تأثیر تغییر متغیرهای اقلیمی بر تبخیر و تعرق پتانسیل در مناطق خشک با استفاده از زمین‌آمار (بررسی موردی: استان یزد)

نویسندگان

  • الهام مهدوی نژاد دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.
  • حسین ملکی نژاد دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
  • محمد امین اسدی استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده مقاله:

در سامانه­های آبی، بارش به عنوان ورودی و تبخیر و تعرق به عنوان خروجی در نظر گرفته می­شود. درنتیجه آب در دسترس از رابطه این دو عامل به­دست می­آید. بنابراین بعد از بارش ﺗﺒﺨﯿر و ﺗﻌﺮق مهمترین عامل ﭼﺮﺧة ﻫﯿﺪروﻟﻮژی است. ﺗﺒﺨﯿر و ﺗﻌﺮق تحت تاثیر متغیرهای اقلیمی همچون دما، باد، رطوبت و تابش آفتاب می­باشد. در تحقیق حاضر، تغییرات نرخ تبخیروتعرق پتانسیل و چگونگی تاثیرگذاری تغییرات هر یک از متغیرهای اقلیمی مؤثر شامل دما، باد، رطوبت و تابش آفتاب در این تغییرات احتمالی، مورد بررسی قرار گرفت. نخست تبخیر و تعرق دورة 2015-1999 در سطح استان یزد در 14 ایستگاه هواشناسی با روش فائو-پنمن-مانتیث محاسبه شد. به­دلیل کمبود داده­های ساعات آفتابی در تعدادی از ایستگاه­ها، بازسازی داده­های ناقص به روش رگرسیون طبق رابطة دما و ساعات آفتابی انجام شد. همچنین به علت عدم وجود داده های سرعت باد در برخی ایستگاه ها، بازسازی آنها با استفاده از داده­های سایر ایستگاه ها به سه روش وزن معکوس فاصله، کریجینگ و کوکریجینگ انجام گرفت. بعد از محاسبة تبخیر و تعرق پتانسیل، داده­های تبخیر و تعرق پتانسیل پهنه­بندی شد و با ­­انجام آزمون من-کندال، روند ماهانه و سالانه آنها بررسی شد. نتایج نشان داد با وجود وقوع پدیده تغییر اقلیم و افزایش دما در 13 ایستگاه از 14 ایستگاه مورد مطالعه، مقدار تبخیر و تعرق پتانسیل در چند دهة گذشته روند کاهشی داشته است. بررسی متغیرهای مؤثر بر تبخیر و تعرق پتانسیل نشان داد که سرعت باد در چند دهه گذشته روند کاهشی داشته است و این کاهش با وجود افزایش دما موجب کاهش تبخیر و تعرق پتانسیل 28/64 درصد از ایستگاه­ها شد است. روند کلی تبخیر و تعرق در این دوره 86/0- بوده که بیانگر روند کاهشی تبخیر و تعرق در سطح استان یزد می­باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

استفاده از مدل SIMETAW جهت شبیه¬سازی متغیرهای اقلیمی و بررسی اثر تغییر اقلیم بر تبخیر-تعرق پتانسیل (مطالعه موردی: مشهد)

مدل­های متعددی بمنظور شبیه­سازی داده­های هواشناسی با رهیافت­های گوناگون توسعه یافته­اند، که دقت آنها در تولید داده های هواشناسی یکسان نیست. در این مطالعه از مدل SIMETAW جهت تولید داده­های هواشناسی روزانه از روی متوسط­های بلند مدت ماهانه و نیز برآورد تبخیر-تعرق پتانسیل در دوره پایه  2004-1961 و دو سناریوی اقلیمی انتشار گازهای گلخانه­ای A2 و B2 از خروجی­های مدل گردش عمومی جو HadCM3 برای دو دوره آ...

متن کامل

پیش بینی تبخیر و تعرق پتانسیل با استفاده از مدل غیر خطی NARX (مطالعه موردی، استان یزد)

تبخیر و تعرق پتانسیل از پارامترهای مهم سیکل هیدرولوژیک است که پیش­بینی آن می تواند کمک شایانی به برنامه ریزی صحیح مدیریت منابع آب، تغییرات نیاز آبی گیاهان در آینده و نیز پیش­بینی وقوع خشکسالی بنماید. در صورت نیاز به پیش­بینی بلند مدت و یا میان مدت تبخیر و تعرق پتانسیل، از مدل های جهانی اقلیمی بر اساس سناریوهای انتشار مورد نظر و ریز مقیاس نمایی خروجی ها استفاده می شود. برای پیش‌بینی های کوتاه مد...

متن کامل

استفاده از مدل simetaw جهت شبیه¬سازی متغیرهای اقلیمی و بررسی اثر تغییر اقلیم بر تبخیر-تعرق پتانسیل (مطالعه موردی: مشهد)

مدل­های متعددی بمنظور شبیه­سازی داده­های هواشناسی با رهیافت­های گوناگون توسعه یافته­اند، که دقت آنها در تولید داده های هواشناسی یکسان نیست. در این مطالعه از مدل simetaw جهت تولید داده­های هواشناسی روزانه از روی متوسط­های بلند مدت ماهانه و نیز برآورد تبخیر-تعرق پتانسیل در دوره پایه  2004-1961 و دو سناریوی اقلیمی انتشار گازهای گلخانه­ای a2 و b2 از خروجی­های مدل گردش عمومی جو hadcm3 برای دو دوره آ...

متن کامل

ارزیابی تغییر پوشش زمین در مناطق خشک با استفاده از سنجنده‌های ASTER و ETM+ (بررسی موردی: دشت مروست، استان یزد)

پوشش زمین به پوشش فیزیکی و بیولوژیک در سطح زمین شامل آب، گیاه، خاک لخت گفته می‌شود. به دلیل وجود شرایط محدود کننده در مناطق خشک (کمبود آب، شوری خاک) مطالعه روند تغییر پوشش زمین از اهمیت زیادی برخوردار است. استفاده از سنجش از دور برای شناسایی و تشخیص پوشش در مناطق با گستره زیاد، جایگاه ویژه‌ای دارد. در این پژوهش برای ارزیابی تغییرات پوشش سرزمین در دشت مروست (منطقه‌‌ایی خشک در جنوب استان یزد)، از...

متن کامل

تعیین تبخیر و تعرق پتانسیل (pet) با استفاده از تصاویر ماهواره ای در مناطق مرکزی یزد

یکی از راه های عمده هدررفت آب در مناطق خشک ایران مرکزی، تبخیر¬و¬تعرق است. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق شامل تمام شهرستان های استان یزد به جزء شهرستان خاتم است. این منطقه براساس طبقه بندی سیلیانینف در 3 اقلیم فراخشک، خشک و نیمه خشک خفیف قرار می گیرد. خشکی بیش از حد این مناطق باعث تشدید تبخیر¬و¬تعرق و نیز تهی شدن آب در دسترس سطح زمین و منابع زیرزمینی شده است. آنالیز مولفه های موثر بر تبخیر¬و¬تع...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 12

صفحات  1- 18

تاریخ انتشار 2019-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023