تأثیر شرایط مختلف محیط نگهداری بر جوانه‌زنی و تغییرپذیری بیوشیمیایی بذر کرچک (Ricinus communis L.)

به‌منظور بررسی تأثیر شرایط مختلف انبارداری بذر بر جوانه‌زنی و برخی شاخص‌های بیوشیمیایی بذر کرچک، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه عامل دمای انبارداری، محتوای رطوبت بذر و طول دورة انبارداری در آزمایشگاه بذر پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1392 انجام شد. عامل‌های آزمایشی شامل تیمار دمای انبارداری در پنج سطح 5، 15، 25، 35 و 40 درجة سلسیوس و تیمار رطوبتی در پنج سطح 53/3، 6، 9، 12 و 15 درصد و نمونه‌برداری در شش دورة 30، 60، 90، 120، 150 و 180 روز بودند. نتایج نشان داد، در همة دماهای انبارداری روند تغییرپذیری شاخص درصد جوانه‌زنی با افزایش محتوای رطوبت بذر و طول دورة انبارداری کاهشی بود. در همة دماهای مورد آزمایش، بذرهای انبارشده در رطوبت‌های 53/3 و 15 درصد به‌ترتیب بیشترین و کمترین جوانه‌زنی را نشان دادند. این در حالی است که روند تغییر نشت الکترولیت بذر با افزایش دمای انبارداری و محتوای رطوبت بذر افزایشی بود. همچنین با افزایش در طول دورة انبارداری و افزایش در محتوای رطوبت بذر و دمای انبارداری محتوای پروتئین بذر و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز کاهش و محتوای مالون دی آلدهید افزایش یافت. بنابراین افت در درصد جوانه‌زنی و افزایش نشت الکترولیت‎ها با افزایش در دورة انبارداری می‌تواند به دلیل کاهش فعالیت آنزیم‌های پاداکسندگی (آنتی‌اکسیدانی) و افزایش پراکسیداسیون چربی (لیپید)ها باشد.