تحلیل امکان تقرّب هنر به مفاهیم دینی

نویسنده

  • سید محمدحسین نواب دکتری تخصصی فلسفۀ هنر و استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب / نشانی: قم؛ پردیسان، مقابل مسجد امام صادق(ع)، دانشگاه ادیان و مذاهب / نمابر: 32802610/ Email: [email protected]
چکیده مقاله:

هدف: هنر به عنوان زبان قدسی و آسمانی همیشه در کنار دین حضور داشته و بار انتقال مفاهیم دینی را بر دوش کشیده است. در دوران مدرن میان دین و هنر فاصله افتاده است. در این پژوهش به دنبال این بودیم که کدام هنر توان انتقال مفاهیم دینی را دارد و کدام دسته از هنرها چنین توانایی ندارند. ‌روش: نوشتار حاضر در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‏ای و در استنتاج از روش توصیفی تحلیلی بهره برده است. یافته‏ها: با ملاک صورت (فرم) می‌توان نسبت هنر با دین را تعریف و هنر را به دو دسته هنرهای مقرّب و هنرهای مبعّد تقسیم‌بندی کرد. نتیجه‌گیری: هنرهای مقرّب هنرهایی‌اند که امکان تقرّب هنر به مفاهیم دینی را فراهم می‌آورند؛ با این ویژگی که چندان به جزییات نمی‌پردازند و با کمک نمادها موضوع اثر را به نمایش می‌گذارند. مخاطب در این دست هنرها، انسانی منفعل نیست؛ بلکه با کمک اوست که اثر هنری تکمیل می‏شود. هنرهای اسلامی بیشتر از نماد استفاده می‌کنند و به واسطۀ نماد، منظور خود را به مخاطب منتقل می‌کنند و آسیبی به مفهوم دینی اثر وارد نمی‌کنند. هنر مقرّب می‌تواند مفاهیم دینی را با حفظ چارچوب آن به مخاطب منتقل کند؛ اما هنرهای مبعّد، هنرهایی‌اند که تلاش می‌کنند همۀ جزییات را به تصویر بکشند و کوچک‏ترین نکته‌ای را فرو نمی‌گذارند؛ در حالی‏که تلاش برای نمایش جزییات در امور غیر محسوس، موفّقیت‏آمیز نیست؛ زیرا از یک‏سو اصرار دارد تصویر همراه با جزییات امر غیر محسوس را نمایش دهد و از سوی دیگر، تصویری از امر غیر محسوس نزد خود ندارد. در نتیجه، تصویر تحریف‏شده و جعلی از امور غیر محسوس دینی ارائه می‌دهد. روشن است که این دست هنرها نمی‌توانند واسط میان مخاطب و پیام دینی باشند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

رویکردهای دینی به هنر مقدس

هنر مقدس با ساحت قدسی و متعالی در ارتباط است. از این رو، برای تعریف هنر مقدس، نخست باید تمایز میان «امر مقدس» و «نامقدس» را درک کرد و سپس ارتباط آن را با دین دریافت. اثر هنری، غیر از شأن شیئی، شأن «دیگری» هم دارد و تجلی «عالمی دیگر» است که به واسط? اثر هنری نشان داده می‌شود. بشر از ابتدای تاریخ و حتی پیش از آن، زندگی آمیخته با هنر را تجربه کرده و در بسیاری از موارد از طریق آثار هنری با الوهیت ا...

متن کامل

مفاهیم فلسفی مرلوپونتی: بستری برای تحلیل هنر تعاملی نگاهی به پرفورمنس «کشت زار»

درک مرلوپونتی از هنر با دیدگاه پدیدارشناسانه او از ادراک گره خورده است. به زعم وی مسالۀ مهم در هنر، پرسش دربارۀ زیبایی نیست، بلکه پرسش دربارۀ ادراک و بیان است. مرلوپونتی با تمرکز بر هنر، در پی توصیف ارتباط هنرمند با اشیا و جهانی است که به تصویر می‌کشد. به عبارتی او رابطۀ هنرمند با اثر هنری را مد نظر قرار می‌دهد. اما در این پژوهش، با تمرکز بر شروح فلسفی مرلوپونتی، ما در صدد یافتن وجه دیگری از را...

متن کامل

رویکردهای دینی به هنر مقدس

هنر مقدس با ساحت قدسی و متعالی در ارتباط است. از این رو، برای تعریف هنر مقدس، نخست باید تمایز میان «امر مقدس» و «نامقدس» را درک کرد و سپس ارتباط آن را با دین دریافت. اثر هنری، غیر از شأن شیئی، شأن «دیگری» هم دارد و تجلی «عالمی دیگر» است که به واسط? اثر هنری نشان داده می شود. بشر از ابتدای تاریخ و حتی پیش از آن، زندگی آمیخته با هنر را تجربه کرده و در بسیاری از موارد از طریق آثار هنری با الوهیت ا...

متن کامل

تحلیل فقهی حق عینی و حق دینی و مفاهیم مرتبط

چکیده تقسیم حق مالی به عینی و دینی یکی از مهم‌ترین مباحث حقوق خصوصی در نظام حقوق نوشته یا رومی‌ـژرمنی است. با توجه به این تقسیم‌بندی، مباحث راجع به حقوق مالی به دو دسته‌ی حقوق اموال و حقوق تعهدات تقسیم می‌شود که اولی ناظر به حق عینی و دومی ناظر به حق دینی یا تعهد است. از سوی دیگر، دو واژه‌ی عین و دین در فقه اسلام به‌طور بسیار گسترده‌ای در ابواب مختلف فقه به‌کار می‌روند و احکام متعدد و متفاوتی ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 22  شماره 74

صفحات  41- 52

تاریخ انتشار 2018-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023