صحنه پردازی، مورد بررسی قرار گرفت. بررسی­ های انجام شده در این زمینه نشان می­دهد که هاتفی در تقلید از منظومة  نظامی خوب عمل نکرده و عناصر داستان در اثر او به صورتی ضعیف نمایان شده است که این امر سبب شده طرح داستانِ هاتفی سست ­تر از نظامی باشد. این پژوهش به شیوة توصیفی و تحلیلی صورت گرفته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسه‌ی خسرو و شیرین نظامی و شیرین و خسرو هاتفی

خمسه­ی نظامی به عنوان یکی از شاهکارهای داستان ­پردازی فارسی، ضمن تأثیر از سنت­ های پیش از خود، تأثیری ژرف بر آثار پس از خود نهاد. نظیره­گویی، تقلید یا تتبع آن است که شاعر یا نویسنده­ای، به پیروی شاعر یا نویسنده­ی دیگر به خلق و نگارش اثری اقدام کند. بعد از نظامی سنت نظیره­گویی به­ طور گسترده رواج پیدا کرد. از­جمله مهم­ترین آثار نظامی که بازتاب عمده­ای در ادب فارسی داشت خسرو و شیرین است. این اثر ...

متن کامل

تصویرپردازی‌های هنرمندانه نظامی از مؤلفه های منظومه خسرو و شیرین

زبان شعر نظامی که از برجسته‌ترین شاعران سبک آذربایجانی است، کاملاً تصویری و کنایی است و در شعر او استفاده هنرمندانه از انواع صورخیال بسیار دیده می‌شود. اگرچه ماجرای خسرو و شیرین در قرن ششم داستانی مشهور و آشنا برای عام و خاص بوده است، هنرنمایی نظامی در شیوه بیان از جمله در توصیف و تصویر زیبارویان و صحنه‌های طبیعت، آشکارا دیده می‌شود. در بین آثار نظامی درباره خسرو و شیرین بایدگفت پرداختن به موضوع...

متن کامل

مقایسة منظومه های خسرو و شیرین فردوسی و نظامی

داستان خسرو و شیرین در دو منظومة متفاوت آمده است. سرایندة یکی از منظومه‌ها حماسه ساز است و در پهنة رزم میدان دار و سرایندة منظومة دیگر پیاله گردان ساحت بزم است. فردوسی حماسه سراست، امّا این منظومة عاشقانة مختصر با حماسة بی مانند او بی تناسب نیست. نظامی داستان سراست و دارای تجربة عشق، و با استادی شگرفی منظومة عاشقانه‌ای مفصّل را بتصویر کشیده است. نخست خلاصه‌ای از هر دو منظومه ارائه می‌گردد، سپس ب...

متن کامل

بررسی جنبه های تاریخی دو منظومه غنایی «خسرو وشیرین» نظامی و«شیرین و خسرو» امیرخسرو دهلوی

در میان داستان های خمسه­ی نظامی، ماجرای عشق خسرو پرویز، پادشاه ساسانی به شیرین برادر زاده­ی بانوی ارمن، به سبب رنگ ملی و برخورداری اززمینه های افسانه ای و غنایی از زیبایی و اهمیت خاصی برخوردار است. امیرخسرو دهلوی دومین منظومه­ی خمسه­ی خویش را به این داستان اختصاص داده است. او با آنکه سوژه و سیر اصلی داستان را مطابق روایت نظامی سروده است اما تغییراتی نیز در جریان داستان ایجاد کرده است. ضرورت و ا...

متن کامل

تحلیل شخصیت خسرو در منظومه خسرو و شیرین نظامی با تکیه بر نظریه معنامحور

یکی از مهم‌ترین عناصر روایی در منظومه‌های داستانی نظامی، شخصیت‌های قوی و ماندگاری است که سبب مقبولیت این منظومه‌ها شده اند. در این پژوهش ویژگی‌های شخصیتی خسرو در منظومه خسرو و شیرین تحلیل می‌شود. این تحلیل بر پایه نظریه معنامحور صورت گرفته است و نیز تلفیقی از نظریه‌های بارت، هروشفسکی و مایک بال در آن به کار رفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که خسرو یک شخصیت چند بعدی و دربردارنده صفات متعدد و گا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 13

صفحات  63- 91

تاریخ انتشار 2018-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023