تحلیل شاخص پایداری سیستم‏های جمع‏آوری آب‏های سطحی تحت تأثیر تغییر اقلیم (مطالعۀ موردی: منطقۀ 11 شهرداری تهران)

بررسی تأثیرات تغییر اقلیم بر فرایندهای هیدرولوژیکی، به‏ویژه سیلاب‏های شهری، برای سازگاری و تعدیل آثار آن اهمیت زیادی دارد. در مطالعۀ حاضر،ابتدا با هدف ارزیابی وضعیت سیستم‏های زهکشی شهری، تأثیر تغییر اقلیم بر بارش‏های حدی ناحیۀ یکم منطقۀ 11 شهر تهران در دورۀ 2020-2049 با استفاده از 10 مدل AOGCM تحت دو سناریوی RCP2.6 و RCP8.5 بررسی شد. سپس، یک سناریوی میانه به عنوان حالت تجمیعی از نتایج تمام مدل‏های اقلیمی یادشده در نظر گرفته شد. پس از آن، با استفاده از نرم‏افزار SWMM وضعیت شبکۀ فرعی زهکشی منطقه در شرایط موجود و همچنین حالت میانۀ تمام سناریوهای یادشده در شرایط آتی بررسی شد. درنهایت، عملکرد شبکه با محاسبۀ شاخص‏های کارایی شامل اطمینان‏پذیری، برگشت‏پذیری، آسیب‏پذیری و پایداری ارزیابی شد. برای شبیه‏سازی سیلاب‏های منطقه، از رگبار طرح با دورۀ ‏بازگشت پنج و 10 سال استفاده شد. نتایج شبیه‏سازی سیلاب نشان‏ می‏دهد در شرایط فعلی با وقوع بارشی با دورۀ ‏بازگشت پنج و 10 سال، در مجموع 25/23 درصد و در شرایط آتی حدود 22 درصد از طول کانال‏های منطقه دچار آب‏گرفتگی خواهند شد. شاخص پایداری شبکه نیز تحت تأثیر این بارش‏ها بررسی و مشخص شد. پایداری سیستم زهکشی منطقه در شرایط فعلی 89/77 درصد و در شرایط آتی تحت سناریوهای RCP2.6 و RCP8.5 به‌ترتیب 73/77 و 61/77 درصد است. به‏طور کلی، مشخص شد در دورۀ‏ آتی تحت تأثیر هر دو سناریوی تغییر اقلیم حجم سیلاب و تعداد نقاط آب‌گرفتگی شبکه در مقایسه با شرایط کنونی افزایش چشمگیری نخواهد داشت.