تحلیل درصد بهره‌مندی تفاسیر قرآن از روایات اهل‌بیت(ع)

نویسندگان

  • نرگس خوشبخت دانش آموختۀ کارشناسی ارشد رشتۀ تفسیر اثری، دانشگاه اصفهان
چکیده مقاله:

تولید علم به جای توزیع علم، در گرو تعیین مرزهای دانش در موضوع مورد پژوهش است. در زمینۀ روایات تفسیری نیز ابتدا باید وضعیت تفاسیر از لحاظ میزان اقناع مخاطب و فراوانی روایاتِ استقصاء شده، بررسی شود. پژوهش حاضر پس از مقایسۀ تفاسیر، با روش تطبیقی ـ تاریخی به توصیف و تحلیل نتایج به دست آمده می‎‌پردازد. جامعۀ آماری این پژوهش شامل 94 تفسیر از تفاسیر موجود در نرم‌افزار جامع‌التّفاسیر و تفسیر‌های مهم دیگری چون البیان، الجواهر، تسنیم و تفسیر اهل‌بیت(ع) است. گزینش این منابع، بر اساس میزان فراوانی روایات و اقتباس سایر منابع از آن‌ها صورت گرفته است. این بررسی به صورت موردی و حول 175 آیه از سور‌ه‌های نساء، مائده و آل‌عمران انجام شده است. براساس این بررسی‌ها، دو آسیب مهم روایات‌تفسیری عبارتند از استقصاء ناقص و نیز پراکندگی روایات‌‌ تفسیری در منابع‌ روایی به‌طوری‌که در بازۀ مورد مطالعه، تعداد 529 روایت جدید از منابع روایی (بیش از 60 درصد کل روایات جدید قرن15)، توسط پژوهشگر از منابع‌ روایی یافت شد. همچنین حدود 45 درصد از روایات موجود در ذیل آیات، در 11 تفسیر برتر (شیعی و سنّی) این تحقیق موجود است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

انتظار از قرآن در تفاسیر قرن اخیر

 شناسایى و بررسى پیش فرض‌ها و انتظارات مفسّران در تفاسیر قرن اخیر است. نویسنده، "هرمنوتیک" و "علم التفسیر" را معادل یکدیگر دانسته و پنج اصل را در کار تغییر متون کهن بر شمرده که عبارتند از: 1. پیش فهم‌ها یا اطلاعات پیشین مفسّر، 2. علایق و انتظارات مفسّر از متن مورد تفسیر، 3. تلاش مفسّر براى شناسایى فضاى تاریخى شکل‌گیرى متن، 4. شناخت مرکز معنایى متن و تفسیر مجموعه پیامها و معارف بر محور آن و 5. ترجمه...

متن کامل

تفاسیر بلاغی و اعجاز قرآن

بررسى تاریخى مفهوم اعجاز قرآن در تفاسیر بلاغى تا عصر حاضر است. نویسنده، نخست به اهمیّت اعجاز قرآن در عصر نزول پرداخته و سیر تاریخى بررسى اعجاز قرآن را از نگاه جاحظ، رمانى، خطابى، باقلانى، عبدالجبار معتزلى، جرجانى و زمخشرى مورد بررسى قرار داده است. در ادامه به اعجاز قرآن در پژوهش‌هاى معاصران روى آورده و آراء بزرگان عرب از جمله مصطفى صادق الرافعى، رشاد خلیفه، عبدالمتعال صعیدى، سیّد قطب، عبدالکریم خ...

متن کامل

نقد مبانی تاریخ‌مندی در تفاسیر زن‌محور از قرآن

یکی از رویکردهای مفسران زن­محور، با هدف هجمه به برداشت­های مردسالارانه از قرآن، رویکرد تاریخی است. برخی با اشاره به تحولات گوناگون تاریخ جاهلی و عرب عصر نزول، در طراحی الگویی متفاوت برای اثبات برابری جنسیتی تلاش کردند. بایستگی تحقیقات منسجم به فراخور زمینه­سازی برای طرح آراء و نظرات مختلف موجب شد، پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به تقریری از دیدگاه­های تاریخی­نگر مفسران زن­مدار بپردازد و مبانی ...

متن کامل

تحلیل تطبیقی جایگاه و کارکرد روایات سبب نزول در تفاسیر المنار و الفرقان

در تفسیر برخی آیات، معنای آیه از ساخت زبانی و بافتی آن استخراج نمی‌شود، بلکه از معارف برون از متن دینی طلب می‌شود؛ لذا روایات و اخبار سبب نزول، از منابع خارجی مهم و جهت‌دهندهٔ کار مفسر در تعیین مراد خداوند است. در تفاسیر امروزی، از جمله المنار و الفرقان، نقش روایات سبب نزول کمتر شده است. این پژوهش با روش توصیفی‌‌تحلیلی، جایگاه و کارکرد روایات سبب نزول را در این دو تفسیر، به شکل...

متن کامل

گردشگری از دیدگاه قرآن و روایات

دین مبین اسلام سیاحت وگردشگری را مورد تشویق و ترغیب قرارداده و معتقد است هر فضایی که بستر مهاجرت سیاحان با رعایت اصول اخلاقی و قراردادهای بین المللی شود. تمدن ومذهب در آن منطقه محقق شده و محیط آماده رشد وتعالی می­گردد. براین اساس آیات متعددی در خصوص گردشگری مطرح گردیده است که به تحقیق و تدبر در آیات قرآن کریم نیاز دارد. هدف از انجام این پژوهش بررسی گردشگری از دیدگاه قرآن است.جهت انجام پژوهش و گ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 50  شماره 2

صفحات  163- 183

تاریخ انتشار 2018-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023