تحلیل دسترسی به فرصتهای برابر در توسعه آموزش عالی دولتی در کشور

دسترسی به فرصتهای برابر آموزشی یکی از آرمانهای بسیاری از نظامها (و از جمله نظام جمهوری اسلامی ایران که مبتنی بر عدالت اجتماعی طراحی شده) است. برای تحقق این مهم از یک سو به سنجش موقعیت میزان دسترسی به فرصتهای آموزشی در مناطق مختلف کشور و بین اقشار زن و مرد در مقاطع تحصیلی نظیر دبستان، راهنمایی تحصیلی، دبیرستان و دانشگاه نیاز است و از سوی دیگر راهکارهایی برای کاهش نابرابری در دسترسی به فرصتهای آموزشی باید مد نظر قرار گیرد. در این مقاله که با استفاده از بخشی از نتایج پایان نامه دکتری در رشته مدیریت آموزشی در کشور تدوین شده است، ابتدا ضمن مرور ادبیات موضوع، برداشتهای مختلف از عدالت آموزشی و منظور از دسترسی برابر به فرصتهای آموزشی تشریح گردیده و راهکارهای ایجاد فرصت برابر در دسترسی به آموزش عالی بااستفاده از تجارب جهانی مدنظر قرار گرفته است. سپس با انجام یک تحقیق توصیفی به سنجش موقعیت آموزش عالی در استانهای مختلف کشور با بهره گیری از آمار دانشجویان دختر و پسر پذیرفته شده هر استان در کنکور سراسری سال مورد نظر دانشگاه های دولتی کشور نسبت به جمعیت دختر و پسر دیپلمه همان استان (در رده های سنی 18-22 سال) درهمان سال پرداخته شده است. سرانجام، استانهایی که دیپلمه های آنها در حد بالای متوسط جذب دانشگاه ها شده اند به تفکیک دختران و پسران و به کمک ضریب جینی و منحنی لورنز مشخص گردیده‏اند. همچنین استانهایی که با معیار ورود دیپلمه های آنها به آموزش عالی دولتی، محروم تشخیص داده شده‏‏‏اند، مشخص گردیده و نتایج آن با استفاده از نمودارها و جداول توصیف شده اند.