تجزیه پایداری و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط بر عملکرد دانه لاین‌های امیدبخش اصلاحی برنج (Oryza sativa L.)
نویسندگان
چکیده مقاله:
بهبود صفات و ویژگی‌های ارقام بومی و اصلاح شده برنج ایرانی از مهم‌ترین برنامه‌های تحقیقاتی برنج در کشور محسوب می‌شود. در همین ارتباط تعداد هفت لاین خالص اصلاحی منتخب برنج در سه سال (1393 تا 1395) و چهار منطقه تنکابن، آمل، بابل و بهشهر در استان مازندران از نظر پایداری عملکرد و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت بین ژنوتیپ‌ها از نظر اغلب صفات از جمله ارتفاع بوته، تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه و عملکرد دانه در اغلب محیط‌ها معنی‌دار بودند. لاین G1 (AN74؛ حاصل از تلاقی نعمت/علی‌کاظمی)، بطور معنی‌داری زودرس‌تر از سایر لاین‌های امیدبخش بود و با رقم زودرس طارم محلی در یک گروه قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر سال، اثر متقابل سال در مکان، ژنوتیپ در مکان و سال در مکان در ژنوتیپ بر عملکرد لاین‌های مورد ارزیابی معنی‌دار بود. نتایج تجزیه پایداری عملکرد ژنوتیپ‌ها نشان داد که لاین G1 (AN74)، با شیب خط رگرسیونی غیرمعنیدار (62/0=bi) و میانگین عملکرد 6500 کیلوگرم در هکتار، دارای پایداری اختصاصی برای مناطق مرکزی مازندران بود. لاین G7، (TS84)، با شیب خط رگرسیونی غیرمعنیدار (89/0) و عملکرد دانه 8089 کیلوگرم در هکتار، از پایداری عمومی بالایی برخوردار بود. تجزیه اثر متقابل ژنوتیپ در محیط به روش امی (AMMI) نشان داد که تنها مولفه‌های اثر متقابل اول و دوم بر عملکرد دانه معنی‌دار بودند و به ترتیب 8/36 و 1/26 درصد از تغییرات اثر متقابل ژنوتیپ در محیط بر عملکرد دانه را توجیه کردند. نتایج نشان داد که لاین زودرس و پاکوتاه G1 (AN74) با میانگین عملکرد 6500 کیلوگرم در هکتار دارای پایداری مناسبی در مناطق مرکزی مازندران (آمل و بابل) و لاین متوسط‌رس و پاکوتاه G7 (TS84؛ حاصل از تلاقی SHZ2/طارم محلی) با میانگین عملکرد 8089 کیلوگرم در هکتار در اغلب محیط‌ها دارای پایداری بالاتر و نوسان عملکردی کمتری نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها بود. لاین G1 (AN74؛ حاصل از تلاقی نعمت/علی‌کاظمی) دارای کوتاه‌ترین ارتفاع بوته (7/85 سانتیمتر) و زودرس‌ترین لاین (97 روز از بذرپاشی در خزانه تا برداشت) بود. بدین جهت، دو لاین AN74 و TS84 به عنوان ژنوتیپ‌های مناسب جهت ادامه بررسی در آزمایشات تحقیقی ترویجی و ارزیابی‌های به زراعی قابل توصیه هستند.
منابع مشابه
بررسی اثرمتقابل ژنوتیپ و محیط و پایداری عملکرد دانه لاین های امیدبخش برنج (Oryza sativa L.)
In order to determine the genotype × environment (GE) interactions and yield stability, an experiment was conducted with 10 promising genotypes of rice and two control varieties (Shiroudi and Fajr) in four regions of Mazandaran (Amol , Babol, Sari and Tonkabon) using randomized complete blocks design with four replications during two cropping seasons (2012-2013). Analysis of variance showed sig...
متن کاملبررسی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های امیدبخش برنج (Oryza sativa L.)
به منظور تعیین پایداری عملکرد دانه و صفات کمی و کیفی هشت لاین امیدبخش برنج به همراه ارقام خزر و نعمت به عنوان شاهد، آزمایشی در سه منطقه گیلان در سال‌های 1376 و 1377 اجرا شد. نوع طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار و فاصله بوته 25×25 سانتیمتر بود. نتایج تجزیه واریانس ساده نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مختلف از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی‌دار وجود داشت. آزمون بارتلت، یکنواختی اشتباهات آز...
متن کاملبررسی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های امیدبخش برنج (oryza sativa l.)
به منظور تعیین پایداری عملکرد دانه و صفات کمی و کیفی هشت لاین امیدبخش برنج به همراه ارقام خزر و نعمت به عنوان شاهد، آزمایشی در سه منطقه گیلان در سال های 1376 و 1377 اجرا شد. نوع طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و فاصله بوته 25×25 سانتیمتر بود. نتایج تجزیه واریانس ساده نشان داد که بین ژنوتیپ های مختلف از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی دار وجود داشت. آزمون بارتلت، یکنواختی اشتباهات آزم...
متن کاملاثر متقابل ژنوتیپ × محیط و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های جو
اثر متقابل ژنوتیپ × محیط برای دانشمندان علوم ژنتیک، اصلاح‌نباتات و اصلاح‌دام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد.آگاهی از اثرمتقابل ژنوتیپ × محیط به اصلاح‌گران نبات موجب افزایش دقت ارزیابی ژنوتیپ ها در محیط های مختلف می گردد. بررسی حاضر بر روی 20 رقم ولاین پیشرفتة جو بهارة معمولی( به همراه ارقام خرم و ماهور به عنوان شاهد) به مدت 3 سال در ایستگاه‌های گچساران، مغان، گنبد و لرستان در قالب طرح بلوک‌ه...
متن کاملبررسی اثر متقابل سیلیسیوم و فسفر بر رشد و عملکرد برنج (Oryza sativa L.)
در یک آزمایش مزرعه‌ای اثر دو منبع کودی سلیکاته و فسفاته در خاک و مرتبط با رشد و عملکرد یک رقم برنج محلی (بی‌نام) در سال 1376 در قالب طرح کرتهای خردشده وبا چهارتکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور- رشت مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای مورد استفاده در این تحقیق را چهار سطح فرعی سیلیسیوم (0، 400، 800 و1600 کیلوگرم در هکتار از منبع سلیکات کلسیم) و چهار سطح اصلی فسفر (0، 25، 50 و100 کیلوگرم در هکتار و از ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 20 شماره 4
صفحات 329- 344
تاریخ انتشار 2019-03
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023