تأثیر حرمسرا بر شیوة پیکرنگاری فتحعلی‌شاهی

وجوهی از تاریخ همیشه از آن رو ناگفته باقی می‌مانند که در کنار بدیهیات واقع می‌شوند. در چنین موقعیت‌‌هایی، اذهان تنها متوجه آنچه آشکار است می‌شود و در‌نتیجه برخی حقایق نادیده گرفته خواهند شد. در بیشتر منابعی که به بررسی پیکرنگاری فتحعلی‌شاه پرداخته‌اند، میل شدید او به استفاده از جواهر یا توجه افراطی به ظاهرش را ناشی از سیاست‌های او در برابر بیگانگان دانسته‌اند. این مطلب چنان جای خود را در مطالعات هنر باز کرده که کمتر کسی میلی به واکاوی دوبارة آن از خود نشان می‌دهد. در این جهت، نویسنده به بررسی حرمسرا و زنان فتحعلی‌شاه پرداخته و با تکیه بر نقاشی‌های به‌جا‌مانده از زنان حرمسرا، به این پرسش پاسخ می‌دهد که چه ویژگی‌های مشترکی را بین این دسته از آثار و پیکرنگاری فتحعلی‌شاه می‌توان یافت؟ فرضیات پیشنهادی شامل گزینة جواهرات و آرایش است. در مقایسه‌ای تطبیقی که بین نقاشی‌های زنان و فتحعلی‌شاه انجام گرفت، شباهت‌هایی در آن‌ها دیده شد که تأثیر سلایق زنانه بر چنین رفتارهایی از فتحعلی‌شاه را نشان می‌دهد؛ موضوعی که تاکنون مورد توجه پژوهشگران تاریخ هنر قرار نگرفته و از این نظر بدیع است. مقالة حاضر با استفاده از روش توصیفی‌ـ تاریخی از این تأثیرات پرده برخواهد داشت.