تاثیر غلظت های تحت کشنده دیازینون بر بافت تخمدان در ماهی گورخری (Danio rerio)

سم دیازینون، یکی از سمومی است که به‌عنوان آفت­ کش در باغات و زمین­ های کشاورزی کشور به ­ویژه در منطقه استان گلستان استفاده می­ گردد. با این­ که بوم‌ سازگان‌های آبی محل و هدف استفاده این سموم نیستند، اما مطالعات پایشی شواهدی از حضور آن‌ها و متابولیت ­های آن‌ها را در محیط‌ های آبی ب ه‌ویژه آب‌ های سطحی را نشان می‌ دهد. اثرات دوزهای تحت­ کشنده سم دیازینون تجاری بر آسیب بافت تخمدان ماهی گورخری نابالغ در مواجهه 30 روزه مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور 240 ماهی ماده با میانگین وزنی 0/05±0/2 در 3 تیمار تحت­ کشنده ۵، ۱۰ و ۲۰ درصد از 50 LC سم دیازینون به ­ترتیب  0/8، 1/6، و 3/2 میلی ­گرم بر لیتر و تیمار شاهد قرار گرفتند. در پایان دوره، نمونه ­برداری از بافت گناد ماهیان انجام و مقاطع بافتی تهیه شد. نتایج نشان داد که در گروه شاهد، بافت تخمدان طبیعی و عمده اووسیت ­ها در ابتدا و انتهای مرحله چهارم رسیدگی جنسی بودند.  در تیمار0/8 میلی­ گرم بر لیتر اووسیت­ ها درمرحله سوم و انتهای مرحله سوم رسیدگی جنسی بوده و تعدادی اووسیت در مرحله دوم مشاهده شد. در تیمار 1/6 و 3/2 میلی­ گرم بر لیتر، رشد ناچیز تخمدان مشاهده و اووسیت ­ها عمدتاً در مرحله دوم رسیدگی جنسی قرار داشتند. در این تیمارها هایپرپلازیا در لایه گرانولوزا و فولیکول­های آترتیک مشاهده شد. این روند رسیدگی نشان ­دهنده کاهش رشد اووسیت با افزایش دوز سم می ­باشد. اندازه تخمدان در تیمارهای مختلف به ­ویژه با دوز بالا (3/2 میلی­ گرم بر لیتر) کاهش چشمگیری نسبت به گروه شاهد نشان داد.