تاریخ نگری اسماعیلیان: مؤلفه ها فلسفه ی نظری تاریخ

نویسندگان

چکیده مقاله:

در این پژوهش تلاش می‌شود با بررسی جهانشناسی ارائه‌ شده در الهیات فلسفی اسماعیلیان، ضمن تحقیق در دیدگاه متفکران اسماعیلی‌مذهب نسبت به تاریخ بشر، به سؤالات مطرح شده در حوزه‌ی فلسفه‌ی نظری تاریخ از نقطه‌نظر این متفکران پاسخ داده شود و مهمترین مؤلفه‌های فلسفه‌‌ی تاریخِ اسماعیلیان بر اساس نظام‌های متفاوت آن با تاریخ‌نگری اسلامی مورد بررسی قرار گیرد. به نظر می‌رسد که تاریخ‌نگری اسماعیلیان علی‌رغم داشتن ویژگی‌های مشترک با تاریخ‌نگری اسلامی بطور خاص و تاریخ‌نگری سنتی- دینی بطور عام، از مؤلفه‌هایی چون نقش محوری امام در تاریخ، نظام خطی- دوری تاریخ، و پیوستگی میان تاریخ و فراتاریخ برخوردار است. این مؤلفه‌ها در معدود آثار تاریخ‌نگارانه‌ی باقی مانده از مورخان این فرقه نیز انعکاس یافته است. معرفت‌شناسی اسماعیلیان و جایگاه تاریخ در طبقه‌بندی علوم از منظر حکمای اسماعیلی، از دیگر مسائلی است که در این پژوهش بدان پرداخته می‌شود. رسائل اخوان الصفا تنها اثر منسوب به اسماعیلیه است که در آن بحث طبقه-بندی علوم مطرح شده است. در این رسائل و نیز از نقطه‌نظر قاضی نعمان مورخ بزرگ اسماعیلی- فاطمی، تاریخ بعنوان دانشی ذیل علوم شرعی وضعی و در خدمت مکتب اسماعیلی قرار دارد. روش پژوهش در این مقاله «پدیدارشناسی نوع-شناختی» است و برای گردآوری مطالب از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

واگرایی و تمایز فلسفه ی نظری تاریخ و فلسفه ی علم تاریخ

پژوهش های فلسفی تاریخ با توجه به کاربرد متفاوت واژه ی تاریخ، به دو شاخه ی متفاوت معرفتی (معرفت درجه اوّل و درجه دوم) تقسیم می شود. معرفت درجه اوّل فلسفه ی نظری یا جوهری تاریخ، و معرفت درجه ی دوم فلسفه ی تحلیلی یا انتقادی یا فلسفه ی علم تاریخ است. مقاله ی حاضر درصدد بررسی تمایز موضوعی، روش شناسی و غایت شناسی این دو شاخه ی فلسفه ی تاریخ است. خلط و آمیختن احکام و گزاره های این دو معرفتِ متمایز، باعث ...

متن کامل

واگرایی و تمایز فلسفه ی نظری تاریخ و فلسفه ی علم تاریخ

پژوهش های فلسفی تاریخ با توجه به کاربرد متفاوت واژه ی تاریخ، به دو شاخه ی متفاوت معرفتی (معرفت درجه اوّل و درجه دوم) تقسیم می شود. معرفت درجه اوّل فلسفه ی نظری یا جوهری تاریخ، و معرفت درجه ی دوم فلسفه ی تحلیلی یا انتقادی یا فلسفه ی علم تاریخ است. مقاله ی حاضر درصدد بررسی تمایز موضوعی، روش شناسی و غایت شناسی این دو شاخه ی فلسفه ی تاریخ است. خلط و آمیختن احکام و گزاره های این دو معرفتِ متمایز، باعث ...

متن کامل

بازکاوی فلسفه ی نظری تاریخ از دیدگاه اسماعیلیه ( دعوت قدیم)

فلسفه ی تاریخ گرچه معرفتی نسبتاً نوظهور است، اما موضوع و مسایل آن از دیرباز، مورد توجه فیلسوفان و اندیشمندان بوده است. در این میان، فلسفه ی نظری تاریخ نسبت به فلسفه ی علم تاریخ، قدمتی دیرینه دارد و اغلب ادیان، مذاهب و مکاتب، دیدگاه خود را نسبت به کلیت تاریخ بشری به طرق گوناگون بیان کرده اند. یکی از فرقه های اسلامی که تفکرات فلسفی آن از غلظت بیشتری برخوردار است، اسماعیلیان می باشند که در یک تقسیم...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 29  شماره 23

صفحات  3- 3

تاریخ انتشار 2019-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023