تحلیل حاکمیت تقدیر در شاهنامۀ فردوسی بر اساس کردارهای فراطبیعی آینده خوانی و پیشگویی

شاهنامه، از دو جهان واقعیت و فرا واقعیت نقش پذیرفته­ است؛ یعنی جهان تدبیر و جهان تقدیر؛ آنچه که حاکمیت خود را در تمامی داستان­های شاهنامه تثبیت نموده ­ جهان تقدیر است. هدف این پژوهش، ریشه­ یابی تقدیرگرایی در شاهنامه نیست. بلکه چیزی جز شناخت مهم­ترین عامل و عناصر در شکل­ گیری تقدیر در شاهنامه ­نیست. محور این پژوهش، تحلیل تقدیر در شاهنامه بر اساس کردارهای فرا طبیعی پیشگویی ­است. با این کردار، حوادث از قبل مشخص می ­شود: اختر شناسان و فرشتگانی؛ مثل سروش و اسرافیل یافت می­ شوند که قضایا را از پیش می ­دانند؛ دانایان و بینادلانی آینده را می­ بینند؛ شاهان، شاهزادگان، پهلوانان و موبدان به جهت داشتن فرّۀ ایزدی و هنرمندی، پیشگویی می کنند؛ خارق العاده­ هایی؛ مثل سیمرغ، جام جهان بین و «درخت گویا» از آینده و اسرار عالم می­ گویند . آنچه در پی می ­آید حاصل مطالعاتی است که با روش کیفی، تحلیل داده‌های متنی و  به صورت هدفمند شکل یافته ­است. گرد آوری مطالب نیز به شیوۀ مطالعات کتابخانه­ ای انجام یافته­ است. بر این اساس، تمام مصادیق کردارهای آینده خوانی که بالغ بر یکصد مورد می­ باشد توصیف و تحلیل شده است. در نهایت، اثبات می ­شود  وقتی­که تمام گزاره‌های آینده­ خوانی محقق می ­شوند این چیزی جز سیطرۀ تقدیر نیست و این ویژگی در همۀ حماسه­ های مطرح جهان وجود دارد.