تحلیل آوایی در صحیفه سجادیه (با تاکید بر دعای استعاذه)

نویسندگان

  • آفرین زارع دانشگاه شیراز، استادیار
  • لیلا دیانت دانشگاه شیراز، دانشجوی کارشناسی ارشد
  • موسی بیات دانشگاه شیراز، دانشجوی کارشناسی ارشد
چکیده مقاله:

دلالت از ماده (دلل) به معنای راهنمایی کردن چیزی به چیز دیگر است؛ مانند دلالت دود بر آتش. دلالت در واژه یعنی: به واسطه تصور واژه‌ای، معنای آن در ذهن شکل گیرد. شکل‌گیری معنای واژه‌ها در ذهن انسان به واسطه‌های گوناگونی انجام می‌گیرد؛ واسطه‌هایی چون: ساختار یک واژه، نقش و جایگاه یک کلمه در ترکیب عبارت، استفاده از فرهنگ لغت، سیاق و حال ادای واژه‌ها و نوع آواهای یک واژه. این مقاله بر آنست که دعای استعاذه را از صحیفه سجادیه بر مبنای آواشناسی تحلیل و ارزیابی کند و نقش و تأثیر آواها را در رساندن پیام به مخاطب بکاود. مهمترین نتیجه این پژوهش آنست که در صحیفه تمامی آواها در جای خویش و متناسب با موقعیت مخاطب به کار برده شده‌اند. آنگاه که امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ از رحمت و مغفرت الهی و امید به درگاهش صحبت می‌کند، از آواهای نرم و مهموس و به دور از خشونت استفاده می‌کند و آنگاه که از عذاب و مجازات الهی سخن می‌گوید، آواهای خشن و شدید و مجهور به کار می‌برد. به نحوی که نمی‌توان آوایی را به جای آوایی دیگر قرار داد. آواها چنان در متن تاثیر گذارند که انسان با گوش دادن به نوای آنها پی به معنای واژه‌ها و حال غالب بر متن می‌برد. بنابراین در تمام دعاهای صحیفه سجادیه از جمله در دعای هشتم صورت با محتوا به حدی پیوند خورده که جایگزین کردن واژه‌های به کار رفته در صحیفه سجادیه با وا‌ژه‌ای مترادف یا واج دیگری امکان‌پذیر نیست.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بینامتنیت دعای چهارم صحیفه سجادیه و قرآن

قرآن کریم به عنوان کلام وحی و متنی جامع، از جمله متونی است که سایر متون دینی به گونه‌های مختلف با آن پیوند برقرار نموده و سرچشمه اقتباس برای متون دینی بوده است. صحیفه سجادیه که از آن تعبیر به «اخت القرآن» نموده‌اند، نیز از این قائده مستثنی نیست و مفاهیم و تعابیر قرآنی بسیار در آن تجلی یافته است. آیات قرآن چه به صراحت و چه به اشارت در فرازهای نورانی صحیفه نمود یافته و این موضوع، تأثیرپذیری از آی...

متن کامل

روابط بینامتنی دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه (دعا درآغاز ماه رمضان) با قرآن کریم

نظریه بینامتنیت رویکردی است که روابط بین متون و چگونگی ارتباط بین آن‌ها را بررسی می‌کند. در این رویکرد دلالت‌های گوناگون متون در فضای متون دیگر آشکار می‌شود. کاربست این نظریه در مطالعات دینی در تبیین پیوند عمیق قرآن و عترت است. در این پژوهش دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه با موضوع آغاز ماه رمضان در دو سطح لایه‌های ظاهری و باطنی متن بررسی و تبیین می‌شود. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال کش...

متن کامل

تحلیل محتوای دعای 26 صحیفۀ سجادیه

بهره‌برداری از آموزه‌های اهل بیت، مسیر رشد و سعادت آحاد جامعه را هموار می‌سازد. دعای بیست‌وششم صحیفة سجادیه با محوریت دعا در حق همسایگان و شیعیان، یکی از آموزه‌هایی است که می‌تواند در شناخت وظایف متقابل امام و امت مؤثر باشد. در این پژوهش، روش تحلیل محتوا به منظور کشف زوایای پنهان کلام امام سجاد(ع) و کاربردی کردن آن به‌کار گرفته شده‌است. ضمن تحلیل کمّی وکیفی دعای مذکور، وظایف امام و امت در سه بخش...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 45  شماره اول

صفحات  71- 91

تاریخ انتشار 2012-12-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023