تبیین سه مؤلفه از الگوی روش‌شناختی علوم انسانی اسلامی

نویسنده

چکیده مقاله:

بسیاری از دیدگاه­های موجود در علم دینی در سطح نظری تلاش کرده‌اند تبیینی از روش­شناسی علم دینی ارائه نمایند؛ اما مشخص نکرده‌اند چگونه می‌توان به صورت عملیاتی، یک پژوهش را اجرا نمود؟ هدف پژوهش حاضر تبیین سه مؤلفه از مدل روش­شناختی الگوی علوم انسانی اسلامی مختار است: 1) موضوع­شناسی؛ 2) نظام مفاهیم پایه؛ 3) جهت‏داری علوم و دلالت­های روش­شناختی آن برای علوم انسانی اسلامی. پژوهش حاضر به احصای دو مسیر مشخص برای شناسایی موضوع­ و مفاهیم پایه منتهی گردید. جهت­داری علوم مورد تأیید و سمت و سوی سیره، فعل و قول امام† بر نظام‎وارۀ علوم انسانی اسلامی مفروض گرفته شد. استخراج «روشگان» و «منطق» حاکم بر دین، از طریق نگرش نظام‎واره­ای به قرآن و سنت که از طریق هم‎افزایی جهت‎دار فقیهان، فیلسوفان و عارفان بزرگ فراچنگ می‎آید، در حیطۀ تخصص فضلای حوزوی و نظریه­پردازی برای انتقال از وضع موجود به وضع مطلوب متناسب با منطق مذکور، در حیطۀ تخصص استادان علوم انسانی فرض شد. علی‎رغم عملیاتی‎نمودن چندین شاخصه از مدل روش­شناختی مختار تا کنون هنوز تبیین بسیاری از شاخصه­های مطرح در مدل مذکور برای تحقیقات آتی ضروری است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

روش نظریه‌پردازی اسلامی در علوم انسانی از منظر شهیدصدر (تبیین و نقد)

مقاله حاضر، به هدف بررسی دیدگاه شهید صدر درباره روش نظریه‌پردازی اسلامی در علوم انسانی، به سؤالات زیر پاسخ می‌دهد: «روش ابداعی شهیدصدر در نظریه‌پردازی اسلامی در علوم انسانی چیست؟ و نقاط قوت و ضعف آن چیستند؟» برای پاسخ به این سؤالات ابتدا با روش توصیفی، ضمن استخراج بنیان‌های دین‌شناختی و علم‌شناختی روش شهید صدر، فرایند پنج‌ مرحله‌ای اکتشاف نظریه اسلامی از نگاه وی را توصیف و سپس با روش تحلیلی- ان...

متن کامل

ویژگی‌های پارادایمی موضوع علوم انسانی اسلامی از نگاه علامه طباطبایی

هر یک از پارادایم‌های اثبات‌گرایی، تفسیری و انتقادی تصویر خاصی از موضوع علوم انسانی ارائه کرده‌ و به صورت مانعةالجمع عناصری را در آن دخیل دانسته‌اند. در نوشتار حاضر با تبیین عناصر پارادایمی دخیل در موضوع علوم انسانی بر اساس نگاه علامه طباطبایی و بیان تفاوت‌های مفهوم‌شناختی و وجود‌شناختی آنها با پارادایم‌های سه‌گانۀ موجود، انسان موجودی برخوردار از عقل و عقلانیت، جنبه‌‌‌های ثابت (فطرت) و متغیر، ت...

متن کامل

سازمان‌دهی علوم انسانی اسلامی نیازی میان‌رشته‌ای

مقاله حاضر به مقوله علم و سازمان‌دهی آن، و ارائه راهکاری متناسب با علوم انسانی ـ اسلامی می‌پردازد و درصدد پاسخ به این پرسش است که از منظر مدیریت، به عنوان عنصری فراگیر در سازمان‌دهی هر نوع کار و محیط انسانی، برای مهندسی و سازمان‌دهی علوم انسانی ـ اسلامی چه راهکاری می‌توان ارائه کرد. از آن‌جا که علوم انسانی اسلامی به عنوان روح همه علوم می‌تواند به علوم دیگر جهت دهد و آنها را علاوه بر شئون مادی د...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 24  شماره 91

صفحات  169- 199

تاریخ انتشار 2019-04-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023