تجزیه به عامل ها، پارامتر ارزش پایداریAMMI و روش گرافیکی GGE Bi-plot صفات کمّی و کیفی ژنوتیپ های سیب زمینی

صفات کمّی و کیفی و پایداری عملکرد غده قابل فروش 14 کلون امیدبخش سیب­ زمینی همراه با سه رقم تجاری (آگریا، مارفونا و ساوالان) به عنوان شاهد طی آزمایشی براساس طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال­ های 1392 و 1393 ارزیابی شدند. در طی دوره رشد و پس از برداشت، صفاتی مثل تعداد ساقه اصلی در بوته، ارتفاع بوته، تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد کل غده و قابل فروش، درصد ماده خشک، تیپ پخت، حفره‌ای شدن مرکز غده، زنگ داخلی غده و تغییر رنگ گوشت غده خام پس از 24 ساعت اندازه­ گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب صفات کمّی مورد ارزیابی نشان داد که بین کلون­ های امیدبخش از لحاظ صفات عملکرد غده کل و قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته، ارتفاع بوته، متوسط وزن غده، تعداد ساقه اصلی در بوته و درصد ماده خشک و بین برهم­کنش کلون × سال از لحاظ صفات عملکرد غده کل و قابل فروش اختلاف معنی ­دار مشاهده شد. کلون 9 (3-397078) با کمترین مقدار عملکرد غده قابل فروش با کلون­ های 4 (13-397045)، 1 (16-397031)، 3 (11-397031)، 6 (8-397009) و 12 (6-397067) در سال 1392 و با کلون 4 (13-397045) و رقم آگریا در سال 1393 اختلاف معنی­ دار نشان داد. کلون­ های 4 (13-397045)، 1 (16-397031) و 12 (6-397067) دارای غده­ های یکنواخت، رنگ پوست زرد تا زرد تیره، رنگ گوشت زرد روشن تا زرد، شکل غده گرد تخم­ مرغی و گرد، عمق چشم سطحی تا متوسط، بدون زنگ، حفره و شکاف داخل غده، رسیدگی متوسط دیررس بودند و برای مصارف چیپس، خلال و سرخ کردنی انتخاب شدند. براساس نتایج تجزیه به عامل­ ها، "عملکرد غده"، "تعداد غده" و "ساختار بوته و صفات کیفی" به­ ترتیب به­ عنوان عوامل اول، دوم و سوم نام گذاری شدند. در این آزمایش، مدل GGE Bi-plot و پارامتر ارزش پایداریAMMI  (ASV)، روش های مناسب برای گزینش همزمان عملکرد غده قابل فروش و پایداری بودند و توانستند کلون­ های 1 (16-397031)، 3 (11-397031)، 4 (13-397045) و 12 (6-397067) را به عنوان کلون­ های پایدار با عملکرد غده قابل فروش بالا انتخاب نماید.