تحلیلی بر کم و کیف سرمایۀ اجتماعی دانشجویان دانشگاه تهران

سرمایۀ اجتماعی دربردارندۀ سرمایه و منابع حاصل از نهادها، روابط و هنجارهایی است که کنش متقابل اجتماعی جامعه را به لحاظ کمی و کیفی شکل می‌دهند. مطالعه و سنجش سرمایۀ اجتماعی فی‌نفسه می‌تواند به ایجاد سرمایۀ اجتماعی منجر شود و به اعضای اجتماع کمک کند تا مسائل خود را بازاندیشی کنند، تصمیم‌های بهتری برای برنامه‌ریزی بگیرند و انسجام پیوستۀ اجتماع را بارور سازند. بر همین اساس موضوع نوشتار حاضر سنجش سرمایۀ اجتماعی دانشجویان دانشگاه تهران و برخی عوامل مؤثر بر آن است. در این مطالعه با کاربرد روش پیمایش از ابزار پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. برای انتخاب نمونه‌های مناسب، از روش نمونه­گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و به منظور تعیین روایی و پایایی به ترتیب از اعتبار صوری و آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج بررسی شاخص‌های سرمایۀ اجتماعی دانشجویان نشان می‌دهد که تنها حدود یک‌پنجم دانشجویان از سرمایۀ اجتماعی بالایی برخوردارند و در مجموع سرمایۀ اجتماعی دانشجویان نسبتاً پایین است. پایین­ترین حد مؤلفه‌های سرمایۀ اجتماعی مربوط به مشارکت اجتماعی رسمی است. این مسئله در کنار سایر عوامل حاکی از ضعف سرمایۀ اجتماعی دانشجویان است به ویژه در ابعاد مدرن مثل عضویت و فعالیت در نهادهای مدنی که نکتۀ مهمی از وضعیت جوانان در جامعه را نشان می­دهد. این وضعیت متأثر از عوامل متعدد خرد و کلان است.