تحلیل عملکرد فضایی شهر میانی مرند در سطح شهرستان مرند

نویسندگان

  • حسین حاتمی نژاد استادیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
  • حمید پور حسین کارشناس ارشد شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی
  • صابر محمد پور دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده مقاله:

امروزه در ساخت شهرها و تعیین اندام جغرافیایی آنها به تعادل شهر و ناحیه، روابط هماهنگ شهر و روستا، توازن فضایی و تعادل انسان و محیط می‌اندیشند. ایجاد و رویش قارچ‎گونه شهری با اندام بلند جغرافیایی، در نواحی کشور آن‎جاکه روستاها پراکنده و نافشرده هستند و روابط ارگانیکی بین شهر و روستا وجود ندارد به فروپاشی این تعادل‌ها خواهد انجامید. بایستی برنامه‎ریزی‎ها به پیروی از ویژگی‌های فیزیکی، اقتصادی و انسانی ناحیه روی تمام شهرهای ناحیه، از کوتاه‎اندام گرفته تا روستاها توزیع و پخش شود تا ارتباط هماهنگ و متعادل ناحیه با تمام مراکز شهری حفظ شود. در مقاله‎ی حاضر به بررسی عملکرد جمعیّتی ـ اقتصادی شهر میانی مرند در سطح فضایی شهرستان مرند پرداخته شده است. مدل‌های جمعیّتی نشان می‌دهند که شهر مرند، به‎تنهایی80% از جمعیّت شهری شهرستان را دارد و 16 برابر شهر دوم شهرستان است. همچنین، 50% کل جمعیّت شهرستان تنها در شهر مرند ساکن هستند. ضریب کشش‎پذیری نشان می‌دهد که شهر مرند از توان کشش‎پذیری جمعیّتی بالایی برخوردار بوده، در حالی که ضریب کشش‎پذیری بقیّه‎ی شهرهای شهرستان پایین‌تر یا منفی بوده است، همچنین موازنه‎ی مهاجرت در شهر مرند مثبت بوده و در مقابل موازنه‎ی مهاجرت کلّ شهرستان منفی است. مدل‌های اقتصادی بیانگر نقش خدماتی شهر مرند در شرایط اقتصاد پایه‌ای است و بعد از آن بخش صنعت شرایط اقتصاد پایه‌ای را دارد، ولی بخش کشاورزی، هم در سطح شهرستان و هم در سطح شهر مرند، جزء اقتصاد پایه‌ای محسوب نمی‌شود. بررسی حوزه‎ی نفوذ شهر مرند نشان می‌دهد که این شهر بخش عمده‌ای از خدمات را به حوزه‎ی نفوذ اختصاص داده و در رفع نیازهای خدماتی برای حوزه‎ی نفوذ در اهمّیّت نخست قرار دارد. درنهایت، پیشنهاد می‌شود که در کنار سرمایه‎گذاری در شهر میانه‎ی مرند باید به شهرهای کوچک شهرستان، مانند کشکسرای، زنوز، یامچی و بناب جدید و روستاهای اطرف آنها از نظر تأمین خدمات، تأسیسات زیربنایی و رفع نیازها و کمبودها و ایجاد زمینه‌های اشتغال نیز توجّه کرد تا از این طریق با بهره‎گیری از تمامی ظرفیّت‌های شهرستان مرند به توسعه‎ی همه‎جانبه‎ی آن کمک نمود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل فضایی شاخص های رشد هوشمند شهری در شهرهای میان اندام (مطالعه موردی: شهر مرند)

  در جهان امروز، شهرها با چالش های متعددی مواجه اند که ناشی از نیازهای اجتماعی جدید می باشد. با توجه به پیشرفت علم و صنعت، ضرورت استفاده بهینه از زمین و مدیریت توسعه شهری را بیش از پیش نمایان می سازد. رویکرد رشد هوشمند شهری در پی نظم بخشی به رشد و توسعه و تجدید حیات شهری است. هدف مقاله حاضر تحلیل کالبدی- فضایی و اولویت بندی نواحی شهری مرند بر اساس شاخص های رشد هوشمند شهری است. روش تحقیق در این ...

متن کامل

برنامه ریزی فضایی نواحی روستایی شهرستان مرند

چکیده یکی از اهداف مهم اغلب برنامه ریزیها، ایجاد تعادل زیستی برای جمعیت یک سرزمین است. در حال حاضر نابرابریهای شدیدی از نظر درآمد و سطح زندگی بین جوامع شهری و روستایی ایران وجود دارد. عدم توجه به برنامه های بلندمدت و تکیه سیاستگذاران به برنامه های توسعه سطحی جهت تحقق شعارهای خود از موانع اصلی توسعه ناموزون کشور است. ریشه اصلی این مشکلات عمدتاً ناشی از تنظیم برنامه ریزی توسعه با نگرش صرف اقتصادی...

15 صفحه اول

پایش و تحلیل تطبیقی نقش خشکسالیهای هواشناسی بر تغییرات سطح ایستابی چاه‌های پیزومتری دشت مرند

Drought is a natural occurrence that occurs repeatedly or alternately and is likely to occur in almost every kind of climatic event. Also, the distinction between this phenomenon and other natural disasters is that unlike other disasters, this phenomenon gradually over a relatively long period of time to act and its effects may be delayed after a few years and more than any other natural d...

متن کامل

ارزیابی توانمندی های اکوتوریسم شهرستان مرند

امروزه صنعت توریسم فراتر از یک صنعت، به مثابه یک پدیده پویای جهانی و اجتماعی تاثیرات زیادی بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع داشته و به عنوان یکی از فاکتورهای مهم توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به شمار می رود. شهرستان مرند با دارا بودن قابلیت های فراوان و چشم اندازهای جغرافیایی متنوع، دارای توان های بالقوه و بالفعل مناسبی برای جذب اکوتوریست می باشدروش ...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 43(78، زمستان 1390)  شماره 4

صفحات  23- 44

تاریخ انتشار 2011-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023