تحلیل سینوپتیکی بارش‎های شدید در استان اصفهان

به‎منظور تعیین الگوی همدیدی بارش‌های شدید در استان اصفهان، از آمار بارش 44 ایستگاه سینوپتیک، کلیماتولوژی و باران‎سنجی استفاده شد. با استخراج داده‌های بارش در دوره‎ی آماری بیست‎ساله (2005-1986)، بارش‌های شدید در هر یک از ایستگاه‎ها دریافت شد. با توجّه به‎گستردگی و تفاوت موقعیّت بین شرق و غرب این استان، ملاک بارش شدید، بیشترین بارشی بوده که در طول این دوره‎ی آماری در هر ایستگاه رخ داده است. برای تعیین الگوی همدیدی این بارش‌ها، داده‌های فشار، نم ویژه، مؤلّفه‎ی باد مداری (u)، مؤلّفه‎ی باد نصف‎النهاری(v) و سرعت قائم، در ترازهای متفاوت به‎صورت شش ساعته و روزانه، از دو روز پیش از بارش از NCEP/NCAR به‎دست آمد. یافته‌ها نشان می‌دهد، الگوی ادغامی کم‌فشار مدیترانه و سودانی موجب بارش‌‎های شدید در سطح استان اصفهان می‌شود. این الگو، همراه افت شدید فشار در مرکز ایران و فرارفت تاوایی مثبت و حداکثر سرعت قائم منفی در نیمه‎ی غربی ایران است، بارش‌های شدید را در مرکز و شرق استان، سامانه‌های سودانی ایجاد می‎کنند که به‎ترتیب از روی خوزستان و بوشهر وارد ایران شده‌اند. در این الگوها، پُرفشار روی دریای مدیترانه و زبانه‌های پُرفشار روی جنوب‎شرق ایران و شرق عربستان و همراهی آن با منطقه‎ی همگرایی تراز فوقانی جو و افزایش فشار و فرارفت تاوایی منفی در تراز دریا، نقش مهمّی در تقویّت و تعیین مسیر این الگوها دارند. الگوی ادغامی کم‌فشار سودانی و مدیترانه‌ای روی شرق دریای مدیترانه، موجب ایجاد بارش‌های شدید در غرب استان می‎شود. یافته‌ها بیانگر آن است که استقرار مرکز فرارفت تاوایی مثبت در شمال‎شرق عربستان و روی خلیج فارس در تراز سطح دریا و در تراز 500 هکتوپاسکال، از عوامل اصلی به‎وجود آوردنده بارش شدید در همه الگوها همدیدی به‎شمار می‎رود.