تحلیلی بر تعلق مکانی و عوامل مؤثر بر آن در سکونتگاههای غیر رسمی (مورد مطالعه: محدوده‌ی شرق کال عیدگاه سبزوار)

نویسندگان

  • یعقوب زنگنه استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه حکیم سبزواری
چکیده مقاله:

در این پژوهش وضعیت ابعاد تعلق مکانی ساکنان سکونتگاه غیر رسمی شرق کال عیدگاه سبزوار و عوامل مؤثر بر آن مورد سنجش قرار گرفته است. تعلق مکانی که بیانگر  پیوند یا ارتباط عمیق  افراد با مکانهای خاص است، نقشی تعیین­کننده در بهره­مندی و تداوم حضور انسان در مکان دارد. هویت مکانی، وابستگی مکانی، تعلق عاطفی و پیوند اجتماعی ابعاد این مفهوم را شکل می­دهند که تحت تأثیر مجموعه شرایط محیطی، اجتماعی، فردی قرار دارند؛ بنابراین هر مکانی با توجه به شرایط خاص خود سطح متفاوتی از تعلق مکانی را به ساکنان خود عرضه می­کند. در کل طرح موضوع تعلق مکانی در سکونتگاههای غیر رسمی  که از نظر پایداری شرایط اجتماعی، اقتصادی و محیطی دچار مسأله هستند؛ هم از جهت نقش آن از منظر انسان­شناسی و جامعه­شناختی(ایجاد هویت فردی و جمعی، همبستگی بین افراد و...) و هم از منظر برنامه­ریزی اجتماع­محور (نقشی که تعلق مکانی می­تواند در افزایش تمایل افراد برای مشارکت در امر به­سازی محله داشته باشند) دارای اهمیت است.  تحقیق حاضر از نوع پیمایشی است و از پرسشنامه برای جمع­آوری داده­های میدانی استفاده شده است؛ حجم نمونه 130 نفر، روش نمونه­گیری، تصادفی ساده و  واحد تحلیل سرپرست خانوار می­باشد. روش تحلیل این داده­ها نیز آزمون­های آماری شامل آزمون برابری نسبت­ها، آزمون دوجمله­ای، آزمون همبستگی لامبدا و ضریب همبستگی اسپیرمن است که هرکدام با توجه به نوع فرضیه و مقیاس متغیرها مورد استفاده قرار گرفته است. در کل نتایج این تحقیق نشان می­دهد که سطح تعلق مکانی ساکنان محدوده­ی شرق کال عیدگاه در 4 بعد تعلق عاطفی، وابستگی مکانی، پیوند اجتماعی و هویت مکانی در حد بالایی است که این امر متناقض با تصور رایج و نقض­کننده­ی فرضیه­ی اول تحقیق مبنی بر پایین بودن سطح تعلق مکانی ساکنان اینگونه مکانهـاست. عـلاوه بر این، تحقیق حاضر این نتیجـه را به دست می­دهد که ارتباط معناداری بین میزان رضایت ساکنان از وضعیت اجتماعی و کالبدی محیطی سکونتگاه با میزان تعلق مکانی آنان وجود دارد؛ اما ارتباط بین ویژگی­های فردی و سطح تعلق مکانی معنادار نیست.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیلی بر عوامل کالبدی مؤثر بر حس تعلق به مکان در مرکز قدیمی شهر سبزوار

حس تعلق به مکان، موجب تبدیل فضا به مکانی با ویژگی­های حسی و رفتاری خاص برای افراد می­شود و توجه به تقویت آن خصوصاً در مراکز قدیمی و بافت تاریخی شهرها از اساسی­ترین دغدغه­های دانش طراحی شهری محسوب می­گردد. مطالعات بسیاری بر ضرورت توجه به نقش عناصر کالبدی در شکل­گیری و تداوم رضایتمندی از مکان، هویت فردی و حس تعلق اشاره می­نماید. از این رو هدف پژوهش حاضر استخراج هنجارها و سنجه­های کالبدی جهت ایجاد ...

متن کامل

هویت مکانی و عوامل مؤثر بر آن در محلات قدیمی نمونة مطالعه: محلة کلاه‌فرنگی سبزوار

مکان‌ها سازندة بخشی از هویت افرادند؛ اما امروزه مکان‌های شهری ازجمله محلات متأثر از شهرنشینی و شهرسازی جدید معنای خود را از دست داده‌اند که نتیجة این فرایند، تضعیف هویت مکانی شهروندان امروزی بوده است. با وجود این ممکن است بعضی محلات قدیمی همچنان به‌مثابة عناصری هویت‌بخش به حفظ و ارتقای هویت مکانی شهروندان کمک کنند و به سبب همین نقش مهم، شایستة توجهی دوچندان باشند. با توجه به اهمیت موضوع، هدف ا...

متن کامل

تحلیل نقش توانمندسازی ساکنان در بهسازی کالبدی- محیطی سکونتگاه‌های غیررسمی نمونه موردی: محدوده شرق کال عیدگاه شهر سبزوار

سکونتگاه­های غیررسمی یکی از مهم­ترین چالش­های شهری امروز ایران محسوب می­شود؛ به طوری که نه تنها در شهرهای بزرگ بلکه در شهرهای میانی و کوچکنیز چنین پدیده­ای وجود دارد. شهر سبزوار از جمله شهرهای میانی است که با مسأله اجتماعات غیررسمی و خودساخته روبروست؛ به طوری که نزدیک به 30 هزار نفر از جمعیت آن (نزدیک به یک هشتم) در سکونتگاه­های غیررسمی که دور تا دور شهر را فرا گرفته است زندگی می­کنند. در این م...

متن کامل

تحلیلی بر فرهنگ شهروندی و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه: استان لرستان)

هدف این پژوهش، تحلیل فرهنگ شهروندیِ افراد 18 تا 65 سال در استان لرستان و عوامل مؤثر بر آن است. پرسش اصلی این است که وضعیت فرهنگ شهروندی در استان لرستان چگونه است و عوامل مؤثر بر آن کدام‌اند. پژوهش حاضر از  نظر روش کمی و از دیدگاهِ جهت پژوهش کاربردی است که با ابزار پرسش‌نامه جمع‌آوری شده است. حجم نمونه 852 نفر برآورد شده و شیوة نمونه‌گیری چندمرحله‌ای بوده است، به‌طوری که پس از رعایت مراحل نمونه‌گی...

متن کامل

بررسی پرداخت‌های غیر رسمی و عوامل مؤثر بر آن در بیمارستان‌های شهر ارومیه

  مقدمه: پرداخت‌های غیررسمی پرداخت‌هایی هستند که به افراد یا سازمان ارایه دهنده سلامت به صورت نقدی یا غیر نقدی انجام می‌شود و این پرداخت‌ها خارج از کانال‌های پرداخت رسمی شکل می‌گیرند. هدف پژوهش حاضر، برآورد حجم و میزان پرداخت‌های غیررسمی بیماران بستری و بررسی عوامل مؤثر بر آن بود.   روش کـار: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، پرداخت‌های غیررسمی در بیمارستان‌های شهر ارومیه به صورت مقطعی در بهمن ماه ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 8

صفحات  131- 162

تاریخ انتشار 2013-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023