تحلیل بصری نقشه‌های جغرافی دوره اسلامی (موردپژوهی نسخه‌خطی‌المسالک و الممالک موجود در کتابخانه و موزۀ ملی مَلِک)
نویسندگان
چکیده مقاله:
نقشه و نقشه‌نگاری موضوعاتی کهن در تمدن اسلامی است. نقشه‌های جغرافیایی دورۀ اسلامی، همواره از منظر پژوهشگران علومی چون جغرافیا و تاریخ تحلیل و بررسی شده‌اند، اما به‌لحاظ زیبایی‌شناسی عناصر تصویری و نوشتاری، کمتر مورد توجه بوده‌اند. پژوهش حاضر به‌منظور تعیین ویژگی‌ها و ارزش‌های بصری نقشه‌های جغرافیایی در جهان اسلام، با تمرکز بر نقشه‌های نسخه‌خطی المسالک و الممالک موجود در کتابخانه و موزۀ ملی ملک، صورت گرفته است. روش استفاده‌شده توصیفی ـ تحلیلی بوده و اطلاعات ضروری تحقیق با به‌کارگیری روش‌های کتاب‌خانه‌ای و مشاهده، جمع‌آوری شده است. مهم‌ترین یافته پژوهش حاضر این است که عناصر بصری این نقشه‌ها برای نشان دادن عوامل و مناطق جغرافیایی، ساده شده‌اند. نیز این عناصر از مکاتب نگارگری پیشین و هم‌عصر خود تأثیر پذیرفته‌اند و از باورهای اصلی حاکم بر مکتب نقشه‌نگاری بلخی هم متأثر بوده‌اند. این نقشه‌ها را به‌لحاظ اصول ترسیم و بازنمایی، می‌توان نمونه‌های پیشین نقشه‌های کنونی دانست.
منابع مشابه
رقم نقاش و مُذهِّب بر جلدهای روغنی (لاکی) کتابخانه و موزۀ ملی ملک
کتابخانه و موزۀ ملی ملک دارای مجموعه ارزشمندی از نسخ خطی و به تبع آن انواع جلد و به‌ویژه جلدهای روغنی نفیس است. این مقاله، علاوه بر معرفی جلدهای روغنی (لاکی) دارای رقم نقاش و مذهب در مجموعه ملک، به شناسایی هنرمندان و آثار ایشان با توجه به اطلاعات موجود دربارۀ رقم، تاریخ و نیز ویژگی‌های هنری آن آثار پرداخته است. از 6675 مجلد نسخۀ خطی مجموعه ملک، 212 نسخه دارای جلد روغنی است که تنها سیزده ...
متن کاملسیرتحول صوری و محتوایی تقویم های خطی دوره اسلامی ، با توجه به اسناد موجود در کتابخانه های ملی ایران، ملی ملک، آستان قدس رضوی ومجلس شورای اسلامی
تقویم های دوره ی اسلامی نمونه های خطی بی نظیری هستند که با توجه به و یژگی های صوری و محتوایی از مجموعه های ارزشمند و قابل توجه در هنر اسلامی است. این تحقیق در پی پاسخ به این سوال است که سیر تحول و تغییر صوری و محتوایی تقویم ها ی دوره ی اسلامی چگونه است و چه رابطه ای میان تقویم های عصر حاضر و نمونه ها ی کهن آن در دوره ی اسلامی وجود دارد. به همین جهت نمونه های تقویمی را از میان اسناد خطی د...
متن کاملشناسایی قارچ‌های مخرب اسناد و نسخه‌های کاغذی آرشیو کتابخانه و موزۀ ملی ملک و تاثیرات ناشی از آن‌ها
آثار تاریخی و فرهنگی ساخته شده از کاغذ، مهم‌ترین آثار مربوط به هر فرهنگ و تمدنی به شمار می‌روند و از نظر تاریخی، هنری، علمی، اقتصادی، فنی، و مذهبی واجد ارزش‌اند. این آثار، در مخازن نگهداری، در طول زمان، تحت عوامل مختلف فیزیکی، شیمیایی، و بیولوژیک دستخوش تغییر می‌شوند. آسیب‌های بیولوژیک از مهم‌ترین عوامل تخریب آثار با ساختار آلی و به خصوص کاغذ هستند و قارچ‌ها از اصلی‌ترین این عوامل به شمار می‌رو...
متن کاملبررسی موضوع، مضمون و ترکیب‌بندی تمبرهای دورۀ جمهوری اسلامی از مجموعۀ اهدایی محمود کاظمی محفوظ در کتابخانه و موزۀ ملی ملک
چکیده تمبر پستی اثری هنری و سفیری کوچک است که حامل زیبایی و آفرینش انسانی است و وظیفۀ انتقال فرهنگ کشورها را به دورترین نقاط جهان برعهده دارد. ترکیب‌بندی مهم‌ترین عامل در شکل‌گیری اثر تصویری است؛ چون با برقراری رابطۀ درست و منطقی بین عناصرِ اثر به بیان ذهنیات هنرمند می‌پردازد و فهم اثر را برای مخاطبان آسان می‌کند. هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر تدوین چ...
متن کاملفتوت نامه و لوح معماری(زیج) از دوره قاجار در کتابخانه و موزه ملی ملک
این مقاله فاقد چکیده میباشد.
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 47 شماره 1
صفحات 125- 148
تاریخ انتشار 2014-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023