تحلیل جامعه‌شناختی روندهای مؤثر بر شکل‌گیری ایدۀ انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ها و شناسایی اسلوب‌های بیانی آن تا مقطع غلبۀ گفتار اسلامی‌کردن

نویسندگان

  • حاجیه محمدعلی زاده دانشجوی دکتری دانش اجتماعی مسلمین، دانشکدۀ فرهنگ، علوم اجتماعی و رفتاری، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران
  • قاسم زائری استادیار جامعه شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده مقاله:

این مقاله درصدد بررسی چگونگی وقوع رخداد انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ها(‌‌63‌ـ‌1359) تا مقطع تفوق گفتار اسلامی‌کردن است. نکتۀ مهم، تاریخی‌بودن ایدۀ انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌هاست: این ایده محصول یک نقطۀ زمانی‌ـ‌مکانی معین نیست بلکه محصول شرایط تاریخی مواجهه و زیست نیروهای انقلابی با تجربه‌های متکثر و گاه متعارضی نظیر انقلاب فرهنگی در چین و انقلاب سفید ایران و جنبش‌های جدید فرهنگی اروپا یا بازخوانی بعثت فرهنگی پیامبر اسلام(ص) و نیز درتقابل‌با برخی رویه‌های فرهنگی نظیر فرهنگ طاغوتی یا فرهنگ استعماری در دورۀ پهلوی است. مقاله نشان می‌دهد که براساس شرایط پیش‌گفته، همۀ نیروهای سیاسی و اجتماعی درگیر در انقلاب اسلامی با تحول در دانشگاه توافق داشتند و همگی در مقطع اولیۀ پس از انقلاب اسلامی(یا قبل ‌از آن) فعالیت‌هایی را برای دگرگونی در وضعیت دانشگاه‌ـ‌علم آغاز کرده بودند. وقوع انقلاب موجب شد تا امکان پیگیری و تحقق این ایده فراهم شود. به‌علاوه با آشکارشدن اختلاف‌نظر نیروهای درگیر در انقلاب بر سر ماهیت و ساختار نظم سیاسی جدید در مرحلۀ مابعد انقلاب، و تبدیل دانشگاه به ابژۀ سیاسی نیروهای مخالف و متعارض، پیدایی مناقشۀ جدایی‌طلبی قومی، تسخیر سفارت آمریکا، آغاز جنگ تحمیلی، و به‌خصوص تغییر رفتار برخی گروه‌ها از کنش‌گری سیاسی به رفتار نظامی و تروریستی به‌ویژه در سال‌های 59 و شصت، عملاً گفتار اسلامی‌کردن غلبه‌یافت و گفتارهای رقیب از رخداد انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ها کنار رفت یا در حاشیه قرارگرفت. در این مقاله از شیوۀ میشل فوکو برای تباریابی و تحلیل مبدأ استفاده می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شناسایی و تحلیل روندهای پژوهشی در رشته مهندسی صنایع در مقالات منتشر شده در بازه زمانی 2012 تا 2015 میلادی

در دهه‌های اخیر حجم پژوهشهای صورت‌گرفته در رشتۀ مهندسی صنایع به حدی بالا رفته است که یافتن حوزه‌های کاری جدید در این زمینه نیازمند جست‌و‌جوهای گسترده‌ای در میان انبوهی از مقالات مرتبط است. یکی از اهداف انتشار مقالات مروری شناسایی روندهای پژوهشی و معرفی آنها به پژوهشگران است. تاکنون اغلبمقالات مروری منتشرشده درارتباط‌با حوزه‌های پژوهشی مهندسی صنایع بر یک زمینه‌ خاص متمرکز شده‌اند و مقالات معدودی...

متن کامل

شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر بهبود مدیریت دانش نخبگان در دانشگاهها

هدف: هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر بهبود مدیریت دانش نخبگان با تأکید بر دانشگاههاست که به بررسی این عوامل در دو بعد درونی و بیرونی می‌پردازد. ابعاد درون‌سازمانی شامل فرهنگ، فنّاوری اطلاعات، مدیریت، منابع انسانی و ساختار، و ابعاد برون‌سازمانی شامل رقابت، بسترهای ملی حاکم، ارتباطات بیرونی دانشگاه و سازوکار حل مسائل ملی است. روش: روش پژوهش، تحلیل محتوای اسنادی و روش گردآوری اطل...

متن کامل

شناسایی و تحلیل کلان روندهای مؤثر بر آینده حسابداری مدیریت از منظر حرفه و کسب‌وکارها با رویکرد آینده‌پژوهی

چکیده مقدمه: محیط کسب­وکار به شدت در حال تغییر و پیشرفت است و لازمه باقی‌ماندن در این محیط رقابتی شدید، اتخاذ تصمیم‌های درست و به موقع بوده که نیازمند وجود اطلاعات درست، مربوط، قابل اتکا و به موقع است. بنابراین، حسابداری مدیریت به عنوان یکی از ارکان اصلی تهیه‎کنندگان اطلاعات مورد نیاز مدیریت، باید متناسب با تحولات و پیشرفت‌ها حرکت کند. روش پ...

متن کامل

بررسی روند‌های تاریخی و فرهنگی مؤثر بر استقرار نخستین قالب‌‌های ادبی جدید در ایران (تا قبل از انقلاب مشروطه)

شرایط امکانی پیدایی «رمان» و «نمایشنامه» به‌عنوان دو قالب ادبی، محدود و موکول به شکل‌گیری سوژه مدرن است و از این‌رو این دو قالب ادبی برای جهان پیشامدرن، یکسره ناآشنا هستند. «تجدد ادبی» موجب شد تا در مضامین، قالب‌ها و کارکرد زبان و ادبیات فارسی تغییر رخ دهد و خصوصاً قالب‌‌های ادبی جدید به اموری آشنا برای مخاطب ایرانی بدل شود. این مقاله به چگونگی استقرار دو قالب ادبی رمان و نمایشنامه در میان مخاطب...

متن کامل

سطوح و روندهای طول دوره کاری و عوامل مؤثر بر آن در ایران

در مرحله پساگذار، کاهش باروری تدریجاً نرخ رشد جمعیت در سن کار را کاهش می­دهد، کاهش یا حتی ثبات طول دوره کار می­تواند برای اقتصادها نامطلوب باشد. بنابراین، شناسایی عوامل تعیین­کننده ورود و خروج و طول دوره کار می‎تواند به دور کردن اقتصادهای در حال گذار به اقتصاد سالخورده از این شرایط نامطلوب کمک کند. لذا، هدف این پژوهش، ارائه تصویری از شرایط و وضعیت ورود و خروج نیروی کار از بازار و شناسایی ...

متن کامل

بررسی روندهای مؤثر بر برنامه ریزی فرهنگی شده در جهان اسلام (رویکرد آینده پژوهی)

در عصر فرهنگی، برنامه‌ریزی فرهنگی‌شده بر مبنای سازگاری این رویکرد با جهان‌بینی اسلامی و بهره‌گیری حداکثری از آموزه‌های دین مبین اسلام در عرصه‌ی عمل اجتماعی منجر به همگرایی جهان اسلام و توسعه پایدار منطقه‌ای می‌گردد. حال با توجه به مسأله فوق این سوال مطرح می‌گردد که عوامل و روندهای مؤثر بر برنامه‌ریزی فرهنگی‌شده در جوامع اسلامی در راستای ایجاد توسعه پایدار کدامند؟ با توجه به ادبیات، مطالعات و بر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 3

صفحات  61- 91

تاریخ انتشار 2019-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023