تأثیر هشت هفته فعالیت هوازی و فزاینده بر میزان تغییرات هورمون استروژن و برخی عوامل اثرگذار بر توده‌ی استخوانی در زنان یائسه‌ی غیرفعال

مقدمه: هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر هشت هفته فعالیت هوازی و فزاینده بر میزان استروژن خون و برخی عوامل اثرگذار بر توده‌ی استخوانی (کلسی‌تونین، پاراتورمون، کلسیم و فسفر خون، و کلسیم و فسفر ادرار) در زنان یائسه‌ی غیرفعال بود. مواد و روش‌ها: 20 زن یائسه با میانگین سن 99/0±51 سال، قد 09/1±05/164 سانتی‌متر و وزن 85/0±30/67 کیلوگرم که هیچ فعالیت منظم ورزشی در برنامه‌ی روزانه‌ی خود نداشتند، به طور داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند. آزمودنی‌ها به طور تصادفی به دو گروه تجربی (10=تعداد) و شاهد (10=تعداد) تقسیم شدند. تمرین‌های گروه تجربی شامل هشت هفته دویدن هوازی تناوبی و هر هفته سه جلسه با شدت و مدت فزاینده بود. قبل و بعد از دوره‌ی تمرینی از آزمودنی‌ها نمونه‌ی خون و ادرار گرفته شد. از نمونه‌ی خون، میزان هورمون‌های استروژن، کلسی‌تونین، پاراتورمون، کلسیم و فسفر و از نمونه‌ی ادرار، میزان کلسیم و فسفر اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: هشت هفته فعالیت هوازی و فزاینده تغییر معنی‌داری در میزان هورمون‌های استروژن (از22/4±6/17 به 64/8±9/27 پیکوگرم بر میلی‌لیتر) و پاراتورمون (از 58/3±8/20 به 98/1±2/19 پیکوگرم بر میلی‌لیتر)، کلسیم خون (از 24/0±44/9 به 71/0±8/8 میلی‌گرم درصد)، فسفر خون (از 38/0±87/3 به 25/00.25±23/4 میلی‌گرم درصد) و فسفر ادرار (از 43/4±22/61 به 6/10±16/42 میلی‌گرم درصد) ایجاد نمود اما تغییر معنی‌داری در میزان هورمون کلسی‌تونین (از 36/3±94/3 به 96/1±84/4 پیکوگرم بر میلی‌لیتر) و کلسیم ادرار (از 68/0±74/9 به 30/1±35/9 میلی‌گرم درصد) مشاهده نشد. نتِِیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های به دست آمده به نظر می‌رسد فعالیت بدنی منظم و طولانی‌مدت به ویژه تمرین‌هایی که با تحمل وزن بدن همراه است، می‌تواند در افزایش هورمون استروژن به عنوان مهم‌ترین عامل در پیشگیری از بروز پوکی استخوان، هم‌چنین حفظ املاح استخوانی (کلسیم و فسفر خون) و تغییر در هورمون‌های اثرگذار بر این املاح (کلسی‌تونین و پاراتورمون) مؤثر واقع شود.