تأثیر عصاره‌های آبی و الکلی میوه گیاه عروسک پشت پرده بر رشد و تکثیر تریکوموناس واژینالیس در شرایط برون تنی

مقدمه: تریکوموناس واژینالیس انگلی از رده تاژکداران و عامل واژینیت تریکومونایی است. این عفونت باعث عوارض و مشکلات متعدد از جمله ایجاد ترشحات، تحریک‌پذیری ژنیتال، ناراحتی پس از مقاربت، پارگی زودرس کیسه آب و زایمان پره‌ترم می‌شود. داروی انتخابی برای درمان این بیماری، مترونیدازول می‌باشد که در سال‌های اخیر گزارشاتی مبنی بر کارسینوژن بودن این دارو و همچنین موارد مقاومت دارویی این انگل نسبت به مترونیدازول منتشر شده است. از آنجا که گیاه عروسک پشت پرده در درمان بیماری‌های گوارشی، هپاتیت، ویروسی، سوزاک، نقرس، دیابت، گلودرد و دستگاه ادراری کاربرد دارد، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر عصاره آبی و الکلی گیاه عروسک پشت پرده بر رشد انگل تریکوموناس واژینالیس در محیط برون‌تنی انجام شد. روش‌کار: این مطالعه بنیادی در سال 1394 به منظور سنجش اثر ضد انگلی عصاره گیاه عروسک پشت پرده بر نمونه انگل تریکوموناس واژینالیس انجام شد. ابتدا عصاره های آبی و الکلی گیاه مذکور تهیه شد و کشت انگل در محیط کشت کامل دیاموند TYM انجام گرفت. در محیط کشت تأثیر غلظت‌های 8000، 4000، 2000، 1000، 500 و 250 میکروگرم بر میلی‌لیتر از عصاره الکلی و آبی عروسک پشت پرده بر رشد انگل های تریکوموناس در 24، 48 و 72 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تأثیر مترونیدازول به عنوان کنترل مثبت با غلظت 50 میکروگرم بر میلی‌لیتر و محیط کشت تنها به عنوان کنترل منفی بر انگل مذکور ارزیابی شد. در همه موارد تعداد انگل زنده و مرده با رنگ‌آمیزی تریپان بلو و لام نئوبار شمارش گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه 18) و آنالیز واریانس یک‌طرفه انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنادار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: عصاره الکلی و آبی بر رشد انگل های تریکوموناس واژینالیس اثر مهار کنندگی معنی‌دار دارد (01/0>p) و IC50% عصاره الکلی و آبی این گیاه در 24 ساعت به ترتیب در غلظت 4000 و 8000 میکروگرم بر میلی‌لیتر در مقایسه با کنترل (مترونیدازول) 100% شد. عصاره الکلی گیاه اثر مهار کنندگی 100% را در غلظت 2000 میکروگرم بر میلی‌لیتر بعد از 48 ساعت مجاورت با انگل نیز نشان داد، این در حالی است که عصاره آبی در همین زمان در غلظت 8000 میکروگرم بر میلی‌لیتر اثربخش بود (05/0>p).  نتیجه گیری: عصاره‌های آبی و الکلی میوه گیاه عروسک پشت پرده پس از مطالعات درون‌تنی و بررسی مکانیسم اثربخشی می‌تواند دارای پتاسیل درمانی جایگزین در موارد مقاومت دارویی به مترونیدازول باشد.