تأثیر شوری و کم‌آبیاری بر توزیع یونی در بافت‌های مختلف ارقام گندم نان (.Triticum aestivum L)

نویسندگان

  • امید بهمنی استادیار گروه علوم و مهندسی آب. دانشکده کشاورزی. دانشگاه بوعلی سینا، همدان
  • سمیرا افشین نیک دانش‌آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
چکیده مقاله:

گیاهان اغلب در مناطق خشک و نیمه خشک در معرض شوری و کمبود رطوبت قرار می‌گیرند. شوری و کمبود رطوبت خاک از طریق کاهش پتانسیل آب خاک موجب اختلال در قابلیت تولید گیاهان زراعی می‌شوند. در این پژوهش توزیع یونی و شاخص بهره‌وری آب دو رقم گندم نان (ارگ و تجن) متفاوت از لحاظ تجمع سدیم در رژیم‌های مختلف آبیاری (آبیاری کامل، 85 و 70 درصد نیاز آبی) و سطوح متفاوت شوری (صفر و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) در آزمایشی گلخانه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. در تیمار شوری، غلظت سدیم و پتاسیم بافت‌های مختلف رقم ارگ به ترتیب به مقدار 24 و 10 درصد بیشتر از رقم تجن بود. تحت شرایط شوری، کم آبیاری موجب کاهش غلظت سدیم در همه بافت-ها (36 درصد) گردید. جذب سدیم توسط ریشه هر دو رقم تحت شرایط شوری، مشابه اما غلظت آن در بافت‌های هوایی رقم تجن کمتر بود. در تیمار تنش شوری، غلظت پتاسیم در بافت‌ها تحت تاثیر کم آبیاری تغییری از خود نشان نداد. رقم ارگ تحت تیمار شوری دارای غلظت بالاتری از پتاسیم در پهنک برگ پرچم (51 درصد) بوده و نسبت پتاسیم به سدیم آن نسبت به رقم تجن (46 درصد) بیشتر شد. تیمار شوری موجب کاهش عملکرد دانه (34 درصد) و شاخص بهره‌وری آب (32 درصد) گردید و تحت این شرایط، رقم تجن از این لحاظ کاهش بیشتری از خود نشان داد. به نظر می‌رسد کاهش کمتر شاخص بهره‌وری آب ناشی از تنش شوری در رقم ارگ، بدلیل تحمل بیشتر بافتها نسبت به سدیم باشد. بنابر‌اینتوسعه ارقامی با خصوصیات مذکور در اراضی شور و یا مناطقی با کیفیت پایین آب آبیاری و دارای محدودیت آب، میتواند موجب بهبود شاخص بهره وری آب گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی توزیع یونی در بافت های مختلف ارقام متحمل و حساس به شوری گندم (.Triticum aestivum L)

An understanding of physiological mechanisms of salt tolerance is necessary for breeding programs, in order to select the desired trait in different wheat genotypes. Three bread wheat genotype differing in salt tolerance were employed to assess ion distribution and growth responses under saline conditions. To evaluate ion distribution in plant, sodium and potassium concentrations as well as K+/...

متن کامل

اثر تنش شوری بر ویژگی‌های ریشه و توزیع یونی شش رقم گندم نان (.Triticume aestivum L)

به منظور بررسی اثر شوری بر برخی ویژگی‌های ریشه و توزیع یونی، پژوهشی به صورت فاکتوریل خردشده در زمان در سه تکرار با دو سطح شوری 2‌ (شاهد) و dS m-116‌ (شوری) بر روی شش رقم گندم (اترک، پیشتاز، چمران، روشن، قدس و شیراز) و در دوسطح برداشت (دوهفته و سه هفته پس از کاشت) در گلخانه اجرا گردید. صفات وزن خشک ریشه، وزن خشک شاخساره، نسبت وزن خشک شاخساره به وزن خشک ریشه، طول و حجم کل ریشه، غلظت سدیم، پتاسیم ...

متن کامل

اثر تنش شوری بر رشد و توزیع یون‌های ویژه بافت در ارقام گندم (Triticum aestivum L.)

شوری از تنش­های غیر زیستی مهمی است که فیزیولوژی گیاهان را تحت تأثیر قرار داده و رشد و عملکرد گیاهان زراعی را کاهش می­دهد. در این پژوهش اثر تنش شوری (شاهد: بدون تنش و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) بر ویژگی­های فیزیولوژیک و الگوی توزیع یون‌ها در ریشه و پهنک برگ چهار رقم گندم: روشن، بم، قدس و اترک و ارتباط آن با تحمل شوری در مرحله رویشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در سا...

متن کامل

واکنش لاین‌های گندم نان (Triticum aestivum L.) به تنش شوری

به منظور ارزیابی پتانسیل عملکرد دانه لاین‌های گندم نان در شرایط تنش شوری، مدل‌سازی عملکرد دانه در تنش شوری و انتخاب ژنوتیپ‌های برتر جهت استفاده در برنامه‌های به‌نژادی، 100 لاین گندم نان که شامل ژنوتیپ‌های حساس و متحمل به شوری بودند در قالب طرح لاتیس دوگانه در شرایط مزرعه‌ای شوری و بدون شوری در یزد و کرمان ارزیابی شدند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب صفات مورد مطالعه اختلاف معنی‌داری را بین ژنوتیپ‌ها ...

متن کامل

ارزیابی واکنش ژنوتیپ‌های گندم نان (Triticum aestivum L.) و دوروم (Triticum turgidum L.) به تنش شوری

در سال 1381 طی یک آزمایش گلخانه‌ای واکنش 11 ژنوتیپ گندم نان (Triticum aestivum L.) و 9 ژنوتیپ گندم دوروم (Triticum turgidum L.) به تنش شوری به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی بررسی شد. شوری شامل سه سطح 72/0 ( کنترل)، 1/8 و 5/11 (دسی زیمنس بر متر) بود. در مرحله دو برگی تنش اعمال شد و20 روز پس از اعمال تنش، نمونه‌برداری برای اندازه‌گیری میزان Na+ و K+ و پرولین برگ صورت گرفت. تن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 4

صفحات  1291- 1302

تاریخ انتشار 2019-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023