تحقیقی پیرامون قوه‌ی اعطاء حَدّ در ادراکات اعتباری
نویسندگان
چکیده مقاله:
نظریه‌ی ادراکات اعتباری در طول چند دهه‌ی گذشته از سوی برخی شارحان، منتقدان و محققان از زوایای مختلف موردمطالعه قرارگرفته که البته بازهم جای پژوهش‌های دیگر در این خصوص خالی است. نوشتار حاضر به دنبال طرح این مسئله و یافتن جواب آن است که علامه طباطبایی (ره) بر اساس تعریفی که از اعتباریات داده؛ نسبت به دخالت و تأثیر قوه‌ی واهمه در شکل‌گیری اعتباریات تأکید داشته و همین‌طور در رساله‌ها و کتاب‌های خویش نسبت به نقش قوه‌ی خیال در عمل اعتبار سازی تصریح کرده. این پژوهش بر اساس کتب و آراء اندیشمندان مختلف خصوصاً علامه طباطبایی به دنبال تبیین جایگاه هستی شناسانه و معرفت‌شناسانه‌ی این دو نیرو و همچنین تعیین نقش آن دو یا یکی از آن دو در اعطای حکم یک شیء به شیء دیگر است. یافته‌های این تحقیق را بدین‌صورت می‌توان بیان نمود:1- تکلیف جایگاه و کارکرد دونیروی واهمه و خیال به‌صورت روشن در آثار علامه مشخص نشده است. 2- اگر به سیر اعتبار سازی ذهن انسان توجه شود علاوه از نقش قوای دیگر، نقش پیشین عقل در این زمینه غیرقابل‌انکار است. 3- اگرچه اموری مانند استعاره و مجاز، از اهم منابع الهام‌بخش علامه طباطبایی (ره) در نظریه اعتباریات است ولی این موضوعات در عین مشابهت با اعتباریات، تفاوت‌های جوهری نیز با آن‌ها دارند. 4- از مجموع این مطالب می‌توان تعریفی از اندیشه‌های اعتباری ارائه کرد که به نظر این نویسنده کامل‌تر از تعاریف موجود در آثار علامه و سایر محققان است. (دو مورد اخیر به صورت پراکنده و غیر صریح در برخی از نوشته ها نیز آمده است)
منابع مشابه
نظریة ادراکات اعتباری و فلسفه‌های مضاف
نظریة ادراکات اعتباری نظریه‌ای ابداعی و ابتکاری است که به‌واسطة لوازم و استلزاماتش در حوزة ادراکات عملی یا به‌تعبیر سنتی حکمت عملی، سرشت و سرنوشت جدیدی می‌یابد. این نظریه با مطرح‌ساختن تبیینی خاص از نحوة شکل‌گیری دانش‌های عملی انسان در تعامل با واقعِ زیستی و روانی انسان با محیط طبیعی و اجتماعی او، دست‌مایه و زمینة فربهی را برای گشایش افق‌های نظری جدید در فلسفه‌های به‌اصطلاح مضافی هم‌چون فلسفة اخ...
متن کاملاعتبارگرایی جان رالز و نظریه ادراکات اعتباری
جان رالز، فیلسوف معاصر آمریکایی، عنوان «اعتبارگرایی» را برای دیدگاه خود در فلسفه اخلاق و فلسفه سیاست برگزیده است. اساس دیدگاه او همان نظریه قرارداد اجتماعی است که پیش از وی توسط لاک و کانت مطرح شده است. او این دیدگاه را با شرط انصاف و بی طرفی تکمیل می کند که با جهل نسبت به موقعیت خود (پرده جهل) در وضعیت نخستین مشخص می‌گردد. دیدگاه رالز در این زمینه با توجه به مخالفت با شهودگرایی و سودگرایی، نوع...
متن کاملکارکرد نظریه ادراکات اعتباری در اندیشه سیاسی- اجتماعی علامه طباطبایی
اندیشه سیاسی- اجتماعی علامه طباطبایی با توجه به عمق و وسعتی که دارد می تواند راهگشای بسیاری از مسائل سیاسی دوره کنونی در جوامع مختلف باشد. یکی از مهمترین مبانی تفکر فلسفی علامه طباطبایی که اندیشه سیاسی- اجتماعی ایشان را متاثر ساخته است و به نوعی جهت نگاه علامه را تعیین می کند نظریه ادراکات اعتباری است. در این مقاله با توجه به اهمیت و ضرورت طرح اندیشه سیاسی- اجتماعی علامه و مبانی آن سعی شده اس...
متن کاملتبیین ادراکات اختصاصی مرتبط با جنسیت: بر اساس نظریة ادراکات اعتباری علامه طباطبایی
فمینیسم که بـه عنوان یـک جنبش اجتماعی و سیاسی، از سال‌های پایانی سدة نوزدهم با انگیزه‌های گوناگون آغاز شد، تأثیرات خود را در حوزه‌های مختلف معرفتی بر جای گذاشته است. شاید محوری‌ترین نقد فمینیست‌ها که به یک معنا آبشخور دیگر نقدهاست، اعتراضی است که آنان به تحلیل معرفت و معیار‌های رایج آن وارد می‌کنند. فمنیست‌ها معتقدند اسـتقلال معرفت، عقل و ذهن بشر از اوضاع اجتماعی به‌طورکامل مردود است؛ زیرا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 2
صفحات 25- 46
تاریخ انتشار 2018-05-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023