تحلیل الخطاب السائد فی روایة "أجنحة الفراشة" لمحمد سلماوی (فی ضوء نظریة تحلیل الخطاب النقدی لنورمن فیرکلاف)

نویسندگان

  • حسن دادخواه طهرانی استاذ مشارک فی فرع اللغة العربیة و آدابها- جامعة الشهید چمران بأهواز- کلیة الشریعة
  • خیریه عچرش استاذة مساعدة فی فرع اللغة العربیة و آدابها- جامعة الشهید چمران بأهواز- کلیة الشریعة
  • صادق سیاحی استاذ مساعدفی فرع اللغة العربیة و آدابها- جامعة الشهید چمران بأهواز- کلیة الشریعة
چکیده مقاله:

إنّ نظریة «تحلیل الخطاب النقدی» تعتبر مقاربة جدیدة فی تحلیل الخطاب الذی یعدّ منهجاً من المناهج متعددة التخصصات فی العلوم الإنسانیة والاجتماعیة. تهتم هذه النظریة بانتاج أو تنمیة ایدئولوجیة خاصة، وتعالج المستویات العالیة من الجملة خلال نظرته العلمیة والتطبیقیة إلی النصوص. وبما أن النصوص الحدیثة وخاصة الروایة تحمل دوراً بارزاً فی التغییرات الثقافیة والاجتماعیة، یعدّ تحلیل الخطاب السائد من أهمّ ضروریات الأدب المعاصر. یتبنّی هذا البحث على تحلیل الخطاب النقدی فی ضوء نظریة نورمان فیرکلاف (1941) التی تتحلی ببعض الإتجاهات السابقة لتحلیل الخطاب نحو آراء فوکو. ففی ضوء نظریة تحلیل الخطاب النقدی لفیرکلاف، تمت دراسة روایة «أجنحة الفراشة» لمحمد سلماوی فی ثلاثة مستویات من وصفٍ، وتفسیرٍ، وشرحٍ. تشیر بعض النتائج للدراسة إلی أنّ الکاتب فی مستوی الوصف استخدم علاقة التضاد، والترادف، والتواصل بین الألفاظ لتبیین فکرته، وفی مستوی التفسیر استخدم التناص لتبیین آرائه والتعبیر بتطور الشخصیة المرأة، وفی مستوی الشرح عبّر عن الخطاب السائد وهو الهویة، والحریة، والوطن، ومدی علاقته بالعوامل النصیة والمؤثرات الخارجیة فی النص.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

دراسة فی المعانی الثانویة والخفیة لـروایة «زقاق المدقّ» فی ضوء منهج تحلیل الخطاب لنورمن فیرکلاف

تعتبر روایة «زقاق المدّق» للکاتب المصری نجیب محفوظ صورة حیّة للمجتمع المصری وأزماتها الصعبة خلال الحرب العالمیة الثانیة التی استولی المستعمرون علی هذا البلد. یوضح الکاتب فی هذه الروایة الآثار السیئة الناتجة عن سیطرة الاستعمار علی الشعب المصری عبر رؤیته الناقدة. تعالج هذه الدراسة تحلیل هذه الروایة فی ضوء مبادیء منهج تحلیل الخطاب لنورمن فیرکلاف لتبیین الخطاب النقدی الذی استخدمه الکاتب فی سبیل استخر...

متن کامل

دراسه فی المعانی الثانویه والخفیه لـروایه «زقاق المدقّ» فی ضوء منهج تحلیل الخطاب لنورمن فیرکلاف

تعتبر روایه «زقاق المدّق» للکاتب المصری نجیب محفوظ صوره حیّه للمجتمع المصری وأزماتها الصعبه خلال الحرب العالمیه الثانیه التی استولی المستعمرون علی هذا البلد. یوضح الکاتب فی هذه الروایه الآثار السیئه الناتجه عن سیطره الاستعمار علی الشعب المصری عبر رؤیته الناقده. تعالج هذه الدراسه تحلیل هذه الروایه فی ضوء مبادیء منهج تحلیل الخطاب لنورمن فیرکلاف لتبیین الخطاب النقدی الذی استخدمه الکاتب فی سبیل استخر...

متن کامل

قراءه فی قصیده لعازر ۱۹۶۲ فی ضوء نظریه تحلیل الخطاب

تحلیل الخطاب عباره عن محاوله للتعرف علی الرسائل التی یود النص أن یرسلها، ویضعها فی سیاقها التاریخی والاجتماعی، وهو یضمر فی داخله هدف أو أکثر، وله مرجعیه أو مرجعیات وله مصادر یشتق منها مواقفه وتوجهاته.   إذن، یساعد تحلیل الخطاب علی فک شفره النص بالتعرف علی ما وراءه من افتراضات أو میول فکریه أو مفاهیم.   فتهدف هذه الدراسه إلی قراءه فی قصیده لعازر62 لخلیل حاوی فی ضوء نظریه تحلیل الخطاب التی تستند ...

متن کامل

تحلیل الخطاب النقدی للامیة العرب

یعالج تحلیل الخطاب النقدی عمل اللغة فی المجتمع والسلطة والسیاسة معتقدا بأن هناک عوامل کالسیاق التأریخی وعلاقات القوة والسلطة والبنی الاجتماعیة والثقافیة والایدئولوجیة تکوّن النص أو الصور اللغویة والدلالات الجدیدة وتبنی الخطاب. ففی هذه النزعة لیست اللغة مرآة صافیة تعکس الحقائق کما هی، بل زجاج کدر یحرّف الحقائق. فالمقال هذا یحاول أن یعالج من خلال الصور الظاهرة للامیة العرب للشنفری (أحد الشعراء الم...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 41

صفحات  127- 152

تاریخ انتشار 2017-02-28

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023