تحلیل شمایل ِ نگاشتی بزم طرب و بزم شکار در سرلوحهی مونس االحرار فی دقایق االشعار )۷۴۱ هجری(

نویسندگان

  • ازاده لطیف کار دانشجوی دکترای تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشگاه هنر، تهران
  • امیر مازیار دانشکده علوم نظری و مطالعات عالی هنر، دانشگاه هنر، تهران
چکیده مقاله:

بر سرلوحه‌ی دست‌نویس مونس الاحرار فی دقایق ‌الاشعار (۷۴۱ هجری) جلوس زوجی سلطنتی بازنمایی شده که پژوهشگران آن را به پیروی از تفسیر معمول از مجالس مصور در افتتاحیه‌ی نسخ به‌عنوان بازنمایی حامی ناشناس این نسخه تفسیر کرده‌اند. در این مقاله با روش شمایل‌نگاشتی و با تمرکز بر مجاورت این مجلس با بزم شکار به واکاوی محتو‌ای سرلوحه‌ی مونس الاحرار در بستر تاریخی خلق آن و چرایی ظهور آن به‌عنوان مجلس سرلوحه در ابتدای این نسخه پرداخته‌ایم. داده‌های به‌دست‌آمده از متون تاریخی و ادبی و بررسی محتوای بصری آثار برجای‌مانده تا سده‌ی هشتم هجری، سرلوحه‌ی مونس الاحرار را به گستره‌ای از مفاهیم و مضامین متداول در فرهنگ درباری و ادبیات فارسی پیوند می‌دهد که نِمود آن در هنر‌های تصویری «زنجیره‌ی شاهانه» نامیده شده است و به نمایش شاه و اعمال شاهانه‌ی وی تحت عنوان کلی بزم و رزم اختصاص دارد. بدین ترتیب مشاهده می‌شود که سرلوحه‌‌های مصور بیان بصری سنت مدح و ثنای شاهان در ابتدای کتب به شمار می‌روند و در سرلوحه‌ی مونس الاحرار این کارکرد با جزئیات شمایل‌نگاشتی متداول در تبریزِ عهد ایلخانی، ترکیب‌بندی‌های مجالس بر تخت نشستن در دوره‌ی سلجوقی و سنت ایرانیِ بازنمایی زنجیره‌های شاهانه به‌عنوان جان‌مایه‌ی هنر درباری درهم‌آمیخته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

فردوسی، هفت بزم وآموزش مهارتهای اجتماعی «مقدمهای روان شناختی بر داستان هفت بزم شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی»

این پژوهش بر آن است که مقدمه‌ای را بر داستان هفت بزم نگاشته و آن را به صورت مقاله‌ای تحلیلی در اختیار پژوهشگران و مدرسان آموزش مهارت‌های اجتماعی و سایر خوانندگان علاقمند قرار دهد. دکتر محمد یوسف محقق مالزیایی معتقد است، همان گونه که غربی‌ها فلسفه، نجوم، طب و ریاضیات اسلامی را اروپایی یا غربی کردند، مسلمانان نیز می‌باید نظریه‌های ارتباطی را که اروپائیان در آنها پیشرفت کرده‌اند، اسلامی کرده و مور...

متن کامل

گردشگری پایدار روستایی با تأکید بر روستای بزم استان فارس

‌نقش صنعت گردشگری در راهبردها و برنامه‌های توسعه کشورها در حال گسترش است و در این میان گردشگری روستایی دارای جایگاهی ویژه می‌باشد. گردشگری می‌تواند نقش مهمی در متنوع‌سازی اقتصاد روستایی و توسعه فرهنگی اجتماعی داشته باشد و با گسترش آن در نواحی روستایی می‌توان به پایداری جمعیت و اقتصاد این نواحی کمک نموده و زمینه دست‌یابی به توسعه پایدار روستایی را فراهم نمود. با این حال نباید از اثرات منفی توسعه...

متن کامل

بررسی و تحلیل «هفت بزم انوشیروان» در شاهنامه به عنوان نمودی از «مجلس‌گویی» در ایران پیش از اسلام

مجلس‌گویی یکی از گونه‌های سخنوری است که در کارنامه فرهنگی ایرانیان برگ‌ و‌ باری چشمگیر داشته است. با درنگی در منابع و متون کهن می‌توان رگه‌هایی از این کارکرد فرهنگی را در دوره‌های گوناگون باز‌جست. شاهنامه فردوسی؛ بویژه بخش تاریخی آن که بر منابع پیش از اسلام تکیه دارد، در لا به لای رویداد‌ها و روایات عصر ساسانی که بیش و کم رنگ و بوی سیاسی دارد، دریچه‌ای به فضاهای فکری و فرهنگی آن عصر می‌گشاید و ...

متن کامل

بررسی و تحلیل صحنه بزم در نقوش برجسته الیمایی با معرفی نقش برجسته نویافته سنگ ماهی در اندیکا- مسجد سلیمان

منطقه الیمایی شامل جلگه‌های مرتفع و دره‌‌های کوه‌های بختیاری در شرق رود کارون و در حقیقت همان شمال شرقی خوزستان است. هرچند تعیین حدود دقیق این منطقه بسیار دشوار است ولی وسعت این منطقه در طول حیات آن بر حسب کشور گشایی‌های جدید اشکانیان، کاملاً تغییر می‌یافته و یا دولت‌های کوچک همسایه، بخش‌های کم بیش مهمی از الیمایی را تسخیر می‌کردند. در عصر سلوکیان و به ویژه در دوره اشکانی، بخش‌هایی که اکنون در ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 21

صفحات  5- 23

تاریخ انتشار 2018-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023