تحلیل انتقادی نظریّة هنر و ادبیّات در منظومة فکری ـ فلسفی افلاطون
نویسنده
چکیده مقاله:
افلاطون همة پدیدارهای هستی را سایهای از عالم مثل میداند و هویت وجودی آنها را مستقل به شمار نمیآورد. در پژوهش حاضر، نگارنده کوشیده تا بر پایة مفاهیم کلیدی فلسفة افلاطون به تبیین و تحلیل نظام زیباییشناسی وی بپردازد. به گمان افلاطون، آثار هنری تقلیدی از زیبایی مطلقی هستند که ازلی و ابدی است. از سوی دیگر، زیبایی را سودمندی و کارآیی میداند و میگوید که هنر باید در خدمت اخلاق و جامعه باشد و هنر هیجانانگیز را خوش نمیدارد. همچنین، با هنری که هیجانانگیز نباشد ـ گر چه فاقد نقشی اجتماعی و اخلاقی باشد ـ مخالفتی نمیورزد. نگارنده، پس از تحلیل آرای افلاطون، تناقضهایی را در نظام فلسفی و زیباییشناسی افلاطون نتیجهگیری کرده که مطلق بودن منشأ زیبایی در اندیشة افلاطون را به پرسش گرفته است.
منابع مشابه
نگاهی تحلیلی ـ فلسفی به منظومة «صدای پای آب سپهری»
اغلب گمان میکنند که منظومة «صدای پای آب» سپهری منظومهای صرفاً توصیفی ـ شاعرانه است. اما این مقاله، از طریق آگاهیهای بهدست آورده، ثابت میکند که در لایههای پنهان این منظومه کارکردی فلسفی نهفته است. همچنین، در این اشعار بین عناصر و پدیدههای طبیعت نوعی کنش هستیشناسی دیده میشود؛ زیرا سپهری از جمله شاعرانی است که هم از آموزههای مکاشفهای و هم از قابلیتهای توصیفی و هنری برخوردار بوده است. س...
متن کاملزیباشناسی تمثیل و تحلیل ساختاری ادبیات تمثیلی مولانا بر مبنای نظریة فلسفی صورتهای مثالی
نظریة فلسفی جهان مثالی که پیش از نظریة عالم مُثُلی افلاطون در اندیشههای زرتشت و حکمت خسروانی ریشه داشته است، در اندیشة حکیمان و عرفای مسلمان چون مولانا نیز بسیار تأثیرگذار بوده است. این نظریه در زیباشناسی هنری رویکرد خاصی را پدید میآورد که بر پایة صدور معقول در محسوس و و نزول از وحدت به کثرت مبتنی است و شکلی از ادبیات تمثیلی یا رمزی را به وجود میآورد که ساختی دوگانه به اثر میبخشد. در این ساخت...
متن کاملزیباییشناسی و هنر در افلاطون
مدونترین اندیشههای دورۀ باستان دربارۀ زیباییشناسی در آثار افلاطون دیده میشود. زیبایی و هنر از نظر او، ارکان اصلی تربیتاند. افلاطون در موضوع زیبایی به دنبال خاستگاه عینی زیبایی است؛ چیزی که همۀ زیباییها از آن برخوردارند. به باور او، بیان ماهیت زیبایی دشوار است و موفقیت در این زمینه، امکان فهم زیبایی آفریدههای انسانی راآسان خواهد کرد. او در تحلیل و بیان حقیقت زیبایی، آن را تناسب و هارمونی،...
متن کاملنگاهی تحلیلی ـ فلسفی به منظومة «صدای پای آب سپهری»
اغلب گمان می کنند که منظومة «صدای پای آب» سپهری منظومه ای صرفاً توصیفی ـ شاعرانه است. اما این مقاله، از طریق آگاهی های به دست آورده، ثابت می کند که در لایه های پنهان این منظومه کارکردی فلسفی نهفته است. همچنین، در این اشعار بین عناصر و پدیده های طبیعت نوعی کنش هستی شناسی دیده می شود؛ زیرا سپهری از جمله شاعرانی است که هم از آموزه های مکاشفه ای و هم از قابلیت های توصیفی و هنری برخوردار بوده است. س...
متن کاململاحظات انتقادی «تاریخ هنر» در تحلیل تاریخ سنتی هنر
تاریخ هنر در کمتر از 40 سال اخیر، دستخوش تحولات بنیادی شده که خود از تداخل و همپوشی اوضاع تاریخی، سیاسی، اجتماعی و تغییرات نهادی سرچشمه گرفته است. نتیجهٔ این تغییرات، نقادی از امری متعارف (تاریخ سنتی و نهادی هنر)، تعیین جایگاه دانش در جامعهٔ معاصر و تأکید هنر امروز بر ارزشهای اجتماعی، ثمربخش بودن دانشها و تخصصها و ارتباط هنر با توسعهٔ فرهنگی و تاریخی است. پس از طرح مسئلهٔ مرگ هنر و ورود به مرحل...
متن کاملزیباشناسی تمثیل و تحلیل ساختاری ادبیات تمثیلی مولانا بر مبنای نظریة فلسفی صورتهای مثالی
نظریة فلسفی جهان مثالی که پیش از نظریة عالم مُثُلی افلاطون در اندیشههای زرتشت و حکمت خسروانی ریشه داشته است، در اندیشة حکیمان و عرفای مسلمان چون مولانا نیز بسیار تأثیرگذار بوده است. این نظریه در زیباشناسی هنری رویکرد خاصی را پدید میآورد که بر پایة صدور معقول در محسوس و و نزول از وحدت به کثرت مبتنی است و شکلی از ادبیات تمثیلی یا رمزی را به وجود میآورد که ساختی دوگانه به اثر میبخشد. در این ساخت...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 11 شماره 43
صفحات 31- 52
تاریخ انتشار 2016-08-31
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023