تحلیل حساسیت جامع پارامترهای گیاهی مدل WOFOST برای گیاهان ذرت و گندم در شبیه‌سازی عملکرد محصول

مدل شبیه­سازی رشد محصول WOFOST به طور گسترده­ای در تخمین عملکرد محصولات زراعی در مقیاس مزرعه­ای و منطقه­ای و شرایط مختلف اقلیمی بکار می­رود. در فرآیند مدل­سازی، همواره به سبب وجود تعداد زیاد پارامترها و از طرفی کمبود داده‌های اندازه‌گیری شده نمی‌توان تمامی پارامترهای مدل را تخمین زد. بنابراین معمولاً در فرآیند مدل­سازی پارامترهای حساس مدل شناسایی و سپس تخمین‌زده (واسنجی) می­شوند. روش­های جامع تحلیل حساسیت ابزاری مناسب جهت رتبه­بندی پارامترهای مدل­ها از لحاظ تأثیر آنها در خروجی­ها و در نظر گرفتن تمام فضای پارامتری مدل­ها می­باشند. در این روش‌ها علاوه بر در نظر گرفتن تأثیر پارامترهای مدل به تنهایی، تأثیر ترکیب پارامترهای مختلف نیز در تحلیل حساسیت لحاظ می­شود. در این مطالعه از روش تحلیل حساسیت منطقه­ای یکی از روش­های پرکاربرد تحلیل حساسیت جامع، جهت تحلیل حساسیت پارامترهای مدل WOFOST برای دو گیاه ذرت علوفه­ای و گندم زمستانه استفاده شده است. شاخص حساسیت پارامترها بر اساس آزمون کولموگروف-اسمیرنوف و در سطح احتمال معنی‌داری %95 بر اساس روش منطقه­ای تحلیل حساسیت محاسبه شده و سپس نتایج تحلیل حساسیت در مزارع مورد مطالعه بررسی گردید. تغییرات شاخص حساسیت در دو مزرعه مورد مطالعه از حداقل 006/0 (غیر حساس) تا حداکثر 37/0 (حساسیت زیاد) بدست آمده است. برای گیاه ذرت نتایج نشان داد که تأثیرگذارترین پارامترها در شبیه­سازی عملکرد مربوط به تأثیر دما (پارامترهای TSUMEA و TSUMAM) و فرآیند جذب نور (SLA، AMAX و EFF) در گیاه می­باشند؛ اما برای گیاه گندم بیشتر پارامترهای مرتبط با جذب نور (SLA، RGRLAI، AMAX، EFF و KDIF)، بیشترین اهمیت را در شبیه­سازی عملکرد آن دارند.